Φαντασία, χιούμορ, παλιμπαιδισμός,
ενσυναίσθηση, θα μπορούσαν να αποτελούν κάποια από τα υλικά για να γράψεις
παραμύθια. Αυτό που σίγουρα απαιτείται, όμως, μας εξηγεί, ο Βασίλης Τερζόπουλος,
είναι επιμονή και υπομονή, άλλωστε τα παιδιά είναι οι απαιτητικότεροι
αναγνώστες. Συγγραφέας του παραμυθιού, ‘’Ο
παράξενος επισκέπτης της Ονειρούπολης’’ και της αγγλόφωνης έκδοσης, “Mess in the kitchen”, ο Βασίλης Τερζόπουλος
είναι από ένα από τα πρόσωπα της πόλης που ζουν την κάθε τους στιγμή με
ποιότητα και χαμόγελο.
Από τις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές
Σπουδές στην αγγλόφωνη έκδοση του ‘’Mess in the kitchen’’ και
του παραμυθιού ‘’Ο παράξενος επισκέπτης της Ονειρούπολης’. Πώς συνδυάζονται;
Χμμ…είναι λίγο περίεργη
ιστορία… Όλα ξεκίνησαν όταν ο Πρόεδρος του Τμήματος που φοίτησα αποφάσισε να
στείλει μια διπλωματική αποστολή φοιτητών στην Ονειρούπολη. Είχε ξεσπάσει μια
έντονη πολιτική κρίση εκεί, καθώς οι βοηθοί του Άη Βασίλη ζητούσαν από τον
εργοδότη τους νέα συλλογική σύμβαση με κατάργηση των πρόσφατα ψηφισμένων αντισυνταγματικών
μέτρων. Έφτασαν λοιπόν στην Ονειρούπολη μερικοί εν δυνάμει διεθνολόγοι ως
ειδικοί επισκέπτες – διαπραγματευτές προκειμένου να αξιολογήσουν και να
διαχειριστούν την κρίση. Ή μάλλον… να μαγειρέψουν λίγο τα πράγματα. Η
ισορροπία της ισχύος ανάμεσα στους κύριους θεσμικούς δρώντες ήταν πολύ λεπτή
και από έναν λάθος χειρισμό, έπεσε λίγο παραπάνω πιπέρι στις διαπραγματεύσεις.
Και έγινε… “Mess in the kitchen”…!
Η αλήθεια είναι, για να σοβαρευτούμε, πως δεν είχα σκεφτεί ποτέ ότι το πρώτο
μπορεί να είχε κάποια σχέση με τα δύο τελευταία.
Στενά συνδεδεμένος με τη Δράμα, συμμετέχετε σε πολιτιστικές δράσεις
εκεί. O τόπος των παιδικών μας χρόνων, τελικά,
μας αυτοπροσδιορίζει;
Νομίζω πάντα, όπου κι αν βρεθεί
κανείς, θα κουβαλάει μέσα του ένα κομμάτι του τόπου που μεγάλωσε, που έζησε ή
που ζει ακόμη. Εν μέρει η καταγωγή αποτελεί μια μικρή συνιστώσα σ' αυτό που
τελικά είναι κάποιος, όχι απαραίτητα όμως την πιο βασική. Ένα και μόνο άτομο
κουβαλάει πολλές διαφορετικές ταυτότητες, οι οποίες συνυπάρχουν η μία μέσα στην
άλλη. Σε κάθε περίπτωση θεωρώ ευτυχείς εκείνους που έζησαν σε πολλά διαφορετικά
μέρη και πολύ περισσότερο σε διαφορετικά κράτη. Αυτά τα αντίστοιχα μικρά
κομμάτια που φέρουν, συνθέτουν ένα ωραίο πάζλ.
1ο βραβείο στο διαγωνισμό συγγραφής παραμυθιού της
Ονειρούπολης. Μιλήστε μας γι’ αυτή την εμπειρία και τη διάκρισή σας.
Έγιναν όλα λίγο ή πολύ από τύχη.
