«Πατέρα; Εγώ είμαι, η κόρη σου. Γνωρίζεις τ' όνομα μου;»
Παραίτηση. Έκλειψη. Πτώση. Αλαζονεία. Αίμα. Δέρμα. Κρίση. Πατέρας..
Λέξεις προβαλλόμενες στον τοίχο. Κεφάλαια της ιστορίας ενός τρελού βασιλιά. Ενός βασιλιά που χώρισε τη ζωή του στα τρία και ευνόησε τα δύο. Βασιλιάς Ληρ. Ένας Τρελλός που μόνο τρελά δεν συλλογιέται και ένας Βασιλιάς που μυαλό σοφού και λογικού δεν διαθέτει. Τρείς κόρες. Τρία σώματα που μέσα τους κυλάει το ίδιο αίμα αλλά διαφορετική αλήθεια. Μια μόνο διακρίνει το σκοτάδι και τρέχει μακριά του. Ένας θρόνος ξεθωριασμένος. Μια θέση ακυβέρνητη. Η συνείδηση και η μνήμη, στοιχεία χαμένα πια στον χρόνο και στις αποφάσεις. Μοναξιά. Κανείς ποτέ δεν έδωσε εξουσία και πήρε καθαρό αντάλλαγμα. Κανείς ποτέ δεν ρώτησε προστακτικά για την αγάπη και δεν πήρε απάντηση γεμάτη ψέμμα.
«Εγώ σ'αγαπώ επειδή είσαι ο πατέρας μου και είμαι υποχρεωμένη να σου ανταποδώσω το χρέος που έχω απέναντι σου. Εγώ σ'αγαπώ και την αγάπη μου αυτή στην δίνω με πράξεις και όχι με λόγια».
Πέμπτη 16 Απριλίου και βρίσκομαι στην Πειραιώς 260 με σκοπό να παρακολουθήσω τον «Βασιλιά Ληρ» σε σκηνοθεσία του Τομάζ Παντούρ και με παραγωγό και πρωταγωνιστή τον Γιώργο Κιμούλη. Πολύς κόσμος που περιμένει να καθίσει και καθόλου λίγη ανυπομονησία να αντικρύσουμε επιτέλους την ευρηματική, όπως αποκαλύψαμε αργότερα, σκηνοθεσία του Σλοβενού Τομάζ Παντούρ. Τα φώτα μετά από μεγάλη προσέλευση θεατών κλείνουν και η παράσταση αρχίζει με τον Γιώργο Κιμούλη και τον Αργύρη Πανταζάρα επι σκηνής.
Η ιστορία του τρελού βασιλιά που χώρισε το βασίλειο του στα δύο, ευνοώντας τις δύο του μόνο κόρες, είναι γνωστή. Ο θυμός και η φυγή της μικρότερης τρίτης αδικημένης κόρης επικείμενος, σύμφωνα με την ιστορία του Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Αυτό όμως που δεν περίμενε κανείς ήταν η διαφορετική προσέγγιση του κλασικού αυτού έργου από τους ηθοποιούς και τον σκηνοθέτη. Στοιχεία ρηξικέλευθα όπως τα κοστούμια, τα σκηνικά αντικείμενα και οι προβολές στο πίσω μέρος της σκηνής.
Ο Σλοβενός σκηνοθέτης Τομάζ Παντούρ μετά την επιτυχία του Φάουστ στην Μαδρίτη πριν από λίγους μήνες, το χτεσινό βράδυ συνεργαζόμενος με το Ελληνικό Φεστιβάλ στην Πειραιώς 260, έδειξε για άλλη μια φορά το ταλέντο του στην σκηνοθεσία. Γνωστός για πολλές δουλειές του στο εξωτερικό, αποτελεί σημαντικός παράγοντας για την εξέλιξη του λεγόμενου postdramatic theatre, με στόχο του να περιγράψει το συναίσθημα με κάθε δυνατή ιδιαίτερη λεπτομέρεια. Οι εικόνες που δημιουργεί είναι ειλικρινώς δομημένες, με καμία πρόθεση να προκαλέσει μόνο για το χειροκρότημα του θεατή, αλλά για να πείσει και να προσδώσει νόημα. Τα σώματα χάρη στην αέναη και μελετημένη κίνηση μοιάζουν να πάλλονται και τα πρόσωπα γίνονται καθρέφτες συναισθημάτων.
