Τα τρώμε κάθε μέρα ή τα λαχταράμε. Ξέρουμε από πού κρατάει η σκούφια τους; Μπορεί το ντόνατ να έχει γίνει εξαιρετικά δημοφιλές τα τελευταία χρόνια, αλλά η ιστορία του ξεκινά τον 19ο αιώνα και το σχήμα που έχει πάρει, μόνο τυχαίο δεν είναι. Ποιος ξέρει τι σημαίνει παντεσπάνι; Ήταν το παστέλι (ή σήσαμις, όπως το λέγανε τότε) το αγαπημένο γλυκό των Αρχαίων Ελλήνων; Και ναι, το καλύτερο το κρατήσαμε για το τέλος, κυρίες και κύριοι ο βίος κι η πολιτεία της Σοκολάτας!
Ντόνατ (Λουκουμάς)
Λέγεται ότι το 1847 η Elisabeth Gregory, μητέρα ενός καπετάνιου στη Νέα Αγγλία, έφτιαξε μια καλοτηγανισμένη ζύμη στην οποία έβαλε μοσχοκάρυδο, κανέλα και λεμόνι. Έφτιαξε πολλές τέτοιες ζύμες για τον γιο της τον Henry και το πλήρωμά του, έτσι ώστε να μπορούν να τις αποθηκεύσουν για τα μακρινά τους ταξίδια. Η Elisabeth Gregory τοποθέτησε στο κέντρο της ζύμης, όπου η ζύμη μπορεί να μην είχε ψηθεί καλά, φουντούκια κι έτσι ονόμασε τις ζύμες doughnuts, από την λέξη dough (=ζύμη) και nuts (=φουντούκια).
Λέγεται, επίσης, ότι ο άλλος γιος της, ο Hansen, ήταν αυτός που δημιούργησε την τρύπα στη μέση της ζύμης. Κάποιοι πιστεύουν ότι ο Hansen ήταν τσιγκούνης και το έκανε για να μειώσει τα έξοδα για την παρασκευή, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι έδωσε στο ντόνατ την πρώτη του τρύπα στο μέσο μιας φοβερής καταιγίδας. Θέλοντας να πιάσει το τιμόνι του πλοίου και με τα δυο του χέρια, πέρασε ένα ντόνατ σ' ένα ξύλινο εξόγκωμα του τιμονιού, δημιουργώντας του έτσι την πρώτη του τρύπα.
Σήμερα, στην κωμόπολη Clam Cove, υπάρχει μια τιμητική πλάκα προς τιμήν του καπετάνιου Hanson Gregory, που εφήυρε την τρύπα του ντόνατ.
Παντεσπάνι
Ο Φίλιππος Β' της Ισπανίας, φημισμένος καλοφαγάς και λιχούδης, μια μέρα που ένιωθε λιγούρες κάλεσε το ζαχαροπλάστη του και τον διέταξε να του φτιάξει ένα γλύκισμα, που να μην το βαρεθεί ποτέ. Σε λίγες ώρες ο ζαχαροπλάστης του παρουσίασε ένα γλύκισμα ονόματι Κλαυδία. Μόλις, όμως, ο Φίλιππος δοκίμασε το γλύκισμα είπε ότι δεν ήταν αυτό που ζητούσε.
Η γυναίκα του ζαχαροπλάστη αποφάσισε να τον βοηθήσει. Παρά τις λιγοστές γνώσεις της στη ζαχαροπλαστική, άρχισε να κάνει διάφορες δοκιμές στην κουζίνα της, χωρίς να καταφέρει να φτιάξει κάτι κατάλληλο για τον βασιλιά. Στο τέλος έφτιαξε ένα είδος αφράτου ψωμιού. Όταν το βράδυ γύρισε ο άντρας της στο σπίτι και το είδε, αποφάσισε να το παρουσιάσει στον βασιλιά, αφού δεν είχε τίποτα καλύτερο να του παρουσιάσει. Μόλις ο Φίλιππος το δοκίμασε, άρχισε να το τρώει σαν ψωμί. Σιγά σιγά, διαδόθηκε σ' όλην την καλή κοινωνία της Ισπανίας στην αρχή και όλης της Ευρώπης αργότερα. Οι Γάλλοι τ' ονόμασαν Pain d' Espagne, δηλαδή ψωμί της Ισπανίας και με τον καιρό έφτασε στη γλώσσα μας ως παντεσπάνι.
