Σου γράφω αυτό το κείμενο με την ελπίδα να με ανεβάσεις στο blog σου, ώστε να κερδίσω κι εγώ – μέσω εσού – τα 5 λεπτά δημοσιότητας που μου αναλογούν. Ξέρεις, είμαι ηθοποιός και δεν αντέχω να μείνω άλλο στην αφάνεια λόγω των κλειστών θεάτρων, κάπου πρέπει να φανώ κι εγώ. Εγώ, εγώ, εγώ… Αυτό δεν κάνουν οι ηθοποιοί κι οι σκηνοθέτες; Μιλάνε για τον εαυτό τους λες κι είναι το κέντρο του κόσμου.
Εγώ, λοιπόν, διάβασα προσεκτικά το κείμενό σου με τίτλο
Πώς θα τελειώσει το κίνημα MeToo στην Ελλάδα[1], διάβασα κι άλλα παλιότερα κείμενά σου για το love to hate θέμα σου, το θέατρο, και ξέρεις τι παρατήρησα; Ότι είσαι κι εσύ ένας από εμάς! Ανεβάζει πχ το Θέατρο Τέχνης θεατρικό σου έργο; Σπεύδεις να γράψεις κειμενάκι αναφερόμενος στο πρόσωπό σου στον γ' ενικό, αυτοδιαφημίζεσαι και ταυτόχρονα υποσκάπτεις τους – ας το συμφωνήσουμε για τώρα – «συναδέλφους» σου θεατρικούς συγγραφείς (πράγμα που σε άλλο κείμενο κατηγορείς τους ηθοποιούς ότι κάνουν)[2]. Αντιγράφω από το Ο Πιτσιρίκος στο Θέατρο Τέχνης – Πού πάει αυτή η χώρα; : «Χάθηκαν οι σπουδαίοι σύγχρονοι θεατρικοί συγγραφείς της χώρας μας που γράφουν κείμενα που είναι γροθιά στο στομάχι του μικροαστού; [..] Χάθηκαν τόσοι σπουδαίοι θεατρικοί κριτικοί που έχασαν οι καημένοι τη μάσα από τα Φεστιβάλ και τώρα είναι έξαλλοι; (Μπόινγκ!!!), [..] Μου την δίνει που μου την δίνει που αυτό το μαλακιστήρι έχει το πρώτο σε αναγνωσιμότητα ατομικό σάιτ/μπλογκ στην Ελλάδα, δεν θα ανεχτώ να μπει και στον ναό του Θεάτρου Τέχνης». [3]
Θα σε ξαφνιάσω τώρα, αλλά αν και ηθοποιός δε θα κρατήσω τη δόξα όλου αυτού του άρθρου για πάρτη μου, θα καταφύγω και στα λόγια του Παναγιώτη Μπουκάλα τα οποία προσυπογράφω (είδες πώς έχωσα και τον εαυτούλη μου μέσα ξανά;): «Τους ανθρώπους που μιλάνε για τον εαυτό τους σε τρίτο ενικό πρόσωπο, είτε πολιτικοί είναι είτε «απλοί πολίτες», τους έχω πάρει από φόβο, και θέλω να πιστεύω πως δεν είμαι μόνος. [..]Ο άνθρωπος που έχει την ευχέρεια να βγαίνει από τον εαυτό του, όχι για να τον εξετάσει με κριτικό μάτι, αλλά για να τον θαυμάσει και να τον δοξολογήσει σε τρίτο πρόσωπο, ξεχωρίζοντάς τον από τους ουτιδανούς, είναι αιχμάλωτος της φιλαυτίας η ευθυκρισία του και η ίδια η σχέση του με την πραγματικότητα έχουν συνταξιοδοτηθεί προώρως, παρότι ο ίδιος δεν έχει τη δυνατότητα να το αντιληφθεί, εμποδισμένος από τον αθεράπευτο εγωκεντρισμό του.»