Ερμηνείες μοναδικές και με διαφορετική δυναμική η κάθε μια. Ο Γιώργος Κιμούλης ερμήνευσε τον Βασιλιά Ληρ με τη συνοδεία του Τρελλού ακολούθου του, τον Αργύρη Πανταζάρα, οι οποίοι δημιουργούσαν ένα δίδυμο που άλλοτε διέκρινες τις διαφορές και άλλοτε όχι. Η τρέλα και η λογική άλλωστε είναι δύο αντίρροπες αλλά ταυτοχρόνως ίσες έννοιες στην ιστορία του Σαίξπηρ και οι δύο ηθοποιοί κατάφεραν να διαμορφώσουν το κατάλληλο περιβάλλον για την εξιστόρηση της αλληλοσυνδεόμενης ύπαρξης τους. Ο Αργύρης Πανταζάρας, ο οποίος δέχτηκε ενθουσιώδη υποδοχή από το κοινό, αποτέλεσε στοιχείο για να προσηλωθεί κανείς στην ιστορία αφού σχεδόν σε όλες τις σκηνές υπήρξε παρόν και αναπόσπαστο κομμάτι του εξέλιξης του κάθε χαρακτήρα.
Οι τρείς κόρες του Βασιλιά, η Κόρα Καρβούνη, η Στεφανία Γουλιώτη και η Πηνελόπη Τσιλίκα, ενσάρκωσαν τον ρόλο τους σαν να μην υπήρξε άλλος εαυτός για κείνες ποτέ, η Καρβούνη με την χαρακτηριστική βραχνή χροιά και τον εκνευρισμό στην κίνηση, η Γουλιώτη με την βαθιά φωνή και την ήρεμη όψη και η Πηνελόπη με την αέρινη ομορφιά και τον ιδιαίτερο τονισμό των λέξεων σαν να αντίκρυζες μια εύθραστη μορφή.
Οι ακόλουθοι του Βασιλιά, ο Γιώργος Γάλλος(πατέρας), ο Προμηθέας Αλειφερόπουλος(Έντγκαρ) και Χάρης Τζωρτζάκης(Έντμοντ) αποτέλεσαν μια παράλληλη δράση στην ιστορία του Βασιλιά Ληρ και των κορών του. Οι δύο γιοι αντιμέτωποι με το πεπρωμένο τους το οποίο αλλάζει όσο εύκολα αλλάζει και η αλήθεια για τα πρόσωπα. Καταπληκτική ερμηνεία και από τους τρεις και κυρίως από τον Χάρη Τζωρτζάκη που μεταμορφώθηκε σε μια δαιμονική παρουσία ανάμεσα στον πατέρα και στον αδελφό του.
Τέλος, οι εικόνες της παράστασης αυτής είναι ένα στοιχείο που δεν θα ξεχάσει κανείς εύκολα, αφού χάρη στη σκηνοθεσία και στην διάταξη του χώρου καθώς και χάρη στην ενδυμασία των ηθοποιών η ιστορία μένει χαραγμένη ανεξίτηλα. Σε όλη τη διάρκεια της ροής του έργου δεν έλειψαν στοιχεία καθώς και αντικείμενα που διαμόρφωναν μια επιβλητική ατμόσφαιρα και τα συναισθήματα έπαιρναν μορφή.
Η παραγωγή θα πρέπει να αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες καθώς και οι ηθοποιοί υπό την ανάγκη απόλυτης αφοσίωσης λόγω της σκηνοθετικής ιδιαιτερότητας. Τα μη κλασικά στοιχεία σε μια ιστορία συνήθως ξενίζουν και προκαλούν αμφισβήτηση, όμως σε αυτή την παράσταση δε θα μπορούσαν να μην υπάρχουν αφού ταυτοποιούν την επιτυχία της. Η μουσική που συνόδευε τις πράξεις σύμφωνη με το περιβάλλον και την ατμόσφαιρα, κάτι που βοηθούσε να δημιουργηθούν κάθε φορά τα ανάλογα συναισθήματα και σκέψεις.
***
ΠΕΙΡΑΙΩΣ 260, Αθήνα – ΧΩΡΟΣ Δ, από 16 Απριλίου έως 3 Μαΐου
ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Μετάφραση: Γιώργος Κιμούλης
Σκηνοθεσία: Tomaž Pandur
Δραματουργική επεξεργασία: Livija Pandur
Σκηνικά: Sven Jonke
Κοστούμια: Felype de Lima
Μουσική: Silence
Σχεδιασμός ήχου: Mariano Garcia
Φωτισμοί: Juan Gomez Cornejo
Ερμηνεύουν: Γιώργος Κιμούλης, Στεφανία Γουλιώτη, Γιώργος Γάλλος, Κόρα Καρβούνη, Προμηθέας Αλειφερόπουλος, Πηνελόπη Τσιλίκα, Αργύρης Πανταζάρας, Χάρης Τζωρτζάκης
Διάρκεια: 130' (μαζί με διάλειμμα)
Εισιτήρια: 20 ευρώ, 15 ευρώ(φοιτητικό), 12 ευρώ (εκπτωτικό)
