Η Ακαδημία και τα γνωστά της
Όσκαρ δεν είναι φεστιβάλ κινηματογράφου. Είναι εταιρία παράδοσης βραβείων ή
καλύτερα εταιρία διαφημιστική, που δίνει μικρή σημασία στην ποιότητα
κινηματογραφικής γραφής. Μέλη της, οι επαγγελματίες του Hollywood. Άρα οι άνθρωποι μιας
βιομηχανίας. Τα προϊόντα της μπαίνουν σε ένα ετήσιο ανταγωνισμό για το ποιο
κρίνεται καλύτερο – στην βάση εμπορικής ή πολιτικής οικονομικότητας. Μιας και η
σημερινή βραδιά όμως είναι μια βραδιά που κρίνει την επιχειρηματική εξέλιξη
ταινιών και ανθρώπων, θα μπω στο παιχνίδι. Με το τι σερβίρεται θα διαλέξω,
υποκειμενικά, το πιο εύγευστο. Από τις βασικές προτεινόμενες βραβεύσεις,
λοιπόν, δίνω τα δικά μου Όσκαρ. Σίγουρα, θα αποτύχω στις προβλέψεις μου.
*Περίεργο μου μοιάζει που σε
καμιά κατηγορία δεν είναι το “Fifty shades of Grey”.
Αδικία! Χαριτολογώ*
ΜΟΥΣΙΚΗ
Hans Zimmer για το “Interstellar”
Γιατί; Η συνθετική
μουσική του πασίγνωστου soundtracker – επιτέλους – είναι μέρος της αφήγησης, τόσο αριστοτεχνική, τόσο
απειλητική, τόσο ταυτισμένη με την εικόνα. Το αθόρυβο διάστημα, μαγικά,
εκσφενδονίζεται σε διαστάσεις μουσικής υπεροχής. «Όσο, καλοί μπορεί και να είναι οι συνθέτες μας, δεν είναι Μπετόβεν ,
Μότσαρτ ή Μπραμς . Γιατί να χρησιμοποιούμε τη μουσική που είναι λιγότερο καλή
όταν υπάρχει πλήθος σπουδαίας ορχηστρικής μουσική που διατίθεται από το
παρελθόν;» αναρωτιέται ο Kubrick για το “2001, Οδύσσεια του Διαστήματος”.
Σωστό στη σχετικότητα του, όμως εδώ μπορούμε να πούμε πως εικόνα και ήχος,
γράφτηκαν σαν ένα στο τελικό αποτέλεσμα.
ΜΟΝΤΑΖ
Για το “Whiplash”,o Tom Cross
Γιατί; Αφήγηση με
εντάσεις – μουσικών εμπνεύσεων – και ρυθμών. Μουσικά μέτρα τυμπάνων που έχουν
ουσιαστική αφηγηματική δυναμική, στην αποθέωση του θέματος. Ανάμεσα στις
συγκρούσεις και την εξέλιξη της πλοκής και των χαρακτήρων προς την δραματική
τους κάθαρση, ενυπάρχουν γρήγορα μοτίβα χτυπημάτων των τυμπάνων σαν μια αγχώδης
ψυχικά διαδικασία άμυνας και υπέρβασης όλων των – φασιστικής νοοτροπίας και
λογικής – εμποδίων. Και αν και τα παραπάνω είναι σκηνοθετική οπτική, δίχως τον
σπουδαίο μοντέρ, θα μέναμε μόνο στην θεωρητική ιδέα.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ/ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΗΣΗ
Για το “Ida”, οι Lukasz Zaland Ryszard Lenczewski
Γιατί; Επιστροφές
σε εποχές του ασπρόμαυρου φιλμ και της σημασίας της φωτογραφικής τονικότητας,
στην εξεύρεση ύφους και αφηγηματικότητας. Συνεχιστές, ίσως, του Nykvist (φωτογράφος
του Bergman), της Μπρεσονικής και της
ανατολικοευρωπαικής αισθητικής, όπου η κίνηση, το φως, μοιάζουν σαν σταθερές
εικόνες, μεγάλων συγκινήσεων.
ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ/Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ
Michael Keaton για το “Birdman”
Γιατί; Ανάσταση
ενός ανθρώπου εκτός και εντός φιλμ. Ο Batman που γίνεται Birdman
μέσα στην οθόνη, απόλυτα προσωπική και αυτοσαρκαστική, βαθιά αποστασιοποιημένη,
με ώμους στιβαρούς που κουβαλάνε με απόλυτη επιτυχία την συμπυκνωμένη και
σχετικά πειραματική αφήγηση του Innaritu.
