Την Τρίτη 11 Μαρτίου 2014 απεβίωσε ο 15χρονος
Berkin Elvan, ο
οποίος βρισκόταν σε κώμα για περίπου 9 μήνες, από τις 16 Ιουνίου 2013. Ο τότε
14χρονος Berkin
δέχτηκε βαρύ χτύπημα στο κεφάλι από το κάνιστρο δακρυγόνου ενός αστυνομικού,
όταν βγήκε από το σπίτι του για να αγοράσει ψωμί για την οικογένειά του, κατά
τη διάρκεια των περσινών διαδηλώσεων στην Τουρκία.
Υπάρχουν
2 όψεις ενός τραγικού γεγονότος, η μία είναι τα πραγματικά περιστατικά του
ίδιου του συμβάντος και η άλλη είναι η μετέπειτα αντιμετώπισή του από το κοινό.
Το κοινό είμαστε όλοι εμείς, οι οποίοι κάθε ημέρα βρισκόμαστε μπροστά από μία
οθόνη, καταναλώνοντας έναν απροσδιόριστο αριθμό πληροφοριών και ειδήσεων ικανών
να μας οδηγήσουν σε ακηδία, δηλαδή σε μία απάθεια για όλα αυτά που συμβαίνουν
γύρω μας, επειδή δεν έχουμε τον χρόνο να τα επεξεργαστούμε. Η ανθρώπινη μνήμη
λειτουργεί πιο εύκολα με εικόνες παρά με γράμματα. Μια σοκαριστική φωτογραφία
μένει λίγο παραπάνω στο πολυάσχολο μυαλό μας, μας εντυπώνεται και μας οδηγεί σε
συνήθως αυθόρμητα συμπεράσματα που, όμως, αγνοούν τα πραγματικά περιστατικά,
δηλαδή την αφιλτράριστη αλήθεια.
Το
γεγονός είναι, ότι εκείνη την Κυριακή της 16ης Ιουνίου 2013, μία
φτωχή οικογένεια Τούρκων Αλεβιτών (θρησκευτικής μειονότητας της οποίας τα
δικαιώματα παραβιάζονται μέχρι σήμερα) δεν είχε ούτε ψωμί στο σπίτι της, λόγω
της αναταραχής στους γύρω δρόμους της πλατείας Ταξίμ. Το έφηβο αγόρι της
οικογένειας πήρε το ρίσκο να βγει έξω στην κόλαση των δακρυγόνων, των σφαιρών
και της φωτιάς για να αγοράσει ένα καρβέλι για την μάνα, τον πατέρα και τα
αδέλφια του. Μαθημένος να κινείται μέσα από τα στενά σοκάκια και να ξεγλιστράει
από τα μπλόκα, ο μικρός Berkin, με τα πυκνά φρύδια και το έξυπνο βλέμμα, πήρε πάνω του
την επιβίωση της οικογένειας και για κακή του τύχη το πλήρωσε με την ζωή του.
Το τουρκικό συγκρότημα Grup Yorum είναι
γνωστό για τα πολιτικά τραγούδια του. Από την ίδρυση της μπάντας, το 1985, τα
μέλη του αλλά και οι υποστηρικτές του έχουν σταλεί στη φυλακή πάνω από 400
φορές. Η τουρκική αστυνομία έχει απαγορέψει συναυλίες τους και έχει καταστρέψει
αρκετές φορές το στούντιο ηχογραφήσεών τους αλλά οι δίσκοι τους παραμένουν
πρώτοι σε πωλήσεις.
Την
Τετάρτη που μας πέρασε, την κηδεία του Berkin Elvan ακολούθησε πομπή 400.000
ανθρώπων, η οποία θέλησε να κατευθυνθεί στην πλατεία Ταξίμ για να εναποθέσει
λουλούδια στην μνήμη των συνολικά 8 ανθρώπων που έχασαν την ζωή τους κατά την
διάρκεια των διαδηλώσεων του περασμένου Ιουνίου. Δύο ακόμη άνθρωποι έχασαν τη
ζωή τους την ίδια ημέρα, πιθανότατα λόγω των δακρυγόνων. Συγκρούσεις
σημειώθηκαν την Πέμπτη σε τουλάχιστον 23 πόλεις της Τουρκίας ενώ ο πρωθυπουργός
της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποστήριξε την Παρασκευή, ότι ο 15χρονος ήταν
ένας ταραχοποιός στην υπηρεσία μιας «τρομοκρατικής οργάνωσης».
Το
κοινό πλέον αντιμετωπίζει τον μικρό Berkin σαν μάρτυρα και όχι σαν ένα παιδί
που βρέθηκε στο λάθος μέρος την λάθος στιγμή. Έτσι, όμως, δημιουργούνται
εκείνοι οι μικροί ήρωες, που, ανεξάρτητα από το τι πρέσβευαν οι ίδιοι, γίνονται
σύμβολα κοινωνικών αγώνων και δίκαιων αιτημάτων. Από την στιγμή που η κεφαλή
της εξουσίας προσβάλλει την μνήμη του έφηβου νεκρού και η δικαιοσύνη δεν κάνει
το καθήκον της έναντι εκείνων που προκάλεσαν τον θάνατό του, τότε, η μυθοποίηση
του αδικοχαμένου νέου είναι αναπόφευκτη και το τραγούδι – μοιρολόι, που φέρει
το όνομά του, είναι η μόνη ετυμηγορία που θα σεβαστεί η Ιστορία.
*Ο Νίκος Δασκαλάκης παρουσιάζει κάθε
Τετάρτη, 22:00-00:00, την ραδιοφωνική εκπομπή “A Hard Day’s Night” στο AmagiRadio (http://www.amagiradio.com).