Τυχαία είδα στο ίντερνετ ένα πρωί τον συγκεκριμένο διαγωνισμό που διοργάνωνε
τότε για πρώτη φορά η Ονειρούπολη της Δράμας και αυθόρμητα σκέφτηκα να
επιχειρήσω να γράψω κι εγώ ένα παραμύθι. Ως τότε έγραφα διάφορα μικρά κείμενα,
πότε τους έδινα μια ολοκληρωμένη μορφή, πότε τα άφηνα στη μέση, αλλά πάντα
ερασιτεχνικά, από χόμπι. Παραμύθι δεν είχα επιχειρήσει να γράψω ποτέ. Ούτε που
θυμάμαι πως είχα την ιδέα για τον 'παράξενο επισκέπτη'. Θυμάμαι μόνο ότι έγραψα
το κείμενο στην πρώτη του μορφή, στα διαλείμματα της τότε δουλειάς μου, μέσα σε
μια εβδομάδα. Το 1ο βραβείο ήταν σίγουρα μια ευχάριστη έκπληξη και το κίνητρο
για να κυνηγήσω την έκδοσή του. Υπήρξε μια αρχική πρόταση να αναλάβει κάτι
τέτοιο η Ονειρούπολη και να διατίθεται εκεί το βιβλίο ως μικρό αναμνηστικό.
Ευτυχώς λόγω συγκυριών αυτό δεν έγινε ποτέ. Βέβαια η διαδικασία ένα απλό
χειρόγραφο να γίνει εικονογραφημένο βιβλίο και να το γνωρίσει σταδιακά όλη η
Ελλάδα κράτησε δύο χρόνια, είχε απορρίψεις, απογοητεύσεις, αλλαγές επί αλλαγών.
Νομίζω όμως πως η επιμονή και η υπομονή άξιζαν τον κόπο.
Υπάρχουν ‘’υλικά’’ για τη συγγραφή παραμυθιού;
Πιστεύω πως ναι, υπάρχουν κάποια
βασικά υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, να αναμειχθούν σε διάφορες
δοσολογίες, χωρίς ωστόσο να είναι βέβαιο ότι θα πετύχει η συνταγή. Σίγουρα
χρειάζεται μεγάλη δόση φαντασίας, μαζί με χιούμορ. Λίγος παλιμπαιδισμός βοηθάει
πολύ, αλλά και ενσυναίσθηση προς τα παιδιά. Ως ενήλικας, πρέπει ο επίδοξος
συγγραφέας να διακρίνει πάντα κάτι μαγικό πίσω από αυτό που φαίνεται πεζό,
επίπεδο και καθημερινό. Να αγαπά τις λέξεις και να του αρέσει να παίζει μ'
αυτές. Αν λίγο ή πολύ συμβαίνουν αυτά, τότε υπάρχει μια καλή βάση για ένα
παραμύθι που θα αγαπηθεί. Ή και για πολλά.
Λέγεται ότι οι απαιτητικότεροι αναγνώστες είναι τα παιδιά. ‘’Πώς να
κρυφτείς από τα παιδιά’’. Η άποψή σας;
Αυτό είναι μεγάλη αλήθεια. Είναι
οι πιο αυστηροί κριτές, είτε ως αναγνώστες, είτε ως ακροατές. Μπορούν πολύ
εύκολα να βαρεθούν με ένα κείμενο και να το απορρίψουν από την αρχή του ακόμη ή
αντιθέτως να ενθουσιαστούν, να το αγαπήσουν και να θέλουν να το διαβάσουν ξανά
και ξανά. Βέβαια παίζει καίριο ρόλο και το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουν τα
παιδιά, τα ερεθίσματα που έχουν, η παιδεία που αποκτούν. Μου έχει τύχει, σε
παρουσιάσεις των παραμυθιών μου τα παιδιά να ρουφάνε στην κυριολεξία την
ιστορία, να αντιδρούν ανάλογα με την εξέλιξή της και αντιθέτως έχει συμβεί να
συντομεύσω την αφήγηση γιατί οι μικροί ακροατές ήταν αδιάφοροι.
Ένα παραμύθι είναι πετυχημένο όταν οι αναγνώστες του δεν έχουν ηλικία,
επιστρέφουν σ’ αυτό και το μνημονεύουν;
Θα συμφωνήσω απόλυτα. Σίγουρα το
αρχικό στοίχημα για ένα παραμύθι είναι να κερδίσει τον μικρό αναγνώστη ή
ακροατή. Όταν όμως θα το αγαπήσει και ο γονιός που το επέλεξε για το παιδί του,
όταν ο ίδιος θα το προτείνει και σ' έναν άλλο γονιό, θα το κάνει δώρο σ' ένα
άλλο παιδί ή και σε έναν ενήλικα, όταν το παιδί που το άκουσε από τη μητέρα του
θα το ξαναζητήσει, όταν αυτό το παραμύθι θα αντέξει στον χρόνο και θα μεγαλώσει
μια γενιά παιδιών και περισσότερες ίσως, τότε ναι, είναι σίγουρα πετυχημένο.
