της Μαρίας Μπασμπαγιάννη (Instagram: ipolinstinplage)
Είναι πια πολύ συνηθισμένο το να φτιάχνονται ριμέικ ταινιών κινουμένων σχεδίων με πραγματικούς ανθρώπους, ή CGI πλάσματα, ως ηθοποιούς, στη θέση των αντίστοιχων σχεδιασμένων. Οι ταινίες αυτές, ως επί το πλείστον δημιουργήματα της Disney, είναι ιδιαίτερα κερδοφόρες, λόγος για τον οποίο συνεχίζονται να δημιουργούνται. Κι είναι λογικό: Η νοσταλγία, η επιθυμία των θεατών για κάτι οικείο και αγαπημένο, συχνά θα τους οδηγήσουν σ’ένα τέτοιο δημιούργημα.
Το πρόβλημα είναι πως, καταρχάς, το δημιούργημα αυτό κάθε άλλο παρά τη… δημιουργικότητα των συντελεστών του κινητοποιεί. Τα φιλμ αυτά, είτε αναδημιουργούν, κυριολεκτικά, την πρωτότυπη ταινία, πλάνο προς πλάνο, είτε προσπαθούν να την εκσυγχρονίσουν ως προς τα μηνύματα που φέρει, με αφάνταστα διδακτικό όμως τρόπο και με ό,τι πιο προβλέψιμο κι επιφανειακό, αναφορικά με τυ μορφή που παίρνει ο εκσυγχρονισμός: Η πριγκίπισσα γίνεται μια δυνατή, ανεξάρτητη γυναίκα (κι ας εξουσιάζει ανθρώπους λόγω καταγωγής της, όχι επιλογής τους), τα ζώα του τσίρκου απελευθερώνονται (κι ας αφορά αυτό ένα τσίρκο μόνο, καθώς τα άλλα θα συνεχίσουν να λειτουργούν, αφού αυτό φέρνει χρήμα…). Κι άλλα θα μπορούσα να αναφέρω ως παραδείγματα, πάντως, εν ολίγοις, σεναριακά δεν υπάρχει δημιουργικότητα, υπάρχει επανάληψη επιτυχημένων ιστοριών κι απλοϊκός προοδευτισμός.
Ούτε, δυστυχώς, στους άλλους τομείς υπάρχει πρωτοτυπία. Ερμηνευτικά, μπορούν να αναδειχθούν ταλέντα, αλλά γενικά οι ηθοποιοί μένουν άγνωστοι, καθώς η εταιρεία ενδιαφέρεται να προωθήσει την ταινία με αναφορά στο περιεχόμενό της, αφού αυτό προσελκύει το κοινό. Ναι, η Ρέιτσελ Ζίγκλερ αύξησε τη δημοτικότητά της λόγω του ριμέικ της “Χιονάτης” – κατά έναν βαθμό, αφού αύξησε και τους εχθρούς της, μα αυτό είναι μια άλλη ιστορία… -, αλλά η Disney δεν βασίστηκε στη Ζίγκλερ για να προσελκύσει κοινό. Βασίστηκε σε δηλώσεις της για το περιεχόμενο του φιλμ, για τον σύγχρονό του χαρακτήρα. Αυτό που ενδιαφέρει την εταιρεία, είναι το σίγουρο κέρδος, το μάρκετινγκ, όχι η προώθηση των ταλαντούχων συντελεστών του φιλμ της, που δεν είναι παρά προϊόντα για κέρδος, στα μάτια του στούντιο.
Το δε CGI είναι γενικά κακοφτιαγμένο, με το ριμέικ του “Λίλο και Στιτς”, να αποτελεί κατ’εμέ εξαίρεση. Κι όχι μόνο είναι κακοφτιαγμένο, μα, δυστυχώς, αφαιρεί και σχεδόν κάθε προσωπικότητα από χαρακτήρες του φιλμ. Οι νάνοι της καινούργιας “Χιονάτης” είναι αισθητικά απογοητευτικόί και όχι ιδιαίτερα ξεχωριστοί εμφανισιακά ο ένας απ’ τον άλλον, τα δε λιοντάρια του νέου “Βασιλιά των λιονταριών”, όντας ζώα, δεν έχουν καν τη βοήθεια των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του προσώπου και μοιάζουν πανομοιότυπα. Το σενάριο μπορεί να τούς δίνει χαρακτήρα – διότι έτσι έκανε το σενάριο του πρώτου φιλμ… -, αλλά αυτός δεν εκφράζεται ιδιαίτερα αισθητικά, από εκφράσεις του προσώπου, από χαρακτηριστικά της εμφάνισης. Παρακολουθούμε πλάσματα που ξέρουμε ποια είναι, κυρίως λόγω γνώσης του πρωτότυπου φιλμ…
Δεν υπάρχει καν η δυνατότητα καλλιτεχνικής έκφρασης και δημιουργίας κόσμων μέσω του σχεδίου, αφού οι τοποθεσίες είναι κι αυτές δημιουργημένες από υπολογιστή, ή πραγματικά μέρη. Κάθε δυνατότητα που δίνει το κινούμενο σχέδιο ως μορφή τέχνης, για δημιουργία τοπίων, κόσμων, χαρακτήρων, εξαφανίζεται, για χάρη φιλμ που τίποτα δεν προσφέρουν, παρά μάς δίνουν ένα ήδη υπάρχον φιλμ, απαλλαγμένο απ’τα ιδεολογικά ζητήματα του παρελθόντος – μα με καινούργια, συνήθως… -, αλλά δημιουργικά φτωχό, μία κλασική ταινία από δεύτερο χέρι.