[4]
(Και τώρα, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να μιμηθώ τον τρόπο σου ήρθε η ώρα να αλλάξω κάπως το στυλ μου – εξ ου κι οι παρένθεση. Η αλήθεια είναι πως δεν συνηθίζω να χρησιμοποιώ τον ενικό, όπως έκανα πιο πάνω, απευθυνόμενη σε άτομα που δεν γνωρίζω. Αλλά και πώς να σας γνωρίζω; Σε αντίθεση μ' εμένα (συνεχίζω να με βάζω πρώτη, βλέπετε το προσπαθώ), σ' αντίθεση με τη Ζέτα Δούκα, την Τζένη Μπότση ή όσες και όσους άλλους βγαίνουν και μοιράζονται δημόσια τις εμπειρίες τους, εσείς στο blog σας γράφετε «τι σημασία έχει ποιος είμαι;». Κι αν ακόμη τώρα πια ξέρουμε ποιος είστε, νομίζω είναι κάπως ευθυνόφοβη αυτή η απόκρυψη. Τι φοβάστε; Εσείς, άλλωστε, δεν έχετε αφεντικά πάνω απ' το κεφάλι σας να φοβάστε μη χάσετε τη δουλειά σας μ' αυτά που γράφετε – όπως δυστυχώς οι καημένοι οι ηθοποιοί έχουν αφεντικά, και μακάρι να έχουν γιατί η υποκριτική είναι και εργασία, και πρέπει να ζήσουν, και για να ζήσουν πρέπει να πληρώνονται, και ορισμένες φορές για να πληρώνονται δεν πρέπει να μιλάνε.
Κατ' αρχάς, τι σημαίνει ότι αυτή είναι μια ιστορία σχεδόν κάθε ανθρώπου που θέλει ν' ανέβει, ότι είναι απλώς μια συναλλαγή; Ότι το αποδεχόμαστε; Ότι δεν μας πειράζει κι άρα δε χρειάζεται ν' αλλάξει; Λέτε πως στην Ελλάδα γενικά οι ηθοποιοί θεωρούνται παλιάτσοι, καραγκιόζηδες και αφερέγγυοι. Μάλλον κρίνετε εξ ιδίων τα αλλότρια. Αν κι έχετε δηλώσει μαγεμένος απ' τις πρόβες του
Party Time ή των Θεσμοφοριαζουσών που παρευρεθήκατε,[5] δε χάνετε ευκαιρία να απαξιώνετε το θέατρο (όπου ναι, οκ δεν θέλετε να πάτε, καλώς) αλλά και τους ηθοποιούς, όπως συλλήβδην κάνετε στο περί ου ο λόγος κείμενο.
Η αλήθεια είναι ότι οι ηθοποιοί (και λοιποί άνθρωποι του θεάτρου) είναι κάπως σαν «έθνος ανάδελφο». Έχουν τόσες πολλές διαφορές και αναμεταξύ τους, άλλοι πληρώνονται πολύ καλά, άλλοι δεν μπορούν να ζήσουν, άλλοι είναι σταρ, άλλοι δεν μπορούν να κάνουν χωρίς αυτό, άλλοι θεωρούν ότι είναι μια τέχνη μόνο της πράξης, άλλοι είναι πολύ διαβασμένοι, άλλοι είναι ηθοποιοί του instagram κι ακόμη όλα τα παραπάνω κι άλλα τόσα, μπορούν να διασταυρώνονται κιόλας μεταξύ τους. Πώς να νιώσει κάποιος συμπάθεια λοιπόν γι' αυτό το είδος ανθρώπου; Μιλάτε για άλλους ανθρώπους που κάνουν «ταπεινές δουλειές». Ενώ οι ηθοποιοί, απλήρωτοι, χωρίς ένσημα, κάνοντας πρόβες σε υγρά υπόγεια, χάνοντας λεφτά, όχι αυτοί έχουν τα φώτα και τα σόσιαλ μίντια… Ή μιλάτε για λίγους – πολύ λίγους ηθοποιούς (κατά βάση τηλεοπτικούς) που μπορεί αν κάνουν επιτυχία τη μια σεζόν να φιγουράρουν και λίγο παραπάνω σε κανένα περιοδικό ή κανένα πρωϊνάδικο; Γιατί δεν έχουμε και κανένα σταρ σύστεμ – όπως υποτυπωδώς έστω υπήρχε κάποτε. Ταπεινή, ταπεινότατη είναι η δουλειά του ηθοποιού. Αλλά πώς τον βλέπουν οι άλλοι;
