Κάτι τρέχει με το Ελληνικό σινεμά στο Παρίσι…
Όταν συναντάμε μία ταινία στις αίθουσες ή στο διαδίκτυο
έχουμε την εντύπωση πως αυτό ήταν. Η ταινία προβλήθηκε, απέσπασε πόσα εισιτήρια
ή πόσα views και πάμε
για άλλα. Ο κινηματογράφος όμως έχει και μία άλλη παράλληλη και πολύ ουσιαστική
ζωή, αυτήν των Φεστιβάλ, η οποία είναι εξαιρετικά σημαντική και δεν ακούγεται
σχεδόν ποτέ. Με τον πρόσφατο μικρό χαμό που προκάλεσε το Μικρό Ψάρι του Γιάννη
Οικονομίδη στην Berlinale του
Βερολίνου και τις απανωτές βραβεύσεις του Νέου Κύματος -ευρέως γνωστό πλέον ως
“Queer Greek Cinema” σε
Βενετία και Κάννες, έχουμε αργά αργά αρχίσει να αντιλαμβανόμαστε αυτήν την
εναλλακτική παρουσία του Ελληνικού κινηματογράφου στα ξένα Φεστιβάλ.
Τι γίνεται όμως με τις υπόλοιπες παρουσίες; Αυτές που δεν
ακούγονται τόσο πολύ; Αυτές που ήταν εκεί, βραβεύονταν κι είχαν τις καλύτερες
κριτικές ακόμα πριν στραφούν τα βλέμματα προς το μεγάλο μπαμ; Έρχονταν και
έφευγαν ήσυχα χωρίς να ταραχτούν τα νερά και οι υπόλοιποι δεν είχαμε ιδέα για
κάτι που κινούνταν αλλά και κινείται εδώ και πολύ καιρό. Μία μικρή γεύση αυτής
της υπόγειας Ελληνικής κινηματογραφικής παρουσίας πήρα προ ολίγων ημερών και
εντυπωσιάστηκα με τα αποτελέσματα.
Το περασμένο σαββατοκύριακο είχα την τιμή να παρευρεθώ στο
Φεστιβάλ ECU European
Independent Film Festival που έλαβε χώρα στο Παρίσι.
Αποτελεί ένα εξαιρετικό φεστιβάλ κινηματογράφου, κυρίως λόγο του επιπέδου των
παρουσιασμένων ταινιών του διαγωνιστικού μέρους, το οποίο διαρκώς κερδίζει
έδαφος στα Ευρωπαϊκά και διεθνή δρώμενα ως ένα από τα σημαντικότερα Φεστιβάλ
πραγματικά ανεξάρτητου κινηματογράφου. Από τις συνολικά 85 ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους που
προήλθαν από 32 χώρες, ταινίες που εντυπωσίασαν τόσο με το επίπεδο παραγωγής
όσο και των θεματικών τους, οι μοναδικές δύο επίσημες ελληνικές συμμετοχές
απέσπασαν τα πρώτα βραβεία της κατηγορίας τους.
Αυτό το γεγονός αποτελεί ένα κραυγαλέο παράδειγμα ότι ο
Ελληνικός κινηματογράφος όχι απλά επιβιώνει υπό τα δύσκολα δεδομένα που του
δίνονται αλλά ανθίζει ραγδαία και τόσο το κοινό, όσο και οι κριτικές επιτροπές
του εξωτερικού, ειδικά τώρα περισσότερο από ποτέ διψάνε για Ελληνικό
κινηματογράφο ακόμα και όταν αυτός δεν συγκαταλέγεται εντός των ορίων του γνωστού
“Queer Greek Cinema”. Και
δεν είναι μόνο οι Γάλλοι αλλά και δεν πρόκειται για πρωτοφανές γεγονός. Αυτό το
στοιχείο υπάρχει εδώ και δεκαετίες αλλά ανέκαθεν περνούσε κάτω από το χαλί της
δημοσιότητας στην Ελλάδα και προκάλεσε μία γενική αντίληψη ότι μετά τον Φίνο, η
Ελλάδα δεν παρήγαγε σοβαρό κινηματογράφο με την εξαίρεση κάποιων γιγάντων που
ακούγονταν αραιά και που. Θυμάμαι χαρακτηριστικά την ταινία του Ευθύμη Χατζή
“Τα Ρόδινα Ακρογιάλια” του 1998. Άλλο ένα διαμάντι που πέρασε κάτω από το χαλί
το οποίο παρότι δεν είχε αποσπάσει το πρώτο βραβείο στο Διεθνές Φεστιβάλ
Κινηματογράφου της Νέας Ζηλανδίας, επιλέχτηκε να το αντιπροσωπεύσει στο
πρωτοσέλιδο αφιέρωμα των τοπικών εφημερίδων.
