Μεταξύ «συρμού» και αποβάθρας
γράφει ο Άγγελος Μαλλίνης
Ταξίδι στο κέντρο της γης
Ο Άγγελος Δημηρέλης γεννήθηκε στις 2 Μαΐου του 1984 και σήμερα γίνεται σαράντα. Μεγάλωσε σε ένα χωριό της Χαλκιδικής. Έλαβε υπερβολική αγάπη, σε ένα προστατευμένο περιβάλλον από γονείς που δεν τον αφήσαν να αντιληφθεί κανένα είδος στέρησης. Για πολλά βράδια έβλεπε στο όνειρο του να πετάει. Να ανεβαίνει στη ταράτσα του σπιτιού του, να παίρνει φόρα και να πετάει. Η πρώτη του ανάμνηση ήταν να μπαίνει φως από τις γρίλιες μέσα από τα πράσινα ξύλινα παντζούρια του σπιτιού τους. Επίσης μια από τις πρώτες του αναμνήσεις ήταν ο πατέρας του να διαβάζει αθλητική εφημερίδα στη κουζίνα αδιαφορώντας για το οτιδήποτε συνέβαινε εκείνη τη στιγμή στο σπίτι.
Η μητέρα του αντιδρά και μετά από λίγο ο πατέρας του διπλώνει την εφημερίδα, ανοίγει το πορτάκι της ξυλόσομπας, την βάζει μέσα και την καίει. Ήταν αντικειμενικά μέτριος μαθητής και κακός φοιτητής. Ακόμα ξυπνάει στον ύπνο του με τον εφιάλτη ότι χρωστάει μαθήματα στο πανεπιστήμιο ή πως δεν παρέδωσε την πτυχιακή του εργασία στο μεταπτυχιακό. Έχει ένα αίσθημα πως θα του τα πάρουν πίσω λόγω αδιαφορίας και μηδαμινής προσπάθειας. Αγαπούσε όμως την ιστορία. Στα επτά του θα κολλήσει με τον Ποπάυ. Με τον φίλο του το Χρήστο φτιάξανε στη δευτέρα δημοτικού ένα περιοδικό για δεινόσαυρους πουλώντας το πρώτο και μοναδικό αντίτυπο στον πατέρα του Χρήστου.
Παρακολουθούσε άπειρες ώρες τηλεόραση όταν δεν έπαιζε ατέλειωτα (κακό) μπάσκετ. Η μητέρα του η οποία διάβαζε μόνο βίους αγίων, περιοδικά τηλεόρασης ή πλεξίματος έβαλε στα χέρια του μια έκδοση του Παπαδιαμάντη στη νεοελληνική, διασκευασμένη για παιδιά και κάποια χρόνια μετά το Ταξίδι στο κέντρο της γης σε συντομευμένη έκδοση. Τι την οδήγησε; Ποιος ξέρει; Μια πλανόδια πωλήτρια θα της πουλήσει την εγκυκλοπαίδεια Για σας Παιδιά και ο Άγγελος με την αδερφή του θα αραδιάζει τους δέκα τόμους στο πάτωμα βλέποντας χάρτες σχεδόν κάθε απόγευμα.
Τότε αρχίζει να αγαπά το βιβλίο ως αντικείμενο νιώθοντας μια τεράστια έλξη για αυτό. Κάποια χρόνια μετά θα μπερδευτεί νομίζοντας πως αγοράζοντας βιβλία, αγοράζει και γνώση. Δεν είναι αρκετές οι διαθέσιμες ταυτότητες τις οποίες μπορεί να επιλέξει ένα παιδί στην επαρχία. Και η ταυτότητα του βιβλιόφιλου δεν ήταν στις επιλογές που θα μπορούσε να έχει ένα αγόρι τη δεκαετία του ενενήντα σε ένα χωριό στην Ελλάδα. Θα κρατήσει για τον εαυτό του αυτή την αγάπη του και θα κάνει το δικό του come out χρόνια μετά στον Εξώστη.
Η αναζήτηση
Στα δέκα του θα δει μια διαφήμιση για το ένθετο Επτά Ημέρες της Καθημερινής που έχει αφιέρωμα στον Μινωικό πολιτισμό σε συνέχειες. Έτσι ξεκινάει ένα ταξίδι στον κόσμο της εφημερίδας που κρατάει δεκαετίες. Πρώτα η Καθημερινή, έκοβε σχολαστικά κάθε άρθρο το οποίο αφορούσε αρχαιολογική δημοσίευση και τα κρατούσε σε ένα ντοσιέ. Μετά προστέθηκαν το Βήμα της Κυριακής με το ένθετο Βιβλία το οποίο καθορίσανε το αναγνωστικό του γούστο και τα Νέα του Σαββάτου.