Ή θα τον θεωρούν Τέρας του θεάτρου (με την καλή έννοια, βλ. Κατράκης – που σας αρέσει κιόλας), ή πεινάλα και ψευτοκουλτουριάρη, μπορεί ακόμη να του λένε «πες μας ένα ανέκδοτο διασκεδαστή», ή ακόμη ακόμη να τον θεωρούν του δρόμου (
τελειωμένες βίζιτες, όπως αναφέρετε συγκεκριμένα). Μόνο μια μικρή υπενθύμιση: οι παλιάτσοι κι οι γελωτοποιοί (τουλάχιστον στον Σαίξπηρ) ήταν οι μόνοι που μπορούσαν να πουν την αλήθεια.
Τώρα αν σας φαίνεται πως σήμερα η αλήθεια τους είναι να μιλάνε για τη διατροφή τους και τα τσάκρας τους τότε μάλλον μας μπερδεύετε με άλλους. Μήπως θέλετε να πείτε στους δημοσιογράφους τι να μας ρωτάνε; Αλλά όχι, αν ρωτήσουν για θέματα κοινωνικά, πολιτικά κλπ, θα λέμε πάλι «τι ξέρει αυτός από πολιτική και τοποθετείται επί παντός επιστητού;».
Γνωρίζω καλά (την είδα την παράσταση) ότι έχετε τριβή με τον Αριστοφάνη αλλά σας έχω νέα. Ο Αριστοφάνης και η σκευή που συνοδεύει τα ανεβάσματά του, είναι μία σταγόνα στον απέραντο παγκόσμιο θεατρικό ωκεανό 2.500 χρόνων. Επομένως, δεν έχουν όλοι τέτοιες φωτογραφίες που λέτε – που και να τις είχαν δε βρίσκω τι το γελοίο έχουν. Άλλο η σοβαρότητα, άλλο η σοβαροφάνεια, η παρενδυσία εξ' αυτής δεν έχει κάτι το γελοίο. Κι αν δεν το αντιληφθήκατε αυτές οι μη – καταγγελίες για βιασμό που βγαίνουν και ειρωνεύεστε, έχουν και αυτόν τον στόχο. Όχι άλλο -χωρίς λόγο- γυμνό στη σκηνή.
Τι θα πει «δεν είναι Βρετανία εδώ, Ελλάδα είναι»; Μήπως εδώ είναι «παίξε, γέλασε και σώπα»; Οι κοινωνίες δεν αλλάζουν από μόνες τους, ούτε με ραβδάκι απ' τη μία μέρα στην άλλη. Χρειάζεται χρόνος και διεργασίες. Κι αυτή είναι η απάντηση στο «γιατί τώρα». Γιατί σκεφτείτε τι είχε να γίνει αν μιλούσαν δέκα, δεκαπέντε, είκοσι χρόνια πριν.
Πόση επαφή έχετε, αλήθεια, με τους νέους ηθοποιούς; Και πόσους ηθοποιούς γνωρίζετε; Αλλά, αληθινούς ηθοποιούς, με σάρκα και οστά. Όχι δεν μιλάω για ταλέντο όταν λέω αληθινούς ηθοποιούς. Μιλάω για όλους αυτούς, όλους εμάς, που παιδευόμαστε στις σχολές καθημερινά επί τρία χρόνια, κάνουμε 15 άσχετες δουλειές, παίρνουμε σβάρνα όλα τα σεμινάρια, προσπαθούμε, προσπαθούμε, προσπαθούμε, κάθε μέρα όλη μέρα προσπαθούμε να αποδείξουμε σε όλους (συγγενείς, φίλους, δουλειά) τι είμαστε και τι δεν είμαστε. Μήπως να το πάρετε απόφαση; Όταν πχ έχεις facebook, instagram κλπ την προσωπική σου γνώμη, ημέρα και δουλειά θα αναρτήσεις είτε είσαι ηθοποιός είτε όχι – λυπάμαι που το blog χάνει την πρωτοκαθεδρία του.
