HomeΘέματα«Κρατήστε ξύπνιο το μυαλό σας στους σκοτεινούς...

«Κρατήστε ξύπνιο το μυαλό σας στους σκοτεινούς καιρούς», Δημήτρης Μαρωνίτης

Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 87 ετών, πλήρης ημερών και αφήνοντας πίσω του ένα τεράστιο έργο, ο Δημήτρης Μαρωνίτης. Φιλόλογος, καθηγητής, μεταφραστής αρχαίων κλασικών έργων, δοκιμιογράφος. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1929, φοίτησε στο Πειραματικό Σχολείο της πόλης κι έπειτα σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στη Γερμανία με υποτροφία από το ίδρυμα «Humboldt Stiftung» και έλαβε το διδακτορικό του το 1962 από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Στη Φιλοσοφική του ΑΠΘ δίδαξε αρχαία ελληνικά από το 1963 ως το 1968 ως εντεταλμένος υφηγητής, οπότε η χούντα τον απέλυσε ως «μη νομιμόφρονα».

Κατά τη διάρκεια της επταετίας «φιλοξενούνταν» συχνά στα κρατητήρια της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας. Συνελήφθη και έμεινε έγκλειστος για 8 μήνες, από τις αρχές του 1973 ως τη γενική αμνήστευση, και στο κελί του όταν έβρισκε μολύβι έγραφε σε φθαρμένες χαρτοπετσέτες τη «Μαύρη Γαλήνη». Το έργο αυτό πρωτοδημοσιεύτηκε το 1973 στο 8
ο τεύχος του περιοδικού «Η Συνέχεια» και επαναδημοσιεύτηκε το 2007 από τις εκδόσεις «Το Ροδακιό». Μετά τη χούντα επέστρεψε στο ΑΠΘ και παρέμεινε καθηγητής από το 1975 ως το 1996. Υπήρξε, επίσης, επισκέπτης καθηγητής σε πανεπιστήμια της Γερμανίας, της Αυστρίας, της Κύπρου και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Από το 1994 ως το 2001 διετέλεσε πρόεδρος και γενικός διευθυντής του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας με έδρα τη Θεσσαλονίκη, καθώς και συντονιστής του προγράμματος «Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση» στο Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας. Μεταξύ άλλων, έχει υπάρξει και καλλιτεχνικός διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος από τον Νοέμβριο του 1989 ως τον Σεπτέμβρη του 1990. Ο Δ. Μαρωνίτης μετέφρασε την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, έγραψε βιβλία και άρθρα για τον Όμηρο, τον Σοφοκλή, τον Αλκαίο, τη Σαπφώ. Μελέτησε νεοέλληνες ποιητές όπως τον Ρίτσο, τον Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Σαχτούρη. Τίμησε τα ελληνικά γράμματα όσο λίγοι.

Παρακάτω παρατίθενται τα λόγια του Δημήτρη Μαρωνίτη από το τελευταίο μάθημά του στους φοιτητές του στο ΑΠΘ λίγο πριν τον παύσει η χούντα τον Ιανουάριο του 1968:

«Το μάθημα τούτο αναγκάζομαι να το κάνω κάτω από απειλητικούς ψιθύρους. Μου λείπει επομένως το κέφι να μιλήσω για τα Κύπρια Έπη, εφόσον μάλιστα ενδέχεται αυτά τα λόγια να είναι και τα τελευταία που ακούτε από το στόμα μου. Γι' αυτό και παρεκκλίνω από τον ίσιο δρόμο και, ακολουθώντας τον πιο αντιπαθητικό από τους αρχαίους συγγραφείς, λέω να το ρίξω στις υποθήκες, για να εξορκίσω έτσι τον Μεταξά και τους σύγχρονους επιγόνους του:

-Κρατήστε ξύπνιο το μυαλό σας στους σκοτεινούς καιρούς. Μ' αυτό κυρίως θα πολεμήσετε τη βαναυσότητα της εξουσίας.

-Μην απομονωθείτε. Με το λόγο, τη σιωπή και την πράξη σας σταθείτε πλάι σε κάποιον: στη μάνα σας, στον αδελφό ή στο φίλο σας, και προπαντός στα νεότερα παιδιά, που περιμένουν από σας να δουν αν θα τους φράξετε ή θα τους ανοίξετε το δρόμο της ελεύθερης αναπνοής.

-Μη φοβάστε τους ανθρώπους που έχουν ρωμαλέα πάθη: όσους οργίζονται, πίνουν και αγαπούν. Πολεμάτε μόνο τους κάπηλους της ελληνοχριστιανικής ηθικολογίας. Απομονώστε όσους συνεχώς χαμογελούν, που όταν μιλούν δεν σας κοιτούν στα μάτια, κι όταν τους δίνετε το χέρι, δεν ξέρουν ή δε θέλουν να το σφίξουν. Ανάμεσά τους θα βρείτε τους χαφιέδες.

-Σηκώστε με σεμνότητα το χρέος που σας ανήκει. Φανείτε εις μικρόν γενναίοι.»

Related stories

Το σπίτι του Δημήτρη Αμελαδιώτη είναι ένα έργο τέχνης σε εξέλιξη

WHO IS WHO: Μου αρέσει να παρουσιάζομαι ως εικαστικός,...

Οι ταινίες της εβδομάδας 25.04-01.05.2024

Γράφει ο Λάζαρος Γεροφώτης Η κατρακύλα στα εισιτήρια των κινηματογράφων...

Η Μαρίτα Καρυστηναίου δημιουργεί τα φωτιστικά των ονείρων σας

φωτογραφίες: Μαρία Ευσταθιάδου Η Decolight λειτουργεί από το 2010 και...

Ψηλά στο Εσκί Ντελίκ, αναμνήσεις μιας άλλης ζωής

Ήταν μικρές κι αθώες κοπελούδες σαν ήρθανε απ’ την...