Η πρόεδρος του Παιδικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, κ. Ρένα Μάνθου
Κουτσούδη, μας μιλά για τη προσπάθεια σύστασης του Παιδικού Μουσείου, την
ελπίδα της να διατηρηθεί στο χρόνο και την αισιοδοξία της να αποκτήσει το δικό
του ανεξάρτητο χώρο.
«Ας φροντίσουμε για μια ολοκληρωμένη αγωγή, που θα διαμορφώσει τη καρδιά, το νου
και το χέρι του παιδιού!».Pestalozzi
Το Παιδικό Μουσείο
Θεσσαλονίκης περιπλανήθηκε,
ταλαιπωρήθηκε πολύ για να φιλοξενηθεί τώρα σ’ αυτές τις αίθουσες που το
επισκεπτόμαστε.
Το Παιδικό Μουσείο ξεκίνησε το
1997, είναι μη κυβερνητικό σωματείο, ιδιωτικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Είμαι
ιδρυτικό μέλος του από τις πρώτες συζητήσεις, από την πρώτη στιγμή ύπαρξής του.
Το πιστεύω ακράδαντα, το πονάω. Η
Θεσσαλονίκη πρέπει να έχει το δικό της Παιδικό Μουσείο. Μετά από πολλές
περιπέτειες μας φιλοξενούσε το Τεχνικό Μουσείο σε μια αίθουσα, στη συνέχεια εκείνο
εγκαταστάθηκε στη Σίνδο οπότε βρεθήκαμε σε κάτι γραφεία. Δεν είχαμε εξ’
ολοκλήρου δικό μας, ανεξάρτητο χώρο για να πραγματοποιούμε τις δράσεις του Μουσείου.
Το 2004, ο Οργανισμός Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού, μας παραχώρησε ένα γραφείο, έπιπλο, δεν εννοώ
αίθουσα στην Άνω Πόλη, Γοργούς 11, σ’ ένα παραδοσιακό κτίριο αναπαλαιωμένο επί
πολιτιστικής πρωτεύουσας. Στεγάζονταν
εκεί 11 άστεγοι πολιτιστικοί φορείς, πολλοί μόνο στα χαρτιά και στη
σφραγίδα. Τέσσερις μόνο ενεργοί. Ο Σύλλογος Καλλιτεχνών Βορείου Ελλάδας, το
Παιδικό Μουσείο, η Ένωση Πολιτιστικών φορέων Ν. Θεσσαλονίκης και ένας ακόμα που
δεν υφίσταται πια. Καταφέραμε, λοιπόν, να στήσουμε ένα κανονικό Παιδικό
Μουσείο, διαθέταμε μια συλλογή από παλιές κούκλες και νιώθαμε πραγματικό
Μουσείο. Το 2009 ο χώρος καταστράφηκε από μια ξαφνική φωτιά. Μη ξεχνάμε ότι η
περιοχή ήταν απομονωμένη και αντιμετώπιζε προβλήματα εγκληματικότητας. Η φωτιά
ξεκίνησε από τη ξύλινη οροφή και έκαψε όλη τη συλλογή μας, τη μικρή μας
περιουσία, υπολογιστές, αρχεία, υλικά. Μείναμε άστεγοι και περιπλανώμενοι ξανά.
Επί 2,5 αναζητούσαμε χώρο χωρίς κάποιος φορέας να ανταποκριθεί. Στις εκδηλώσεις
της parallaxi,
συνάντησα τον κ. Μπουτάρη. Ήταν ενήμερος για τη φωτιά και τα προβλήματά μας. Σε
22 μέρες, άμεση, απίστευτη ανταπόκριση και ενδιαφέρον, μας έφεραν σ’ αυτό το
χώρο που βρισκόμαστε τώρα. Αυτός ο χώρος ήταν αίθουσες εκθέσεων και κατόπιν
τέθηκε σε αχρηστία. Χωρίς πόρους, μέλη, ξεκινήσαμε από το μηδέν. Καταφέραμε να
εξασφαλίσουμε κάποιες χορηγίες και δειλά δειλά διαμορφώσαμε το χώρο. Την 1η
χρονιά λειτουργίας, στα πλαίσια επετειακού προγράμματος για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της πόλης μας
επισκέφτηκαν 5388 παιδιά μέσα σε μια εβδομάδα.
Διακοσμήσαμε τον διαθέσιμο χώρο
από μια σειρά από παλαιά βιβλία εκπαιδευτικά στα πλαίσια μουσειακής μελέτης για
τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις. Μας τα διέθεσε ένας παλαιοπώλης για ένα μικρό
χρονικό διάστημα. Αυτό που μας
χαροποίησε ιδιαίτερα ήταν η συγκινητική δωρεά ενός δασκάλου από την
Ανάφη που μας παραχώρησε βιβλία με ήρωες του ’21 που χρησιμοποιούσε στη σχολική
τάξη καθώς και τα εγχειρίδιά του ως
φοιτητής. Εκθέτουμε αναγνωστικά, σάκες, μαθητικές ποδιές, μολύβια, διαβήτες.
Ήμασταν στην ευχάριστη θέση να δεχτούμε δωρεές από σχολεία.
