Ίσα μέρη ψυχολογικού θρίλερ και μυστηρίου, η ταινία Gaslight (1944, με τον ελληνικό τίτλο «Εφιάλτης») αποτελεί τη δεύτερη διασκευή του ομώνυμου θεατρικού του Patrick Hamilton. Σε σκηνοθεσία του George Cukor και σενάριο των John Van Druten, Walter Reisch και John L. Balderston, προτάθηκε για 7 Όσκαρ κερδίζοντας 2: τα βραβεία καλύτερης καλλιτεχνικής διεύθυνσης και του Ά γυναικείου ρόλου, το πρώτο της Ingrid Bergman.
Τοποθετημένη στο Βικτωριανό Λονδίνο, η ιστορία ακολουθεί την πορεία μίας νεαρής γυναίκας, της Πώλα (Bergman), προς την τρέλα εξαιτίας του νέου συζύγου της, Gregory (Charles Boyer), ο οποίος προσπαθεί να αποκρύψει το μυστικό του.
Η Bergman μαγεύει με την υποκριτική της ζωντανεύοντας την ασθενική φύση και ψυχική αστάθεια της Πώλα κατά την διάρκεια της συναισθηματικής κακοποίησης. Το υπόλοιπο cast αποδίδει με δεξιοτεχνία τους χαρακτήρες. Ο Boyer παίζει ένα παιχνίδι απόκρυψης και αποκάλυψης των πτυχών του δολοπλόκου χαρακτήρα του, ενώ ο Joseph Cotten, στον ρόλο του καλού ντετέκτιβ, αποτελεί τον ηθικό πόλο της ιστορίας. Η πρωτοεμφανιζόμενη, απολαυστική, Angela Lansbury στον ρόλο της καμαριέρας είναι μαζί με την Dame May Whitty το αναγκαίο επιθυμητό κωμικό στοιχείο.
Η φωτογραφία συμβάλλει στη γοτθική ατμόσφαιρα και ακολουθεί την ψυχολογική κατάσταση της Πώλα. Οι σκηνοθετικές συμβάσεις που χρησιμοποιεί ο Cukor – γενικά και μεσαία, έκκεντρα πλάνα με μεγάλος βάθος πεδίου – μεταβάλλονται μαζί με την πρωταγωνίστρια: τα κοντινά με χαμηλό βάθος πεδίου πλάνα αυξάνονται με το σταδιακό σπάσιμο της Πώλα.
Το παιχνίδι με τις σκιές, τα αντικείμενα αμόρσες και το συχνό καδράρισμα των ηθοποιών ανάμεσα σε πόρτες, τοίχους και σκάλες φανερώνουν τις noir επιρροές. Τα σφιχτά ισορροπημένα κάδρα εντείνουν την κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, όπως και το παραγεμισμένο σε ασφυκτικό βαθμό ντεκόρ.
Η ταινία είναι περισσότερο προσωποκεντρική και παρά τις αφηγηματικές και χρονικές ελλείψεις, έχει σταθερή εξέλιξη. Αν και οι έμπειροι θεατές θα καταλάβουν από την αρχή την λύση του μυστηρίου, το δράμα και οι ερμηνείες της κλασσικής αυτής ταινίας θα τους κρατήσουν μέχρι το τέλος.
