Τα τρώμε κάθε μέρα. Τι ξέρουμε όμως γι' αυτά; Μπορεί το πανάρχαιο γιαούρτι να γίνει η μαγική τροφή που θα γιατρέψει την μελαγχολία των καιρών; Και τελικά, τα ζυμαρικά είναι ιταλικό πιάτο ή μήπως τρώγανε λαζάνια και στην αρχαία Ελλάδα;
Γιαούρτι
Το γιαούρτι, ως τροφή, υπήρχε ήδη απ' τη νεολιθική εποχή, περίπου απ' το 10.000 π.Χ., όταν ο άνθρωπος εξημερώνοντας τα πρώτα ζώα, ξέχασε λίγο γάλα μέσα σ' ένα δοχείο σε μια ζεστή γωνιά και το γάλα μετατράπηκε σε γιαούρτι. Αυτά στην προϊστορική περίοδο, γιατί στην ιστορική, πολλοί λαοί ερίζουν για την πατρότητα του γιαουρτιού, ανάμεσα τους οι Έλληνες, οι Βούλγαροι, οι Πέρσες, οι Τούρκοι κι οι Αρμένιοι.
Η ιστορία της γαστρονομίας, όμως, δέχεται ότι το γιαούρτι έγινε γνωστό στην Ευρώπη τον 16ο αιώνα. Ένας Αρμένης γιατρός, ή κατ' άλλους ένας Εβραίος Κωνσταντινοπολίτης, θεράπευσε μ' αυτήν την μαγική τροφή τον Φραγκίσκο Α', το Γάλλο βασιλιά που έπασχε από μελαγχολία και εντερικές διαταραχές. Για να πετύχει η συνταγή μάλιστα, ο γιατρός μετέφερε τα δικά του πρόβατα από την Ανατολία στη Γαλλία.
Το γιαούρτι διαδόθηκε ευρύτατα μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, γύρω στο 1920, κυρίως με το μεταναστευτικό κύμα των Ελλήνων προς τις Δυτικές Χώρες. Οι Έλληνες έφτιαχναν μόνοι τους γιαούρτι και το σέρβιραν στα εστιατόριά τους, αν και εκείνο το γιαούρτι απέχει αρκετά από το σημερινό που παρασκευάζεται και πωλείται στα σουπερμάρκετ, ως προς τη συνταγή.
Ζυμαρικά
Τα ζυμαρικά έχουν μια πολύπλοκη ιστορία που μπλέκει διάφορους λαούς. Η πρώτη αναφορά στα ζυμαρικά χρονολογείται γύρω στο 1000 π.Χ. στην αρχαία Ελλάδα, όπου η λέξη λάγανον περιγράφει μια φαρδιά, λεπτή ζύμη φτιαγμένη από αλεύρι και νερό, κομμένη σε λωρίδες. Η ζύμη αυτή μεταφέρθηκε στην Κάτω Ιταλία απ' τους πρώτους Έλληνες αποίκους, τον 8ο αι. π.Χ., και ονομάστηκε laganum , απ' όπου μπορούμε να αναγνωρίσουμε την προέλευση της λέξης λαζάνια. Το γεγονός επιβεβαιώνεται στον ετρουσκικό τάφο του Cerveteri στη Ρώμη, όπου εμφανίζονται ανάγλυφα που απεικονίζουν ολοκάθαρα έναν πλάστη, μια επιφάνεια κοπής ζυμαρικών, σκεύη για το βράσιμο του νερού, ένα κοπίδι που μοιάζει πολύ με το ροδελάκι που χρησιμοποιείται σήμερα για το κόψιμο της ζύμης, καθώς κι ένα σακί αλεύρι. Ακόμη, ο Ρωμαίος συγγραφέας Απίκιος στο Εγχειρίδιο γαστρονομίας, αναφέρεται σ' ένα ρολό ζυμαρικών και σε πράσινα λαζάνια. Αυτοί που τα έβρασαν πρώτοι φαίνεται να είναι οι Σικελοί, που όπως λέγεται, τα γνώρισαν χάρη στους Άραβες κατακτητές του νησιού, τον 9ο αι. μ.Χ.
Ο Άραβας γεωγράφος Al-ldrisi στον οδηγό του Το ευχάριστο ταξίδι εκείνου που είναι πρόθυμος να διασχίσει τα πέρατα του κόσμου, το 1154 μ.Χ., αναφέρει για πρώτη φορά τα σπαγγέτι (φαγητό από αλεύρι σε σχήμα νήματος, το οποίο στα αραβικά ονομάζεται itryah), μαρτυρώντας ότι η γέννηση των αποξηραμένων ζυμαρικών οφειλόνταν στην ανάγκη δημιουργίας ενός φαγητού που θα μπορούσε να διατηρηθεί κατά τη διάρκεια των μεγάλων ταξιδιών στην έρημο. Αντίθετα, τα φρέσκα ζυμαρικά γεννήθηκαν σε περιοχές με υγρό κλίμα όπως η Emilia Romana, η Λομβαρδία και το Βένετο. Αναφορά σε φρέσκα ζυμαρικά γίνεται για πρώτη φορά τον 13ο αι., από τον Σαλιμπένε ντα Πάρμα, ο οποίος αφήνει να εννοηθεί ότι τα ραβιόλια ήταν γνωστά από καιρό. Κατά μία εκδοχή, προέρχονταν από το Βυζάντιο κι έφτασαν στην Ιταλία χάρη στο γάμο μιας πριγκίπισσας της ανατολής και του γιου του Δόγη της Βενετίας.
Η ανάμειξη της ζύμης των ζυμαρικών μέχρι και τον 18 αι. γινόταν με τα πόδια, όπως το πάτημα των σταφυλιών. Τον 19ο αιώνα, ιδρύεται στη Νάπολι το πρώτο εργοστάσιο ζυμαρικών, όπου παρασκεύαζαν ζυμαρικά με αλεύρι και νερό. Τα φρέσκα ζυμαρικά εμφανίζονται εμπλουτισμένα με αυγά, γεμισμένα με κιμά ή σάλτσες μόλις στον 20ό αιώνα.
Αν και αυτή είναι μια χαριτωμένη ιστορία που δίνει ιστορική συνέχεια στα ζυμαρικά, σήμερα επικρατεί η άποψη ότι τα ζυμαρικά τα έφερε στην Ιταλία ο Μάρκο Πόλο, το 1925 από την Κίνα, ο οποίος διαπίστωσε ότι εκεί τα έτρωγαν τουλάχιστον από τον 3ο αιώνα π.Χ και πρόκειται για τα γνωστά και δημοφιλή πλέον και στην δύση noodles.. Ίσως, όμως,και να τα ξανασύστησε στους Ιταλούς που ενδεχομένως τα είχαν βγάλει απ' τη διατροφή τους.
