Γκαμπριέλε Νίσσιμ «Οὔτε ἅγιοι οὔτε ἥρωες». Ὑπότιτλος «Τό κατά δύναμη καλό». Μετάφραση Δάφνη Βλουμίδη. Ἐκδόσεις Ἑστία 2021.
212 σελίδες στό γνωστό, πολύ καλῆς ποιότητας ὑποκίτρινο χαρτί τοῦ ἐκδοτικοῦ οἴκου, μέ ἐπιμέλεια πού ἐπιδέχεται βελτίωση, πολύ καλή μετάφραση, ἐκτύπωση καί βιβλιοδεσία.
Ὁ 72χρονος Γκαμπριέλε Νίσσιμ εἶναι γιός τῶν Θεσσαλονικέων Ἰωσήφ Νισσήμ καί Ζάν Ἀροέστι. Ἡ οἰκογένεια Νισσήμ ζοῦσε στή Θεσσαλονίκη ἀπό τό 1492. Ὁ Ἰωσήφ Νισσήμ, παρασημοφορημένος μέ τό Χρυσοῦν Ἀριστεῖον Ἀνδρείας γιά τή δράση του κατά τόν Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, μετακόμισε τό 1947 στήν Ἰταλία, ὅπου ἀσχολήθηκε μέ τό ἐμπόριο. Ἡ ἑταιρεία πού ἵδρυσε τό 1970 παράγει μεταξύ ἄλλων τά πολύ γνωστά προϊόντα τόνο Rio Mare, καθαριστικά Omino Bianco, κόλλες Uhu. Μετά τόν θάνατό του τό 2019, τήν ἑταιρεία διευθύνει ἡ κόρη του Μαρίνα. Ὁ γιός του, Γκαμπριέλε, εἶναι δημοσιογράφος, συγγραφέας καί ἱστορικός.
Συνεχίζοντας τήν παράδοση τοῦ πατέρα του, ὁ ὁποῖος ἦταν ἱδρυτικό μέλος τοῦ Ἱδρύματος γιά τή Σκάλα τοῦ Μιλάνου, καθώς καί τοῦ μνημείου τοῦ Ὁλοκαυτώματος τοῦ Μιλάνου, ὁ Γκαμπριέλε εἶναι ἐπικεφαλής τοῦ δικτύου τῶν μνημείων «Κῆποι τῶν Δικαίων» ἐναντίον τῶν γενοκτονιῶν.
Ὁ Γκαμπριέλε, ἀντί νά γράψει τήν ἱστορία τῆς οἰκογενείας του, τούς διωγμούς, τόν χαμό τῆς μεγάλης ἀδελφῆς τοῦ πατέρα του στό Ἄουσβιτς, ἐπέλεξε νά ἀσχοληθεῖ μέ ἐκείνους τούς καθημερινούς ἥρωες, πού ἀθόρυβα καί μέ κίνδυνο τῆς ζωῆς τους βοήθησαν συνανθρώπους τους νά γλιτώσουν τόν θάνατο. Καί αὐτό πού κάνει τό ἔργο του σπουδαῖο εἶναι ὅτι δέν ἀσχολεῖται μόνο μέ ὅσους ἔσωσαν Ἑβραίους, ἀλλά ὅσους ἔσωσαν ἀθώους ἀπό γενοκτονία.
«Δίκαιος εἶναι αὐτός πού δρᾷ γιά νά σώσει μιά ζωή, ἀκόμα κι ἄν δέν ὑπάρχει καμμία πιθανότητα νά σώσει ὅλον τόν κόσμο».
Ἔτσι λοιπόν, ξεκινώντας ἀπό τόν Σωκράτη, τόν Μᾶρκο Αὐρήλιο, τόν Σπινόζα, τή Χάνα Ἄρεντ, μᾶς συστήνει τόν Στανισλάβ Πετρόφ, τόν Χαμάντι μπεν Ἀμπντεσλέμ, τόν Ντιμίτερ Πέσεφ, τόν Τζόρτζιο Περλόσκα. Καί μέ στοιχεῖα γιά ὅλους αὐτούς τεκμηριώνει αὐτό πού θέλει νά πεῖ σέ ὅλον τόν κόσμο: τό καλό δέν τό κάνουν οὔτε ἅγιοι, οὔτε ἥρωες. Τό κάνουν ἄνθρωποι τῆς διπλανῆς πόρτας, ἄνθρωποι μέ ἐλαττώματα, ἀκόμα καί μέ ἐσφαλμένες ἰδέες, ὅμως ἄνθρωποι πού, ὅταν βρέθηκαν μπροστά στό δίλημμα «νά βοηθήσω ἤ νά μήν ρισκάρω», δέν δίστασαν, δέν ζύγισαν, δέν μέτρησαν, παρά μόνον ἔδρασαν.
Ὁ συγγραφέας μᾶς μιλᾷ μέ λόγια ἄμεσα, ἀπό καρδιᾶς, εἰπωμένα κυρίως μέ ἀγάπη. Κάθε φράση του ἀποκαλύπτει τήν ἀγαπητική ἀγωνία του νά μᾶς δείξει καί νά μᾶς μεταδώσει τήν πίστη του στό ἔμφυτο καλό. Θέλει νά ἀποδείξει τήν ἀνάγκη πού πάντα θά ἔχει ἡ κοινωνία νά ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού, κάνοντας τό καλό, θά ὠθοῦν ὅλον τόν κόσμο πρός ἕνα καλύτερο αὔριο.
Ἕνα βιβλίο πού εὐαγγελίζεται τή δύναμη τοῦ καλοῦ. Ἕνα βιβλίο πού ἀξιζει νά διαβαστεῖ ἐπειδή γράφηκε καί ἐκδόθηκε μέ πολλή ἀγάπη, ὅπως ἔγινε φανερό κατά τήν πολύ ἐνδιαφέρουσα συζήτηση κατά τήν περασμένη Διεθνή Ἔκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης.
