«Θέλω να εκφράσω αυτό που βιώνω όταν κοιτάζω
τη φύση και για να μεταφέρω αυτό που νιώθω ξεχνάω εντελώς τους στοιχειώδεις
κανόνες της ζωγραφικής, αν τέλος πάντων υφίσταται κάτι τέτοιο.» – Claude Monet.
Η
μικρή πόλη Étretat, βρίσκεται στην ακτή Paysde Caux, στην
περιοχή της Νορμανδίας στη βόρεια Γαλλία. Το τοπίο είναι μαγευτικό, με απότομους
γκρεμούς να καταλήγουν στην ακτή, φυσικές αψίδες να σχηματίζονται, και το λευκό
των βράχων να δένει αρμονικά με το γαλάζιο της θάλασσας. Ο Γάλλος
ιμπρεσιονιστής ζωγράφος Claude Monet πέρασε ολόκληρο τον Φεβρουάριο του 1883 σε
αυτή την μαγική τοποθεσία, προσπαθώντας να αποτυπώσει το φευγαλέο, την έννοια
του μεταβλητού στη φύση και την αντιπαραβολή της με τα συναισθήματα του
εφήμερου και του μάταιου της ανθρώπινης μοίρας. Κάπως έτσι, προέκυψε ένας από
τους πιο αριστουργηματικούς πίνακές του, “Ο Βράχος της D’Aval στην Étretat
το Ηλιοβασίλεμα”, ένα έργο, που αγνοώντας επιδεικτικά την
έως τότε “φωτογραφική” απεικόνιση του τοπίου, μετατρέπει τους ρυθμούς της φύσης
σε εσωτερικά συναισθήματα του ίδιου του καλλιτέχνη.
Το
μυσταγωγικό νορμανδικό τοπίο επανέρχεται στο νου με αφορμή την 70η
επέτειο από την ιστορική απόβαση των Συμμάχων στη Νορμανδία, στις 6 Ιουνίου 1944.
Εκατοντάδες χιλιάδες στρατιωτών, οι περισσότεροι χωρίς καμία προηγούμενη
εμπειρία στο πεδίο της μάχης, πάτησαν τα γαλλικά εδάφη, όπου εκεί τους
υποδέχθηκε ένα θανατηφόρο κρεσέντο από τα πυροβόλα των Ναζί. Οι πρώτοι που
πάτησαν το πόδι τους στην ακτή έπεσαν εκεί αλλά ενώ το αίμα τους έβαφε την άμμο
και αναμειγνυόταν με τη θάλασσα σε ένα αποτρόπαιο και συγκλονιστικό θέαμα, οι
υπόλοιποι κατάφεραν να περάσουν και να εξουδετερώσουν την εχθρική απειλή. Από
τους 156.000 στρατιώτες, που αποβιβάστηκαν στις νορμανδικές ακτές, σχεδόν 4.500
είχαν χάσει τη ζωή τους μέχρι το τέλος της ημέρας. Χάρη στην δική τους θυσία,
τα ιμπρεσιονιστικά τοπία του Monet ξέφυγαν από το τσιμεντένιο παραπέτασμα του φασισμού και
επέστρεψαν στο κάδρο του οικουμενικού ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Εδώ και περίπου μία δεκαετία, οι Burgundy
Grapes, το ντουέτο των Γιώργου Κολυβά και Αλέξανδρου Μιαούλη, κινούμενο μακριά
από τις εφήμερες και αγοραίες επιταγές, δημιουργεί διαχρονική οργανική μουσική,
προιόν νηφάλιας ενδοσκόπησης παρά επιτηδευμένης συμπόρευσης με τα επίκαιρα,
παραμένοντας ταυτόχρονα εύληπτη και απαιτητική.
Τα
τελευταία χρόνια, υπάρχει μια έντονη ανάγκη σε κάθε ελληνικό συγκρότημα που
βγαίνει στην επιφάνεια να εντάξει εαυτόν μέσα στα στενά πλαίσια κάποιας σκηνής.
Αυτό μπορεί να αποτελεί ευσεβή πόθο, αλλά στην πλειοψηφία των περιπτώσεων τους
κάνει να χάσουν την πραγματική ουσία της μουσικής. Ευτυχώς, σε αυτή την
κατηγορία συγκροτημάτων δεν ανήκουν οι Burgundy Grapes, οι
οποίοι, όπως εννοείται και από το όνομά τους (Σταφύλια Βουργουνδίας),
συμβολίζουν την πηγή από όπου προκύπτουν πολλά και διαφορετικά γνωρίσματα με
κοινό χαρακτηριστικό την υψηλή ποιότητά τους, σαν τα βουργουνδικά κρασιά, τα
οποία, παρ’ότι διαφέρουν ως προς το άρωμα και την γεύση τους, θεωρούνται παγκοσμίως
εξαίσια. Με εκφραστικές φόρμες που θυμίζουν την σαουντρακική χροιά του Yann Tiersen, οι Burgundy Grapes
αφήνουν ελεύθερη τη φαντασία του ακροατή να περιπλανηθεί σε νέα ηχοτοπία που
έχουν κάτι από την απεραντοσύνη της θάλασσας.
Όπως ηψυχαναλυτική ζωγραφική του Monet απεικονίζει
το θαλασσινό τοπίο της Νορμανδίας, όχι σαν μια απλά σαγηνευτική σύνθεση των
χρωμάτων του χειμερινού δειλινού αλλά σαν μια καταγραφή των εσωστρεφών
συναισθημάτων, που γεννάει αυτό το μεγαλοπρεπές σκηνικό της φύσης, έτσι, με έναν
αντίστοιχο τρόπο, οι μελωδίες των Burgundy Grapes χρωματίζουν,
ανεπαίσθητα, την αίσθηση της πρώτης βουτιάς στα κρύα θαλασσινά νερά του Ιουνίου,
το μυρμήγκιασμα του κορμιού όταν βγαίνει στην στεριά, το μυαλό που
ξεκουράζεται, που μονομιάς ξελαμπικάρει.
*Ο Νίκος Δασκαλάκης παρουσιάζει κάθε
Τετάρτη, 22:00-00:00, την ραδιοφωνική εκπομπή “A Hard Day’s Night” στο Amagi Radio (http://www.amagiradio.com).