Ήξερε θέατρο χωρίς να δει ποτέ του. Διάβασε όλες τις κριτικές του Κώστα Γεωργουσόπουλου από το 1993 ως το 2001. Από ένα μικρό τουριστικό χωριό της Μακεδονίας θα έμπαινε στο Βρετάνια, στο Χορν, στο Εμπρός, στο Αμόρε, στο οδού Κεφαλληνίας, στην Επίδαυρο . Από τα δεκαέξι του και για κάποια χρόνια θα εργαστεί στο Room Service γνωστού πεντάστερου ξενοδοχείου και αμέσως του γίνεται αντιληπτή και έντονη η ταξική διαφορά. Ένα αυγουστιάτικο πρωινό του 2003 πηγαίνει για να καταγράψει τις καταναλώσεις ενός mini bar στο δωμάτιο 515.
Οι επισκέπτες οι οποίοι μόλις αναχώρησαν ξεχάσανε πάνω στο ψυγείο ένα λευκό βιβλίο. Το παίρνει για να το πάει στο χώρο απολεσθέντων αλλά το ξεφυλλίζει και αποφασίζει να το κρατήσει. Το βράδυ στο δωμάτιό του το ρουφάει χωρίς να καταλαβαίνει σχεδόν τίποτα αλλά μαγεύεται από το ύφος και τη γλώσσα. Θα το διαβάσει άλλες δύο φορές το ίδιο βράδυ. Ήταν οι Χτίστες του Γιώργου Χειμωνά. Ένα Πάσχα θα διαβάσει τον Μύρτο του Μάτεσι και την Αναζήτηση του Νίκου Θέμελη και θα του γίνει εμμονή να φύγει από το σπίτι. Ένα πρωί η μητέρα του θα τον ενημερώσει ότι θα συνεχίσει το Λύκειο στη Θεσσαλονίκη.
Περιμένοντας τον άγγελο
Όταν ένα ζευγάρι είναι μαζί από μικροί και παντρεύονται νέοι τα πάντα έχουν αφετηρία μια κοινή ρίζα και με τα χρόνια είναι αδύνατο να ξεχωρίσεις ποιο κομμάτι είσαι εσύ και πιο ο σύντροφός σου. Γίνονται ένα. Ένα. Έτσι και ο Άγγελος με την Θύμη.
Τη μισή ζωή τους, μαζί. Το 2012 θα αγοράσει από τη Πρωτοπορία τη βιογραφία του Γιώργου Σεφέρη Περιμένοντας τον άγγελο του Ρόντρικ Μπήτον από τις εκδόσεις Ωκεανίδα και θα το διαβάσει απνευστί. Από τότε δεν θα περνάει μέρα που να μην τον σκέφτεται. Να μην πιθανολογεί πως θα αντιδρούσε σε κάθε του απόφαση σε κάθε του επιλογή. Μια δυνατή αναγνωστική του εμπειρία ήταν όταν διάβασε το διήγημα Άπνοια στη Τριστινίκα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη από τη συλλογή μεταξύ σφύρας και Αλιάκμονος.
Δεν βρήκε ποτέ ξανά διήγημα το οποίο να έχει αυτό το μέτρο και αυτή την ευαισθησία. Ο Άγγελος θα αναπτύξει μια συναισθηματική ή μάλλον ψυχική σχέση με τις λέξεις. Και αυτό θα αποτελεί πάντα ένα πρόβλημα στη καθημερινότητα του. Όταν θα διαβάσει τον Πεθαμένο και την Ανάσταση του Νίκου Γ. Πεντζίκη και κάποια χρόνια μετά τον Φιλόξενο Καρδινάλιο του Ε. Χ. Γονατά θα νιώσει μια απίστευτη οικειότητα. Αυτά τα χρόνια θα αρχίσει να νιώθει ένα είδος συγγενείς του τους συγγραφείς που αγαπάει.
Ο Άγγελος δεν έπεσε μέσα στο μελανοδοχείο όταν γεννήθηκε. Είδε όμως μέσα στα χρόνια πως το μελάνι είναι το πιο δυνατό σπέρμα το οποίο γεννάει ήρωες, δημιουργεί τόπους και μπορεί να μεταφέρει τα εγκεφαλικά κύτταρα με ευθεία βολή στα σύνορα του κόσμου. Και κάποιες φορές, σπάνιες, μεταμορφώνει και αλλάζει πεπρωμένα οδηγώντας απλώς μια συνάντηση με το εαυτό μας. Η εμπειρία της ανάγνωσης είναι μια προσεκτική μελέτη του ίδιου μας του εαυτού. Η ανάγνωση του δικού μας βίου.
Χρόνια πολλά Άγγελε… Δημηρέλη!
