Το φετινό Φεστιβάλ Κινηματογράφου συνεχίζει δυναμικά να κερδίζει τις εντυπώσεις #TIFF65
Γράφει η Φανή Εμμανουήλ
ΤΑ ΤΕΡΑΤΑ / FREAKS, Tod BROWNING, USA, 1932, 62’
Για την θρυλική του ταινία Freaks, ο Τοντ Μπράουνινγκ άντλησε έμπνευση από τις προσωπικές του εμπειρίες. Σε ηλικία 16 ετών, εγκατέλειψε την οικογένειά του και τη δυστυχισμένη ζωή του για να ενταχθεί σε ένα περιοδεύον τσίρκο που διέσχιζε τη χώρα, εργαζόμενος για 13 χρόνια ως κλόουν και καλλιτέχνης βαριετέ, πριν στραφεί στον κινηματογράφο. Η πλοκή της ταινίας διαδραματίζεται στα παρασκήνια ενός περιοδεύοντος τσίρκου, όπου οι περισσότεροι καλλιτέχνες έχουν κάποια συγγενή δυσμορφία. Η Κλεοπάτρα, μια όμορφη ακροβάτισσα, προσπαθεί να αποπλανήσει τον Χανς, μέλος του θιάσου που πάσχει από νανισμό, για να αποκτήσει την μεγάλη του κληρονομιά. Τα σχέδιά της, ωστόσο, θα βρουν πολλά απρόβλεπτα εμπόδια. Μια υπόγεια και σκοτεινή αλληγορία που θίγει την περίοδο της Μεγάλης Ύφεσης, τις ταξικές προκαταλήψεις και τον ρατσισμό στις ΗΠΑ, μια αληθινή κοινωνική βόμβα για τις ηθικές αντιλήψεις της εποχής (και όχι μόνο), μια καυστική καταδίκη των αποτρόπαιων θεωριών της ευγονικής αλλά και των βαθιά ριζωμένων αντιλήψεων περί «κανονικότητας», η Freaks παραμένει – ακόμη και σήμερα, παρά τη συντομευμένη μορφή της, δεδομένου ότι η αυθεντική εκδοχή των 90 λεπτών έχει χαθεί για πάντα – ένα μνημείο τόλμης και πρωτοτυπίας, ένας ύμνος στην απόκλιση από καταπιεστικές νόρμες, αλλά πάνω απ’ όλα, μια από τις πιο μοναδικές ταινίες τρόμου που έχουν γυριστεί ποτέ.
HARVEST, Athina Rachel TSANGARI, UK-Germany-Greece-France-USA, 2024, 134’
Σε επτά αλλόκοτες ημέρες, ένα χωριό χωρίς όνομα, σε έναν ακαθόριστο χρόνο και τόπο, εξαφανίζεται. Στην τραγικοκωμική εκδοχή του Τσανγκάρη για ένα γουέστερν, ο κάτοικος που έγινε αγρότης, Βάλτερ Θιρσκ, και ο μπερδεμένος άρχοντας του κτήματος, Τσαρλς Κεντ, είναι παιδικοί φίλοι που πρόκειται να αντιμετωπίσουν μια εισβολή από τον έξω κόσμο: το τραύμα της νεωτερικότητας.
ΤΟ ΠΙΟ ΠΟΛΥΤΙΜΟ ΦΟΡΤΙΟ / THE MOST PRECIOUS OF CARGOES, Michel HAZANAVICIUS, France-Belgium, 2024, 81’
Μια φορά κι έναν καιρό, σε ένα απέραντο δάσος, ζούσαν ένας φτωχός ξυλοκόπος και η φτωχή του γυναίκα. Η ζωή τους ήταν σκληρή, γεμάτη κρύο, πείνα, δυστυχία και τον εφιάλτη του πολέμου να τους κυκλώνει. Μια μέρα, η γυναίκα του ξυλοκόπου βρίσκει ένα μωρό εγκαταλελειμμένο κοντά σε έναν από τους αμέτρητους συρμούς που περνούσαν ασταμάτητα μέσα από το δάσος τους. Αυτό το μωρό, πολύτιμο φορτίο που θα προστατευτεί με κάθε κόστος, θα αναστατώσει τη ζωή της γυναίκας, του άντρα της, και όλων όσοι θα βρεθούν στον δρόμο του, ακόμη και του ανθρώπου που το πέταξε από το τρένο. Η ιστορία τους θα φέρει στο φως το χειρότερο και το καλύτερο που κρύβει η ανθρώπινη καρδιά. Βασισμένο στο best-seller του Γάλλου συγγραφέα και θεατρικού συγγραφέα Ζαν-Κλοντ Γκρουμπέρ, αυτό το μεταμοντέρνο παραμύθι που τοποθετείται χρονικά στο Ολοκαύτωμα, σχεδιάστηκε ευαίσθητα στο χέρι, καρέ-καρέ, και διανθίζεται από τη θαυμάσια μουσική του Αλεξάντρ Ντεσπλά. Η νέα ταινία του Μισέλ Χαζαναβίσιους είναι μία από τις λίγες animations που συμμετείχαν στην Επίσημη Διαγωνιστική Ενότητα των Καννών. Πιο σημαντικά, ο οραματιστής σκηνοθέτης επιστρατεύει και πάλι τα θεραπευτικά εργαλεία του πρώιμου κινηματογράφου (όπως στην πολυβραβευμένη του ταινία The Artist) για να παραδώσει μια διαχρονική, πανανθρώπινη ιστορία για την απώλεια, την αντίσταση και την αληθινή σημασία του ανθρωπισμού.