Σας κούρασα, το ξέρω. Τουλάχιστον είμαι σίγουρη ότι θα λάβετε υπόψη σας το κείμενό μου γιατί είμαι κυρία, κι εσείς χατίρια δεν χαλάτε, «ειδικά σε κυρίες». Όχι αυτό δεν είναι σεξιστική διάκριση, είναι ευγένεια. Τι; Αν έγραφα εγώ «χατίρια δεν χαλάω και ειδικά σε κυρίους» θα με χαρακτήριζαν εξώλης και προώλης; Άντε καλέ, ηθοποιός είμαι, τα θέλει ο.. οργανισμός μου.)
[1] Πιτσιρίκος, Πώς θα τελειώσει το κίνημα MeToo στην Ελλάδα, https://pitsirikos.net/2021/01/%cf%80%cf%8e%cf%82-%ce%b8%ce%b1-%cf%84%ce%b5%ce%bb%ce%b5%ce%b9%cf%8e%cf%83%ce%b5%ce%b9-%cf%84%ce%bf-%ce%ba%ce%af%ce%bd%ce%b7%ce%bc%ce%b1-me-too-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%ac%ce%b4/, 28.01.2021
[2] Πιτσιρίκος, Γιατί οι ηθοποιοί καταγγέλλουν τους συναδέλφους τους και όχι τους θεατρικούς ή τηλεοπτικούς επιχειρηματίες;, https://pitsirikos.net/2021/01/%ce%b3%ce%b9%ce%b1%cf%84%ce%af-%ce%bf%ce%b9-%ce%b7%ce%b8%ce%bf%cf%80%ce%bf%ce%b9%ce%bf%ce%af-%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%b1%ce%b3%ce%b3%ce%ad%ce%bb%ce%bb%ce%bf%cf%85%ce%bd-%cf%84%ce%bf%cf%85%cf%82-%cf%83/, 28.01.2021
(σ.σ. Με εξαιρετικά καλή πρόθεση, θέλω να πιστέψω ότι η φωτογραφία που χρησιμοποιήθηκε για το άρθρο αυτό δεν έχει σκοπό να υπονομεύσει της σοβαρότητα του θεάτρου γενικά, του θεάτρου για παιδιά και νέους ειδικά, αλλά και των συναφών με το θέατρο επαγγελμάτων.)
[3] Πιτσιρίκος, Ο Πιτσιρίκος στο Θέατρο Τέχνης – Πού πάει αυτή η χώρα; https://pitsirikos.net/2016/09/%CE%BF-%CF%80%CE%B9%CF%84%CF%83%CE%B9%CF%81%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B8%CE%AD%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF-%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%8D-%CF%80%CE%AC%CE%B5/, 15.09.2016
[4]Μπουκάλας Π., Σε τρίτο πρόσωπο, Η Καθημερινή, https://www.kathimerini.gr/opinion/721809/se-trito-prosopo/, 16.09.2010
[5] Πιτσιρίκος, Ο μόνος άνθρωπος με τον οποίο θα συνεργαζόμουν ξανά στο θέατρο είναι ο Γιώργος Κιμούλης, https://pitsirikos.net/2021/01/%CE%BF-%CE%BC%CF%8C%CE%BD%CE%BF%CF%82-%CE%AC%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CF%82-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%BF-%CE%B8%CE%B1-%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%B5%CF%81%CE%B3/, 27.01.2021
