Η περίπτωση της Βοστώνης
ανέδειξε μια σειρά απο σημαντικά θέματα
σε σχέση με την δυναμική και τη λειτουργία
των social media.
Μπορεί η τηλεόραση να
προσπάθησε να καλύψει τα γεγονότα όσο
καλύτερα μπορούσε ωστόσο το twitter κέρδισε
την μάχη των εντυπώσεων αλλά και την
πληρέστερη κάλυψη των γεγονότων. Η
είδηση για τον πυροβολισμό στο ΜΙΤ και
το θάνατο ενός νεαρού αστυνομικού
μεταδόθηκε κανονικά αλλά αξιολογήθηκε
ως ένα μεμονομένο περιστατικό και έτσι
οι δημοσιογράφοι των μεγάλων δικτύων
της αμερικάνικης τηλεόρασης δεν καλυψαν το γεγονος ετσι ωστε να το συδυάσουν με την τρομοκρατική
επίθεση στο Μαραθώνιο της Βοστώνης, που
προηγήθηκε. Όμως η καταδίωξη που
ακολούθησε αποκάλυψε την σύνδεση των
γεγονότων.
Περιγραφή και εικόνα την στιγμή που συμβαίνει η είδηση
Άνθρωποι απο όλο τον
κόσμο μέσα απο την ψηφιακή πλατφόρμα
κοινωνικής δικτύωσης του twitter μέσα απο
τα τιτιβίσματα, τις φωτογραφίες και τα
βίντεο των αυτόπτων μαρτύρων μπορούσαν
να παρακολουθήσουν τα γεγονότα με
αρκετές λεπτομέρειες. Τα hashtag #watertown και #bostonmarathon #bostonbombing έγιναν trends σε χρόνο μηδέν, όπως άλλοτε ένα δημοφιλές τηλεοπτικό πρόγραμμα. Οι λεπτομέρειες
ήταν τόσες ώστε κάποιοι πολύ γρήγορα
σχολίαζαν πως αυτό θα μπορούσε να αποβεί
μοιραίο για την εξέλιξη της καταδίωξης.
Με αρκετή καθυστέρηση, τρείς ώρες μετά, το
CNN αντιλήφθηκε την σοβαρότητα της
κατάστασης και διέκοψε την κανονική
ροή του πρόγραμματος του βγάζοντας
έκτακτο δελτίο. Η κίνηση αυτή σχολιάστηκε
με κάποια ειρωνία απο τους χρήστες του
twitter.
Το ίδιο ακριβώς συνέβη
λίγες μέρες νωρίτερα και κατά την
διάρκεια της τρομοκρατικής επίθεσης
στον Μαραθώνιο με δεκάδες χρήστες να
μεταφέρουν λεπτομέρειες απο τους δρόμους
της Βοστώνης. Σκεφτείτε τις δεκάδες
κάμερες των smartphones και το υλικό τους
αφού οι περιγραφές αυτές γρήγορα
δημιούργησαν ένα πλούσιο ενημερωτικό
υλικό για κάθε χρήστη σε κάθε γωνιά του
πλανήτη αλλά και ένα μαζικό κίνημα
έκφρασης συμπαράστασης και συμπάθειας
χιλιάδων ανθρώπων απο όλο τον κόσμο
προς τα θύματα και τους αθλητές της
Βοστώνης.
Η έννοια της παραπληροφόρησης
Δεν είναι όμως όλα
ρόδινα στα social media. Σοκ, οργή και απόγνωση
ήταν τα συναισθήματα πολλών ανθρώπων
που ένιωσαν ότι ήθελαν να συνεισφέρουν
μια χρήσιμη πληροφορία στις διαρκείς
εκκλήσεις της αστυνομίας για συνδρομή
των πολιτών στις έρευνες τους για την
εξέρευση των βομβιστών. Δεκάδες εικόνες
και βίντεο αποτέλεσαν υλικό επίδοξων
διαδικτυακών ντετέκτιβ που ανέπτυσσαν
τις θεωρίες τους online σε σελίδες κοινωνικής
δικτύωσης. Στις περισσότερες περιπτώσεις
οι θεωρίες αυτές ήταν αρκετά αστείες
για να τις πάρει κάποιος στα σοβαρά,
πολύς κόσμος όμως υπο την επίρροια αυτών
των συναισθημάτων παρασύρθηκε και
συμμετείχε σε ένα “παιχνίδι” λανθασμένων
εντυπώσεων και συμπεριφορών. Σε αρκετές
περιπτώσεις το “παιχνίδι” αυτό είχε
ρατσιστική χροιά και στόχο μη λευκούς
που βρίσκονταν στο κοινό του Μαραθωνίου
με αποτέλεσμα ένας φοιτητής του ΜΙΤ
ασιατικής καταγωγής, ο Σινιλ Τρίπαθι,
ο οποίος αγνοείται εδώ και λίγες
εβδομάδες, να κατονομάζεται ως δράστης
των επιθέσεων απο χρήστες του Reddit ενώ
στο Twitter σκόρπιες μαρτυρίες μιλούσαν
για σύλληψη ενός Άραβα ως ύποπτου.