Δυστυχώς, τέτοια φιλμ, όπως είπαμε, φέρνουν κέρδη, οπότε δεν βλέπω να σταματά η παραγωγή τους, εκτός κι αν απογοητευτεί τόσο το κοινό, που σταματήσει να τα βλέπει – όπως έγινε εν μέρει με τη “Χιονάτη” -. Αλλά, όπως είπε κι ο youtuber Saberspark, στο βίντεό του “Why I HATE Live-Action Remakes”, το κοινό δεν αποτελείται μόνο από κριτικούς τέχνης. Αποτελείται κι από κουρασμένους γονείς, που θέλουν έναν σίγουρο τρόπο να διασκεδάσουν τα παιδιά τους, αποτελείται από νοσταλγούς των φιλμ της παιδικής τους ηλικίας. Τέτοιοι άνθρωποι δεν είναι ιδιαίτερα πιθανό να σταματήσουν να βλέπουν τέτοιες ταινίες, όσο κι αν απογοητευτούν από μία.
Οι άνθρωποι αυτοί δεν φταίνε για την εμφάνιση των Live action ριμέικ. Προφανώς. Υπεύθυνες είναι οι εταιρείες, οι οποίες άρχισαν να τις δημιουργούν, με σκοπό το εύκολο κέρδος. Μα, αυτοί, κι όλοι μας, που πάμε ενίοτε ή πάντοτε, και τις βλέπουμε, ευθυνόμαστε για τη συνέχειά τους. Συνέχεια που βάζει σε κίνδυνο το κινούμενο σχέδιο στα μεγάλα στούντιο, αφού κάθε τέτοιο, βλέποντας πόσο επικερδή είναι τα live-action φιλμ, θα προτιμήσει να φτιάξει τέτοια, παρά να επενδύσει σε animation. Συνέχεια που βάζει σε κίνδυνο τα φιλμ με πρωτότυπο σενάριο, για τον ίδιο λόγο. Ως σινεφιίλ, δεν θα ήθελα να εξαφανιστεί, σχεδόν ή εντελώς, το είδος του animation από τα μεγάλα στούντιο, και να περιοριστεί στα μικρά, που δύσκολα καταφέρνουν να διανείμουν τις ταινίες τους ευρέως (το “Flow” αποτελεί εξαίρεση). Ούτε θα ήθελα να ατονήσει ένας τομέας που πρόσφερει εργασία και δημιουργική απασχόληση σε τόσους, για χάρη του κέρδους μεγάλων εταιρειών.
Προφανώς, ριμέικ υπήρξαν και σε ταινίες με πραγματικούς ανθρώπους. Μα, αυτές οι ταινίες δεν έβαζαν σε κίνδυνο άλλους καλλιτεχνικούς τομείς και δεν επαναλάμβαναν απλά το πρωτότυπο έργο. Έκαναν αλλαγές, γιατί έτσι προβάλλονταν περισσότερο τα ταλέντα των ηθοποιών. Ο Έντι Μέρφι δεν έχει ίδιο στιλ χιούμορ με τον Τζέρι Λιούις, οπότε ο “Δάσκαλος για κλάματα” με τον ίδιο είναι διαφορετικός από τον πρωτότυπο. Ή έκαναν αλλαγές στην αισθητική του φιλμ, γιατί ο κάθε σκηνοθέτης έχει άλλη τέτοια. Τα δύο “Fame” διαφέρουν πολύ αισθητικά, αφού ο Άλαν Πάρκερ κι ο Κέβιν Τανσαροέν έχουν άλλη αισθητική. Προφανώς και τα ριμέικ live-action το κάνουν αυτό, αλλά είναι άλλο η αλλαγή στην αισθητική ως επανάληψη του ίδιου πράγματος με CGI ή πραγματικές τοποθεσίες, – με ουσιαστικά αλλαγμένη μόνο τη σκηνοθεσία ενίοτε και το καστ -κι άλλο η αλλαγή στην αισθητική ως αλλαγή και καστ και φωτογραφίας και σκηνοθεσίας.
Αυτά, βέβαια, ισχύουν για την πλειονότητα των live-action φιλμ. Μα, στην παρούσα κατάσταση της πλειονότητας αυτής, δεν μου αρκούν λίγες εξαιρέσεις – τις οποίες ψάχνω, μα δεν αντέχω τις γενικεύσεις, οπότε επιλέγω να πιστεύω στην ύπαρξή τους… – για να μην πω: Κάτω τα live-action ριμέικ! Σας παρακαλώ, όταν βγει άλλο, δείτε το χωρίς να πάτε στο σινεμά. Μη δίνετε χρήματα για τη δημιουργία φιλμ που κανείς δεν χρειάζεται, με το να κάνετε (κυρίως) την Disney να πιστέψει ότι τα χρειάζεστε…
