Θάνος Δραγούμης «Μαύρη αὐγή». Ἐκδόσεις Ψυχογιός 2013. 530 σελίδες στό τυπικό, μέτριας ὑφῆς χαρτί τῶν ἐκδόσεων.
Μέ τό ψευδώνυμο Θάνος Δραγούμης ὁ συγγραφέας Θοδωρῆς Παπαθεοδώρου γράφει ἀστυνομικά μυθιστορήματα. Τό παρόν εἶναι τό δεύτερό του. Προηγήθηκε τό «Σφαγεῖο Θεσσαλονίκης» καί ἀκολούθησε τό «Ἐντιμότατα λαμόγια».
Βρισκόμαστε στήν Ἀθήνα τοῦ 2012. Ἡ πόλη εἶναι σέ ἀναβρασμό: αὐτοκτονίες, πορεῖες, διαδηλώσεις, φωτιές, ἐπεισόδια, μολότοφ, ἐμπρησμοί, οἱ νεκροί τῆς Μαρφίν. Τά ζοῦμε μέσα ἀπό τά μάτια τῶν ἡρώων. Ποιοί εἶναι αὐτοί; Εἶναι κυρίως ἡ Δάφνη, μιά σαραντάχρονη ἰδιωτική ἑρευνήτρια, καί ὁ Τέλης, ἕνας πενηντάχρονος ἀστυνομικός. Ἡ ἀφήγηση γίνεται μέ μορφή στιγμιοτύπων ἤ σύντομων σκηνῶν. Σέ καθένα βλέπουμε καί διαφορετικούς πρωταγωνιστές. Ἀρχικά φαίνονται ἀσύνδετα μεταξύ τους. Στά δύο πρῶτα γνωρίζουμε τούς βασικούς ἥρωες, τή Δάφνη καί τόν Τέλη. Καί κάτι ἀπό τό σκληρό παρελθόν τους.
Δύο αὐτοκτονίες πού ἔχουν αὐτόπτη μάρτυρα τή Δάφνη καί κάποιες συλλήψεις ἀναρχικῶν κατά τή διάρκεια τῶν ἐπεισοδίων μᾶς βάζουν στόν ρυθμό. Οἱ σκόρπιες συζητήσεις μεγαλοστελεχῶν κάποιας σπουδαίας ἑταιρείας προσθέτουν κι ἄλλα κομμάτια στό πάζλ. Ὅσο προχωρᾶ ἡ ἀνάγνωση, τόσο προστίθενται κομμάτια, ἐνῶ κάποια ἀρχίζουν νά κουμπώνουν. Σκόρπιες ἀναφορές στόν ἐμφύλιο τῆς Γιουγκοσλαβίας καί στή σφαγή στή Σρεμπρένιτσα ἐπιτείνουν τό μυστήριο καί κάνουν ἀκόμα πιό περίπλοκο τό πάζλ.
Δολοπλοκίες, λαθρεμπόριο ὅπλων και γυναικῶν, δικαστές και ἀστυνόμοι πουλημένοι, παράπλευρες ἀπώλειες, σκοτεινό παρελθόν καί μαῦρο παρόν συνθέτουν τήν πλοκή. Οἱ εἰσαγόμενοι ἀναρχικοί καί ἡ εἴσοδος τῆς ἀκροδεξιᾶς στή Βουλή μέ τό κόμμα τῆς Μαύρης Αὐγῆς δίνουν τό ἀπαραίτητο χρῶμα.
Με γοργό ρυθμό, ἐνίοτε πολύ γοργό, πού κόβει τήν ἀνάσα, καί πολύ σφιχτοδεμένη πλοκή, ὁ συγγραφέας σιγά σιγά ἑνώνει τά φαινομενικά ἀσύνδετα κομμάτια τοῦ πάζλ. Στό τέλος ὅλα θά βροῦν τή θέση τους. Ἡ τελική εἰκόνα, ἡ μεγάλη εἰκόνα εἶναι ἀποκαλυπτική, τρομακτική.
Ἐντυπωσιάζουν οἱ ἀλλαγές στή γλώσσα γραφῆς, ἀνάλογα μέ τό στιγμιότυπο. Ἄλλη γλώσσα χρησιμοποιεῖ ὁ συγγραφέας ὅταν περιγράφει σκηνές σέ ἀστυνομικό τμῆμα, ἄλλη ὅταν μᾶς μεταφέρει σέ παρέες φτωχοδιαβόλων μέ τά προβλήματα καί τά ὄνειρα τοῦ καθενός, καί ἄλλη ὅταν μᾶς περνάει στά ἄδυτα μεγάλων ἐπιχειρήσεων.
Οἱ χαρακτῆρες τοῦ Δραγούμη εἶναι ἐπίπεδοι. Ἐξαίρεση ἀποτελοῦν ἡ Δάφνη, ὁ Τέλης και ἡ μητέρα του Εὐανθία. Τό σκοτεινό παρελθόν καί τό ἐξίσου σκοτεινό παρόν τῆς Δήμητρας καί τοῦ Τέλη περιγράφονται ἐναργέστατα. Οἱ σκέψεις τους, τά συναισθήματα, τά αἰσθήματα, οἱ φόβοι, οι ἀγωνίες, οἱ ἀνάγκες τους παρουσιάζονται μέ τρόπο κάποιες φορές συγκλονιστικό.
Πέρα ἀπό τήν ἐξαιρετική πλοκή, κόβει τήν ἀνάσα ἡ λεπτομερής περιγραφή τοῦ κλίματος καί τῆς κατάστασης τῆς ἐποχῆς.Οἱ διάφορες ἀναρχικές ὁμάδες, τά παιδιά πού τίς ἀπαρτίζουν, οἱ εἰσαγόμενοι ἀναρχικοί, οἱ βρώμικοι ἀστυνομικοί, οἱ διεφθαρμένοι πολιτικοί, οἱ φωτιές καί οἱ καταστροφές, ἡ ἄνοδος τῆς ἀκροδεξιᾶς καί οἱ σχέσεις της, ὅλα αὐτά παρουσιάζονται μέ τρόπο πού δείχνει τήν ἀπογοήτευση τοῦ συγγραφέα ἀπό τήν πραγματική εἰκόνα τῆς Ἑλλάδας ἐκείνη τήν περίοδο. Ὅπως ἀκριβῶς κάνει καί ὁ πρόλογός του μέ τίτλο «Λίγες μαῦρες σκέψεις…». Ἐκεῖ μποροῦμε νά διακρίνουμε καί μικρή δόση ὀργῆς.
Ἐν κατακλείδι, εἶναι ἕνα πολύ καλό ἀστυνομικό μυθιστόρημα, μέ πλοκή σφιχτή, χωρίς κενά καί ἀστοχίες, ἀλλά ταυτόχρονα εἶναι ἕνα ὀξύ κοινωνικό καί πολιτικό σχόλιο. Ἕνα βιβλίο μαχαιριά. Πολλές. Πρός κάθε κατεύθυνση. Εὔστοχες. Ὀδυνηρές. Δίκαιες. Δικαιοῦται τόν χρόνο σας.