Παστέλι
Η κοινή ονομασία του παστελιού τα αρχαία χρόνια ήταν σησαμίς. Στην αρχαιότητα αναφέρεται και το έδεσμα σησάμου, που διέφερε από τη σησαμίδα, διότι παρασκευάζοταν από μέλι και σουσάμι με την προσθήκη αλφίτων (κριθάλευρα και σιτάλευρα).
Ο πρώτος ιστορικός που αναφέρει το παστέλι είναι ο Ηρόδοτος προς το τέλος του 6ου π.Χ.αιώνα που αφηγείται ότι τάιζαν τριακόσιους νέους εξαντλημένους από την πείνα τρωκτά σησάμου και μέλιτος, δηλαδή γλυκίσματα από μέλι και σουσάμι, για να τους τονώσουν.
Από τον 8ο μ.Χ.αιώνα βρέθηκαν πάπυροι με καταγεγραμμένο το οικογενειακό επίθετο Παστιλάς, που αποδεικνύει ότι υπήρχε επάγγελμα που ασχολούνταν με την παρασκευή παστελιού. Τέλος, ο Φαίδων Κουκούλας στο έργο του Βυζαντινών Βίος και Πολιτισμός αναφέρει ότι ήτο δε ο σησαμούς τό σήμερον παστέλι.
Σοκολάτα
Η ιστορία της σοκολάτας χάνεται στους αιώνες. Το κακαόδεντρο, που απ' τους σπόρους του παράγεται η σοκολάτα, ήταν γνωστό στους πολιτισμούς των Μάγιας και των Αζτέκων χιλιάδες χρόνια πριν. Ο ηγεμόνας των Αζτέκων Μοντεζούμα παρασκεύασε για πρώτη φορά ένα ρόφημα από καβουρδισμένους κι αλεσμένους σπόρους κακάο, νερό, καλαμπόκι και τα μπαχαρικά και τ' ονόμασε τσοκολάτε, μια λέξη γνωστή σήμερα σ' όλες τις γλώσσες του κόσμου. Η παράδοση των λαών αυτών ήθελε το κακαόδεντρο να έχει βασιλική ή ακόμα και θεϊκή προέλευση. Ο Ρωμαίος βοτανόλογος Lineus μάλιστα το ονόμασε Theobroma cacao, δηλαδή τροφή των θεών.
Η Ιταλία φαίνεται να ήταν η πρώτη που γνώρισε τη σοκολάτα, όμως η Ελβετία ήταν αυτή που την ενέταξε πλήρως στον πολιτισμό της κι απέκτησε παγκόσμια φήμη τον 19ο αιώνα. Η σοκολατοποιία της Ελβετίας ξεκίνησε με την πρωτοβουλία του Φρανσουά-Λουί Καγιέ, ο οποίος το 1832 δημιούργησε στην πόλη Βεβέ την πρώτη σοκολατοποιία.Οι πωλήσεις του Καγιέ απογειώθηκαν και η φήμη του πέρασε τα σύνορα της Ελβετίας. Το γεγονός αυτό έκανε το Βεβέ ένα κέντρο αφιερωμένο στη σοκολάτα και ακόμη και σήμερα στεγάζει την έδρα μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου, της Nestle.
Τα διάφορα είδη σοκολάτας που γνωρίζουμε σήμερα δημιουργήθηκαν με το πέρασμα πολλών χρόνων. Ο Κλωντ Αμεντέ Κόχλερ στη Λωζάνη, ήταν ο πρώτος που το 1830 συνδύασε τη μαύρη σοκολάτα με τα φουντούκια. Το 1869 στη Βέρνη ο Ζακόμπ Τόμπελ εφήυρε τη διάσημη σοκολάτα με μέλι (τομπλερόν) και γύρω στο 1880 ο Ντάνιελ Πέτερ τελειοποίησε μια τεχνική που επέτρεπε τη δημιουργία της σοκολάτας γάλακτος. Τέλος, το 1913, ο Ζιλ Σεσό πρωτοτύπησε παρουσιάζοντας γεμιστές σοκολάτες.