ΤΟ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΜΟΥ ΓΛΥΚΟ / MY FAVOURITE CAKE, Maryam MOGHADDAM & Behtash SANAEEHA, Iran-France-Sweden-Germany, 2024, 97’
Η 70χρονη Μαχίν ζει μόνη της στην Τεχεράνη από τότε που πέθανε ο σύζυγός της και η κόρη της έφυγε για την Ευρώπη. Ωστόσο, όταν μια ρωγμή εμφανίζεται ξαφνικά στο μέχρι πρότινος αδιαπέραστο μέτωπο της μοναξιάς της, η ερωτική της ζωή θα αναζωογονηθεί, και η καρδιά της (μαζί με το σπίτι της) θα ανοίξει ξανά για να υποδεχτεί έναν άνδρα. Μόνο που αυτό το αναπάντεχο φλερτ θα εξελιχθεί σε μια βραδιά αξέχαστη με κάθε τρόπο. Ίσως η τελευταία ταινία που θα περιμέναμε από το Ιράν να κρύβει εκπλήξεις ύψιστης σημασίας, προσκαλώντας μας να απολαύσουμε τη γλύκα του καινούργιου και να αφεθούμε χωρίς επιφυλάξεις στον πυρετό μιας βραδιάς. Τολμηρή, εθιστικά ατμοσφαιρική, πολυεπίπεδη και απελευθερωτική στην αναζήτησή της για τη γυναικεία χειραφέτηση, και με δύο μοναδικές ερμηνείες από το πρωταγωνιστικό ζευγάρι, δεν είναι μυστήριο γιατί η ταινία Το Αγαπημένο μου Κέικ αγαπήθηκε όσο λίγες στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βερολίνου.
ΜΑΤΙΑ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΣΩΠΟ / EYES WITHOUT A FACE, Georges FRANJU, France-Italy, 1960, 89’
Στην ταινία Μάτια Χωρίς Πρόσωπο του Ζορζ Φρανζύ, ο χειρουργός Δρ. Ζενεσιέ, βασανισμένος από τύψεις για τον παραμορφωτικό τραυματισμό του προσώπου της κόρης του σε τροχαίο που ο ίδιος οδηγούσε, καταστρώνει ένα διαβολικό σχέδιο. Με τη βοήθεια της πιστής του βοηθού, Λουίζ, απαγάγει όμορφες νεαρές γυναίκες για να κλέψει τα πρόσωπά τους και να τα μεταμοσχεύσει χειρουργικά στην κόρη του, η οποία είναι αναγκασμένη να φοράει μια τρομακτική πορσελάνινη μάσκα στο μεταξύ. Καθώς οι εξαφανίσεις των νεαρών γυναικών πληθαίνουν, η αστυνομία αρχίζει να πλησιάζει την πηγή αυτού του κακού, κλείνοντας τον κλοιό γύρω από τον απελπισμένο γιατρό. Η ταινία Μάτια Χωρίς Πρόσωπο, που σηματοδότησε τη στροφή του Φρανζύ από το ντοκιμαντέρ στη μυθοπλασία, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στο κοινό στις πρώτες της προβολές. Η ταινία επρόκειτο, βέβαια, να επηρεάσει μεγάλους σκηνοθέτες όπως τον Πέδρο Αλμοδόβαρ, τον Τζον Κάρπεντερ και τον Τζον Γου, ενώ ενέπνευσε και τον Μπίλι Άιντολ να γράψει ένα τραγούδι-επιτυχία με τον ίδιο τίτλο. Μια ευφυής εκδοχή του μύθου του Φρανκενστάιν, αλλά και ένας εντυπωσιακός φόρος τιμής στις αρχές του γερμανικού εξπρεσιονισμού, η ταινία του Φρανζύ αποτελεί ένα συναρπαστικό δοκίμιο για την ρευστή έννοια της ταυτότητας, τον φόβο του θανάτου και τη μάταιη ματαιοδοξία της ομορφιάς, ενώ λειτουργεί ταυτόχρονα ως μεταφορά για τις κατασκευές και τις φευγαλέες ψευδαισθήσεις του κινηματογράφου.
