Gisaengchung του Bong Joon Ho
Νότια Κορέα, 132'
Competition – Cannes 2019
Υπάρχουν κάποιες ταινίες που, βγαίνοντας από την αίθουσα, σε καλούν να καταστρέψεις ότι υπάρχει γύρω σου, το Παράσιτο του Bong Joon Ho είναι μια από αυτές.
Ο σκηνοθέτης του Snowpiercer, επιστρέφει με την ίδια θεματική, την διαφορά των κοινωνικών τάξεων, τις συγκρούσεις που γεννάει η οικονομική ανισότητα και την απόγνωση των φτωχών. Αν όμως το Snowpiercer έμοιαζε αφηρημένα συμβολικό και κάπως προβλέψιμο, το Παράσιτο είναι ένα καταιγιστικό θρίλερ, με εξαιρετικό σενάριο και πλάνα που χαράζονται βαθιά στην κινηματογραφική μνήμη των θεατών. Είναι μια φριχτή ταινία, μια ταινία – κοινωνική κόλαση.
Η ταινία ξεκινάει με σκηνές από την ζωή μιας οικογένειας, πατέρας, μητέρα, κόρη και γιος, οι οποίοι ανήκουν στα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα. Ζούνε σε ένα ημιυπόγειο, κλέβουν ιντερνέτ από το γειτονικό καφέ, άστεγοι ουρούν στο παράθυρό τους και, παράλληλα, οι ίδιοι δείχνουν να διατηρούν ένα κέφι για την ζωή. Όταν ένας φίλος του γιου, του ζητήσει να τον αντικαταστήσει στα ιδιαίτερα μαθήματα αγγλικών μιας κοπέλας από πλούσια οικογένεια που μένουν σε ένα νέο μοντέρνο υπέροχο σπίτι, σιγά σιγά ολόκληρη η οικογένεια θα προσληφθεί σε διάφορες θέσεις του υπηρετικού προσωπικού. Και όλα θα κυλήσουν ομαλά, κωμικά, σατυρικά, μέχρι να ξεσπάσει το χάος. Σε ένα κλειστοφοβικό σκηνικό, όπου δεν υπάρχει διαφυγή, ένα κοινωνικό θρίλερ στήνεται κομμάτι κομμάτι με στρατηγικές σεναριακές κινήσεις, μοντέρνο, ακραία επίκαιρο.
Η ταινία είναι μια κριτική για το ίδιο το σύστημα που γεννάει την ανισότητα και την απελπισία που την συνοδεύει. Το σύστημα υπάρχει από πολύ παλιά, το πρόσωπα μπορεί αλλάζουν και οι γενιές να περνάνε, αλλά τελικά αλλά αυτό παραμένει ζωντανό, όλοι το υπηρετούν, το αναπαράγουν, ανθρώπινες ζωές θυσιάζονται στον βωμό του. Είναι ανεξάρτητο, αυτότροφο, αιώνιο. Ο χώρος στην ταινία, λειτουργεί συμβολικά, αποκαλύπτοντας τον βαθμό της κοινωνικής ανισότητας. Υπάρχει η επιφάνεια και ο πρώτος όροφος, το ημιυπόγειο, και το πιο βαθύ υπόγειο που κρύβει όλο το σκοτάδι και την παράνοια του κοινωνικού κατασκευάσματος. Τα σκοτεινά μυστικά κρύβονται στην ντουλάπα τις σύγχρονης μπουρζουαζίας, συχνά με την άγνοια τους, κουβαλάνε φαντάσματα των παλαιότερων γενεών, ένα προπατορικό αμάρτημα των κοινωνικών τάξεων. Και αυτοί που πληρώνουν το τίμημα είναι τα αθώα θύματα και από τις δύο τάξεις.
Βλέποντας την ταινία, γεμίζω και εγώ με ένα συναίσθημα οργής και απελπισίας, γιατί ακριβώς το παιχνίδι που στήνεται είναι άκρως αληθινό και δεν έχει λύση. Αυτό άλλωστε φαίνεται με εξαιρετικό τρόπο στο τέλος, το διπλό τέλος, που ξεγελάει το κοινό. Τα χειροκροτήματα στην αίθουσα Debussy στις Κάννες ξεκινούν ενώ η οθόνη μαυρίζει, λίγα δευτερόλεπτα μετά σταματάνε καθώς το πραγματικό τέλος αποκαλύπτεται. Ο Bong Joon Ho κοροϊδεύει το ευρωπαϊκό κοινό κατάμουτρα, του αποδεικνύει πόσο έτοιμοι είμαστε να πιστέψουμε σε αυτό το σύστημα. Ενώ, καμία ελπίδα δεν υπάρχει, η κοινωνική ανάβαση τάξεων είναι ένα ψέμα και, εντούτοις, το πιστεύουμε μέχρι τέλους.
Στο τέλος της ταινίας, βγαίνουμε όλοι με ένα παγωμένο αίσθημα. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως το Παράσιτο πηγαίνει ολοταχώς για ένα από τα μεγάλα βραβεία του 72ου Φεστιβάλ των Καννών.