Κατάφερε κάτι να δώσει στον κάθε ένα από αυτούς τους διαφορετικούς μεταξύ τους
αναγνώστες, κάτι να πει. Νομίζω αυτό είναι και το όνειρο κάθε συγγραφέα
παραμυθιών.
MessintheKitchen. Γιατίαγγλόφωνηέκδοση
Η ιδέα γεννήθηκε συζητώντας με
φίλους από το εξωτερικό για την τάση στις εκδόσεις βιβλίων και αφορούσε αρχικά
σε μια ηλεκτρονική έκδοση ενός παραμυθιού. Μου έκανε εντύπωση το γεγονός πως
μια φίλη που ήταν αναγκασμένη να κάνει πολλές υπερατλαντικές πτήσεις αγόραζε
κάθε φορά διάφορα ηλεκτρονικά βιβλία στην ειδική συσκευή ανάγνωσης, ενώ κάποιοι
άλλοι, γονείς, απασχολούσαν τα παιδιά τους με ανάλογες εφαρμογές που κατέβαζαν
σε υπολογιστές – ταμπλέτες. Ακολουθώντας αυτή την τάση συνειδητοποίησα πως μια
τέτοια προσπάθεια θα μπορούσε να έχει μια κάποια ανταπόκριση μόνο αν
απευθυνόταν στο κοινό του εξωτερικού, καθώς εμείς στην Ελλάδα δεν είμαστε
ιδιαίτερα εξοικειωμένοι ακόμη με το ηλεκτρονικό βιβλίο. Δεν είναι τυχαίο πλέον
το γεγονός πως στο Amazonοι πωλήσεις των ηλεκτρονικών βιβλίων ξεπερνούν αυτές των
συμβατικών. Και κάπως έτσι το 'Αναταραχή στην Κουζίνα', έγινε 'MessintheKitchen'. Θα παραμείνω για πάντα
ωστόσο λάτρης του βιβλίου που το αγγίζεις, το περιεργάζεσαι, μυρίζεις τις
σελίδες του, το χαρίζεις.
Πολυπράγμων, ταλαντούχος, η έμπνευση και η φαντασία είναι συστατικά
διαφυγής από τη μουντή καθημερινότητα;
Είναι σίγουρα μια διέξοδος, απ'
αυτές που έχουμε πλέον ανάγκη. Το θέμα είναι, να καταφέρνουμε μέσα στη μουντή
πραγματικότητα που ζούμε να έχουμε έμπνευση. Κι έπειτα να τη διοχετεύουμε σε
κάτι δημιουργικό. Είτε αυτό θα είναι ένα γραπτό κείμενο, είτε ένα έργο τέχνης ή
απλά ό,τι μας εκφράζει. Ένας καλλιτέχνης, ή ένας συγγραφέας για να το θέσω πιο
συγκεκριμένα, δεν γράφει για να εκδώσει απαραίτητα κάτι. Γράφει για να
εκφραστεί, να βγάλει από μέσα του συσσωρευμένη ενέργεια, να διώξει αρνητισμούς,
να ξορκίσει ότι τον βαραίνει. Η συγγραφή ενός παραμυθιού σε μένα επιδρά ως
ψυχοθεραπεία. Μπαίνω σ' έναν άλλο κόσμο, χαλαρώνω και περιπλανιέμαι ανέμελος.
Όπως όταν παρακολουθούμε μια ταινία που μας συνεπαίρνει και μετά το τέλος της
αισθανόμαστε πως επιστρέψαμε από ένα ταξίδι.
Πείτε μας, αφιερώστε μας ένα μικρό, ελπιδοφόρο κομμάτι από ένα
αγαπημένο παραμύθι ή από το δικό σας.
Τρεις σειρές από ένα ημιτελές
ακόμη παραμύθι μου:
“Μπορεί κάτι που φαίνεται
λιγότερο σημαντικό ν' αποδειχτεί ότι έχει μεγαλύτερη αξία απ’ όση νόμιζες. Να
θυμάσαι πως δεν πρέπει να υποτιμάς ό,τι σου μοιάζει προφανές. Κάποια έκπληξη
μπορεί να κρύβεται εκεί που δεν το περιμένεις”.
Σας ευχαριστώ πολύ για τη
φιλοξενία!
