Παντελής Δεντάκης: Ο σκηνοθέτης του «Μουνή» μας μεταφέρει στην ελληνική επαρχία…

Ο
Παντελής Δεντάκης βρίσκεται στον χώρο της υποκριτικής τα τελευταία 17 χρόνια
και μέσα από την δουλειά του ως σκηνοθέτης και ηθοποιός μας έχει χαρίσει
μοναδικές στιγμές. Από μικρός γνώριζε ποια ήταν η πορεία που ήθελε να
ακολουθήσει και μάλλον αυτό ήταν καταλυτικό για τη μετέπειτα πορεία του. Αυτό
τον καιρό παρουσιάζει τον «Μουνή» της Λένας Κιτσοπούλου στο θέατρο Αυλαία. Ποιος είναι άραγε ο Μούνης, και
τι μπορεί να μας διδάξει μέσα από την παρουσία του στο σανίδι; 

Ποιός είναι ο Μουνής του έργου;

Ο Μουνής είναι ένα ψευδώνυμο. Το
διήγημα μιλάει για τις ακραίες ιστορίες ενός χωριού της ελληνικής επαρχίας, στο
οποίο όλοι έχουν τα ψευδώνυμά τους: ο Τρόκολας, ο Ψεύτης, ο Κρούνας, ο
Παρθένας, ο Μανούρλας, ο Ντούρος, ο Μούχτουρας, ο Πρωταπριλιάς και πολλοί
άλλοι. Ο Μουνής λοιπόν, είναι ένα απ' αυτά τα πρόσωπα και τον λένε έτσι γιατί
έχει μεγαλώσει μέσα σε γυναίκες, έξι αδελφές και η μάνα του. Πατέρα δεν έχει
γνωρίσει.

Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του
κεντρικού ήρωα;

Ο Μουνής είναι η αινιγματική
προσωπικότητα του χωριού. Κανείς δεν ξέρει τι κάνει στη σεξουαλική του ζωή, δε
μιλάει πολύ, δεν ανακατεύεται στις δουλειές των άλλων, δεν πηγαίνει σε γιορτές,
γάμους και βαφτίσια. Ζει σε ένα σπίτι λίγο έξω απ' το χωριό. Μόνος! Σκαλίζει
όλη μέρα το χωράφι του και το βράδυ πηγαίνει στο καφενείο της πλατείας,
κάθεται, πίνει το καφεδάκι του και μ' ένα μικρό μολύβι ζωγραφίζει στο τραπεζομάντηλο
τρομακτικές ιστορίες, αλλόκοτες φάτσες, γυμνές γυναίκες, σκιάχτρα, και αυτιά
πιασμένα με μανταλάκια από το σκοινί της μπουγάδας.

Το έργο αναφέρεται σε μια εποχή που
ουσιαστικά υπήρξε η αρχή της κατάρρευσης. Υπάρχει κάποια διδαχή για το Νεοέλληνα;

Ζούμε στην εποχή της αμηχανίας.
Αν κάποιος πει πως υποστηρίζει ότι γνωρίζει τις απαντήσεις και τις λύσεις,
είναι ή σοφός ή ηλίθιος. Το “θέμα” είναι να θέσουμε ερωτήματα. Είναι κάτι που
δεν το έχουμε μάθει στην Ελλάδα. Έχουμε πάντα έτοιμες τις απαντήσεις, χωρίς να
έχουμε πριν διατυπώσει τα ερωτήματα.

Ο Μουνής δεν διδάσκει. Προσπαθεί
να διαπραγματευτεί την αμηχανία που προκαλεί η σκληρή πραγματικότητα της
ελληνικής κοινωνίας. Προσπαθεί να καταλάβει. Αναρωτιέται “τι” συμβαίνει και
“γιατί” συμβαίνει. Πιστεύει στην συνυπευθυνότητα, αλλά απεχθάνεται τις ενοχές
και τις προκαταλήψεις.

Πέρα από τα μειονεκτήματα της ελληνικής
κοινωνίας, υπάρχουν κάποια άλλα στοιχεία που αναδεικνύονται;

Το έργο χρησιμοποιεί ως κύριο
συστατικό τη μορφή του “λεβέντη Έλληνα”, με ό,τι θετικό και αρνητικό
εμπεριέχει. Ο κάθε θεατής βλέπει αυτό που θέλει και αυτό που επιτρέπει στον
εαυτό του να δει. Άλλος βλέπει την αρχοντιά και άλλος τη “λεβεντομαλακία”. Για
παράδειγμα, όταν οι ηθοποιοί της παράστασης χορεύουν για 10 λεπτά τσάμικο,
νιώθεις ότι την ίδια στιγμή συνυπάρχουν πάνω στη σκηνή όλη η λεβεντιά και όλη η
χυδαιότητα της ελληνικής κοινωνίας.

Πώς φεύγει κανείς από το χωριό που λέγεται
Ελλάδα;

Για να απαλλαγείς από αυτά που σε
καταπιέζουν και σε εγκλωβίζουν στην Ελλάδα μπορείς είτε να μεταναστεύσεις, είτε
να απομονωθείς μέσα στην ίδια σου τη χώρα. Εγώ – αν και αμφιταλαντεύτηκα για
αρκετό καιρό – αποφάσισα πως δε θα φύγω για δύο λόγους.

Πρώτον γιατί πιστεύω πως δεν
πρέπει να αφήσουμε τον τόπο μας σε ανθρώπους με ακροδεξιές πρακτικές και
αντιλήψεις, και σε ανθρώπους που έχουν ως στόχο να εξοντώσουν ένα λαό εις
όφελος της ξένης και ντόπιας ολιγαρχίας. Και ο δεύτερος λόγος που πιστεύω πως
κάποιος δεν πρέπει να εγκαταλείψει σήμερα την Ελλάδα, είναι γιατί αν γραφτεί
πραγματικά ιστορία στην Ευρώπη, θα ξεκινήσει από εδώ. Υπάρχει πανευρωπαϊκό
τέλμα και εμείς είμαστε στην κορυφή του. Αν λοιπόν οι λαοί αποφασίσουν να
διεκδικήσουν μια καλύτερη και δικαιότερη ζωή, αυτό μπορεί να ξεκινήσει μόνο από
εμάς. Θα είναι κρίμα λοιπόν “να συμβεί” και να μην είσαι εδώ.

Συνεχίζει να μαστίζει ο καθωσπρεπισμός της
Ελλάδα;

Πιστεύω πως ναι. Νομίζω πως αυτό
συμβαίνει επειδή νιώθουμε κατώτεροι από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους και
γενικότερα από τους λαούς του δυτικού κόσμου. Αν καταφέρουμε να παντρέψουμε επί
της ουσίας, τα στοιχεία που έχουμε από δύση κι ανατολή, πιστεύω πως θα
μπορέσουμε να βρούμε την ταυτότητά μας και να μην νιώθουμε οι φτωχοί συγγενείς.

Ποιες πιστεύετε ότι είναι οι συνέπειες της
καταπίεσης ατομικά και συλλογικά;

Η καταπίεση γεννάει εγκλωβισμό. Ο
εγκλωβισμός γεννάει αδρανοποίηση ή βία.

Ποιο είναι το δικό σας αρνητικό Ελληνικό
στοιχείο;

Πολλά. Σίγουρα είδα και εμένα
στον Μουνή, και αυτό δεν ήταν εύκολο να το δεχτώ.

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

Θέατρο Αυλαία