Marion Cotillard για το“Two days,
one night”
Γιατί; Η κάμερα
κεντράρει για όλη την εξέλιξη της ιστορίας, αποκλειστικά σχεδόν, στο πρόσωπο,
στα μάτια, στις εκφράσεις, στις διακυμάνσεις, στις προθέσεις της. Η Cotillard εισχωρεί στην κόλαση και βγαίνει λαβωμένα
αλώβητη, όχι σαν ηρωίδα, μα σαν έννοια. Ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
ΣΕΝΑΡΙΟ
Alejandro G. Iñárritu για
το “Birdman”
Γιατί; Αντίθετοι
χαρακτήρες, παράλληλοι διάλογοι, διαφορετικές ψυχογραφίες παρακμής, πτώσης και
απελευθέρωσης, σε μια πολιτικών θέσεων κριτική στην Χολιγουντιανή, αντίληψη των
αναλώσιμων ανθρώπων. Καθώς η κάμερα κινείται σε ένα ιδιόμορφο – ψευδές – μονοπλάνο, η αφήγηση μέσω της αρχικής
σεναριακής ιδέας προς την ολοκλήρωση των νοηματικών επιπέδων αλληλεπιδρά στην
σκέψη μας, όπως επιδρά και στους ίδιους τους ηθοποιούς.
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
Richard Linklater για το “Boyhood”
Γιατί; 12 χρόνια
γυρίσματα.Σενάριο της τελευταίας στιγμής. Ένας κινηματογραφικός άθλος. Mια φιλμική εμπειρία, μια τομή στον ανεξάρτητο
αμερικάνικο κινηματογράφο, που τα όρια ζωής και φιλμικού χρόνου είναι τόσο
δυσδιάκριτα. Η ενηλικίωση των χαρακτήρων μα και η δική μας περνά ξανά καρέ καρέ
μπρος από τα μάτια μας σε ένα απίστευτα δυνατό δραματικό ρεαλιστικό
«ντοκιμαντέρ» της πραγματικής ζωής και των χαρακτήρων και των ίδιων των
ηθοποιών.
ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΞΕΝΗ ΤΑΙΝΙΑ
*θα το μοιραστούνε δύο*
“Leviathan” του
Andrey Zvyagintsev
Εξουσία, υπαναχωρήσεις, συμβιβασμοί, το άτομο, μια μύγα στριμωγμένη στο
τζάμι, έτοιμη να ζουληχτεί. Ποιητικότητα, ουσιώδης προβληματισμοί, ρυθμικότητα,
γνήσιος ρώσικος κινηματογράφος. Το τελευταίο προπύργιο υπομονής και αντίστασης
του ανθρώπου, μπρος στις πιέσεις των αρχόντων και των εξαγορασμένων δούλων
τους, πέφτει και αυτό και έτσι μπαίνει μεταφιλμικά το ερώτημα. Θα γίνουμε
οσιομάρτυρες ή θα τα πάρουμε παραμάζωμα όλα;
“Wild Tales” του Damián Szifron
Γιατί; Θαυμάσια
ταινία. Ταινία που βγαίνεις από τον κινηματογράφο ζωντανός, χαρούμενος,
διασκεδαστικά ικανοποιημένος. Τονισμένη σε ένα μαύρο, κατάμαυρο στα όρια της
απόλυτης σκοτεινιάς χιούμορ, ο αργεντινός δημιουργός φτιάχνει μια κωμωδία της
τραγωδίας. Μας κερδίζει με μια σύνθεση υψηλών αισθητικών και ουσιαστικών
προβληματισμών. Σπονδυλωτή ταινία, με έξι ιστορίες που κοινό πλαίσιο έχουν την
εκδίκηση, το ξέσπασμα, την οργή στα είθισται, τα πρέπει, την ρουτίνα, την
πρακτική λογική της τάξης. Που μπορεί να μοιάζουν ως ασήμαντα αλλά που η
εξέγερση, ως έκφραση φυσιολογικής ανθρώπινης αντίδρασης, παίρνει την εικόνα
δυναμίτη.
ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΑΙΝΙΑ
“Whiplash” του Damien Chazelle
Γιατί; H ταινία που έχουμε μπροστά μας είναι ένα
σοκαριστικό σφυροκόπημα σε jazz αυτοσχεδιαστικό – μα και δομημένο – τέμπο, ένα αυτομαστίγωμα, που
ξεπερνά τα όρια και τα μέτρα της ανθρώπινης δεκτικότητας και την κρεμάει να
στεγνώσει από το αίμα, ύστερα από μιας απύθμενης ωμότητας διαπροσωπικό
μακελειό. Η ταξική κοινωνία, μέσα από το κάδρο της μουσικής εκπαίδευσης. Ο
αμερικάνικος ανεξάρτητος κινηματογράφος, ξανά, δείχνει τα ματωμένα θεμέλια της
κοινωνίας, που το Hollywood αποσιωπά.