Ας μιλήσουμε όμως για τις βραβευμένες Ελληνικές συμμετοχές
του ECU. Πρόκειται για
το “Drag Me” του Νίκου
Κέλλη, ένα ημί-μουσικό βίντεο ψηφιακού animation που απέσπασε το βραβείο καλύτερου Ανεξάρτητου
Ευρωπαϊκού Animation
και “Ο Εχθρός Μου” του Γιώργου Τσεμπερόπουλου, ταινία μεγάλου μήκους που
απέσπασε το βραβείο καλύτερης Ανεξάρτητης Ταινίας Μεγάλου Μήκους.
“Ο Εχθρός Μου” προβλήθηκε στην Ελλάδα εντός του 2013 και
έκοψε λιγότερα εισιτήρια από τον προβλεπόμενο στόχο παρότι είχε διαφημιστεί.
Όταν την είδα για να είμαι ειλικρινείς περίμενα να δω “άλλη μία Ελληνική
ταινία”, όμως βρέθηκα προ εκπλήξεως μπροστά σε ένα σενάριο με καίριους
προβληματισμούς, ισορροπημένο δράμα και έναν εξαιρετικό κεντρικό χαρακτήρα που
θίγει τολμηρά σύγχρονα προβλήματα της Ελληνικής κοινωνίας όπως είναι, χωρίς
προκάτ διδακτικές αντιλήψεις και με μία ικανοποιητική κορύφωση, κάτι που
πίστευα μέχρι πρότινος ότι δεν πολυσυνηθίζονταν στο Ελληνικό σενάριο. Το
κυριότερο στοιχείο όμως που μου απέσπασε την προσοχή ήταν το γεγονός ότι
επιτέλους είδα μία ταινία που εν αντιθέσει με αυτό που μας έχει συνηθίσει ο
ανεξάρτητος κινηματογράφος σε γενικά πλαίσια, ασχολείται με τον μέσο άνθρωπο
που βρίσκει τον εαυτό του εντός μεγάλων εσωτερικών και εξωτερικών συγκρούσεων.
Η ταύτιση επιτυγχάνεται πολύ εύκολα διότι δεν αφήνει περιθώρια η σύγκρουση του
δράματος να ξεχειλώσει ή να είναι φτιαχτή. “Ο Εχθρός Μου” δεν απέσπασε μόνο το
πρώτο βραβείο της επιτροπής αλλά και θετικές κριτικές από το κοινό. Το ECU δεν πρόκειται για το
μοναδικό Φεστιβάλ στο οποίο συμμετείχε και θα συνεχίσει να κάνει την γύρα του
σε αρκετά διεθνή Φεστιβάλ ακόμη ανά τον κόσμο.
Το Drag Me από
την άλλη είναι μία από εκείνες τις ταινίες που δημιουργήθηκαν κατά βάση από τον
κόπο και την υπομονή ενός ατόμου με την φιλική συμμετοχή του περίγυρου του,
όπως συμβαίνει με τόσες ταινίες μικρού μήκους. Το ECU πρόκειται για το πρώτο επίσημο
Φεστιβάλ στο οποίο συμμετείχε, ύστερα από το Horror Film Festival της Αθήνας και κατά πως φαίνεται υπήρξε
καθοριστικό με την βράβευση του. Πρόκειται για ένα ημί-music video που απεικονίζει πετυχημένα
την μελαγχολική πτώση του αστικού τοπίου. Η διαδρομή μίας φιγούρας εντός των
πιο σκοτεινών πτυχών της πόλης. Η δουλειά που έχει πέσει καθόλη την διάρκεια
της αφήγησης είναι εμφανέστατη και το κλίμα που δημιουργεί ο ατμοσφαιρικός
φωτισμός μαζί με την παλέτα του δημιουργού είναι άμεσο και πολύ δραματικό.
Ισορροπημένο σχέδιο και πετυχημένες ιδέες συγκροτούν μία πολύ ενδιαφέρουσα
προσέγγιση που σου μεταδίδει με τη μία την έκπτωτη πλευρά της μεγαλούπολης.
Πιστεύαμε πως δεν έχουμε καλό animation
στην Ελλάδα και η διεθνής κοινότητα μας δείχνει πως μάλλον κάναμε λάθος.
Από την Νέα Ζηλανδία μέχρι τις Κάννες, το Φεστιβάλ του
Τορόντο, το Sundance, της
Berlinale, των μικρών
και μεγάλων Φεστιβάλ παγκοσμίως είναι βέβαιο ότι κανείς θα ξεχωρίσει μία-δύο
σταθερές ελληνικές συμμετοχές στο επίσημο πρόγραμμα των προβολών τους, οι
οποίες δεν ακούγονται σχεδόν πουθενά, διότι “η Ελλάδα δεν παράγει
κινηματογράφο”, κι'όμως με όλα τα στραβά, με όλη την αποχή της διαφήμισης
βρισκόμαστε παντού και η υπόγεια αλλά σοβαρή Ελληνική παρουσία είναι γεγονός
που καλά θα κάνουμε κάποτε να το πάρουμε χαμπάρι.