“Η περίπτωση της
Βοστώνης υπήρξε μάλλον καταλυτική στο
να μελετήσουμε ένα γεγονός μέσα απο τα
social media.” Αυτό υποστηρίζει στην εφημερίδα
LA Times η καθηγήτρια στο τμήμα Δημοσιογραφίας
της Βιρτζίνια, Σιντα Βαινχιναθαν
συμπληρώνοντας με νόημα: “Είμαστε καλοί
στο να ανεβάζουμε φωτογραφίες και
ερασιτεχνικά βίντεο απο τον τόπο ενος
συμβάντος αλλά σίγουρα χρειάζεται
τεράστια προσοχή όταν μια εκτίμηση
αφορά την αθώοτητα ενός ανθρώπου.”
Η χρήση των social media απο την αστυνομία
Τα πράγματα επανήλθαν
στον “ίσιο” δρόμο όταν τα έγκυρα
δημοσιογραφικά δίκτυα ενημέρωσαν τον
κόσμο για τους δύο πιθανούς δράστες.
Όμως και εκεί συνέβη κάτι τραγικά κωμικό,
αφού με βάση την καταγωγή των υπόπτων,
δεκάδες ήταν εκείνοι που μπέρδεψαν στα
tweets τους την Τσετσενία με την Τσεχία!
Το γεγονό αυτό υποχρέωσε Τσέχους
διπλωμάτες να δηλώσουν δημόσια πως
πρόκεται για λανθασμένη εντύπωση και
μπέρδεμα.
Η έντονη δραστηριότητα
του Twitter κινητοποίησε την αμερικάνικη
αστυνομία που θέλησε να ανοίξει ένα νέο
παράθυρο επικοινωνίας με τους πολίτες.
Καθόλου τυχαία η σύλληψη του 19χρόνου
υπόπτου ανακοινώθηκε πρώτα απο το
twitter και αργότερα δόθηκε η εικόνα απο
τις τηλεοπτικές οθόνες.
Ένας τρομοκράτης επιζητά για το χτύπημα του την μεγάλυτερη δυνατή προβολή, επισημαίνει στην Ντοϊτσε Βέλλε ο Ρολφ Τόφοβεν, υπέυθυνος στο Ινστιτούτο Κρίσεων στην Έσση της Γερμανίας. Παρ' όλα αυτά στην περίπτωση της Βοστώνης το διπλό χτύπημα ήρθε αρκετή ώρα μετά τον τερματισμό των πρώτων αθλητών με μεγάλη μερίδα του κοινού να έχει διαμορφώσει εικόνα και να στρέφει την προσοχή του σε ήσσονος σημασίας θέματα σε σχέση με το αθλητικό γεγονός. Τότε έγιναν οι εκρήξεις.
Το ίντερνετ είναι ένα πανεπιστήμιο για όλους μας. Ο κόσμος μπορεί να ενίσχυσε τις έρευνες με το υλικό που είχε φωτογραφήσει και βιντεοσκοπήσει μέσων των κινητών αλλά γρήγορα αρκετοί συμμετείχαν σε ένα κυνήγι μαγισσών ως αυτόκλητοι ντετέκτιβ και δικαστές ρίχοντας στην πυρά αθώους ανθρώπους. Κι αυτό είναι πολύ επικίνδυνο. σημειώνει στο ίδιο ρεπορταζ της Ντοϊτσε Βέλλε ο ειδικός σε θέματα τρομοκρατίας Πωλ Έλμαρ Γιόρις.