Ποια η ειδικότητα των ανθρώπων που ασχολούνται με το Παιδικό Μουσείο;
Όλοι είμαστε εκπαιδευτικοί. Από
βρεφονηπιοκόμοι, δάσκαλοι, νηπιαγωγοί μέχρι δάσκαλοι εικαστικών, όπως εγώ.
Παιχνίδι σε μουσειακό χώρο. Ο ένας όρος αποπνέει ξεγνοιασιά και ο άλλος
σοβαρότητα και αυστηρότητα. Πώς συνδυάζονται;
Η φιλοσοφία του Παιδικού Μουσείου
είναι η επαφή του παιδιού με τα εκθέματα, να πιάνει, να επεξεργάζεται. Τα
εκθέματα είναι διαδραστικά, το παιδί
μαθαίνει και εκπαιδεύεται μέσα από τη δράση και τη ψυχαγωγία. Υπάρχουν κανόνες,
ωστόσο, δεν τρώμε, δεν τρέχουμε, δεν φωνάζουμε, το να μεταδώσεις την αρχή του
σεβασμού του χώρου στα παιδιά, ξέρετε είναι πολύ σημαντικό!
Τι εντυπώσεις και αντιδράσεις των μικρών περιηγητών καταγράφετε;
Εξαιρετικές, ξεπερνούν τις
προσδοκίες μας. Ίσως ο διαμορφωμένος, κατάλληλα, χώρος εκπέμπει οικειότητα και
ζεστασιά δεν είναι ένα ψυχρό Μουσείο. Στην αρχή είχαμε λίγα παιχνίδια, κατόπιν
δεχτήκαμε χορηγίες από την Ανέμη και τον κ. Τσιρώνη και εμπλουτίσαμε τα υλικά
μας. Μέσα από την περιπλάνησή τους τα παιδιά γνωρίζουν την ιστορία του παιχνιδιού,
από τα αυτοσχέδια, τα τενεκεδένια, τα τσίγκινα μέχρι τα σημερινά. Αφηγούμαστε
την ιστορία του τσίγκινου παιχνιδιού, της παλιά κούκλας. Έχουμε ένα τοίχο
αφιερωμένο σε παλιούς κατασκευαστές παιχνιδιών της Θεσσαλονίκης. Η οικογένεια
τους ενός βρίσκεται ακόμα εν ενεργεία. Ο υπέροχος κ. Ακουαρόνε κατασκεύασε τα
πρώτα μολυβένια στρατιωτάκια στην Ελλάδα. Ο εγγονός του με τα παιδιά του
συνεχίζουν την παράδοση με τα επιτραπέζια παιχνίδια της ΕΠΑ.
Υπάρχουν άλλα Παιδικά Μουσεία στον ελλαδικό χώρο;
Το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο στην
Αθήνα, πολύ παλαιότερο από το δικό μας. Υπάρχει συνεργασία μεταξύ μας. Είμαστε
αδέρφια με επίκεντρο το παιδί και θα πραγματοποιήσουμε από κοινού πρόγραμμα
ανακύκλωσης για το 2015.
Πείτε μας για τις δράσεις του Παιδικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.
Δεχόμαστε καθημερινά σχολεία και
τα Σαββατοκύριακα ανεξάρτητα γονείς, παιδιά, ενδιαφερόμενους. Υπάρχουν Κυριακές
όπου οργανώνονται παρουσιάσεις παιδικών βιβλίων, παραστάσεις κουκλοθέατρο,
εκπαιδευτικά προγράμματα. Το Παιδικό Μουσείο, όμως, βγαίνει και εκτός χώρου.
Στο Cosmos, διοργανώνονται
αφηγήσεις παραμυθιών, έχουμε συμμετέχει σε προγράμματα με το Μουσείο Ύδρευσης,
ταξιδέψαμε στη Τήνο, στα Χανιά, στα πλαίσια του προγράμματος Comenius, συνεργαστήκαμε με το Μουσείο
Γουλανδρή και άλλα πολλά στο μέλλον.
Ποια είναι τα όνειρα του Παιδικού Μουσείου;
Είμαι ευγνώμων για το διαθέσιμο
χώρο αυτό. Ήρθε στα εγκαίνια ο κ. Μπουτάρης και το χάρηκε. Όμως δεν είναι ο
απόλυτα κατάλληλος χώρος για Παιδικό Μουσείο. Το Παιδικό Μουσείο αξίζει να έχει
το δικό του ανεξάρτητο χώρο. Αντιμετωπίζουμε προβλήματα λόγω έλλειψης ασφάλειας
του χώρου. Παραμένω, όμως, αισιόδοξη, σε 2 χρόνια ανασυσταθήκαμε, με τα δύο
προγράμματα που εκπονήσαμε, ‘’Παλαιά παραδοσιακή τάξη’’ και ‘’Παλιό τσίγκινο
παιχνίδι’’ μας επισκέφτηκαν πολλά σχολεία, οι δάσκαλοι μας πίστεψαν και μας
στήριξαν.
Αντίτιμο εισόδου 2 ευρώ, υπάρχει ελαστικότητα για άπορα παιδιά,
ιδρύματα, ορφανοτροφεία, εθελοντικούς φορείς;
Δεχόμαστε δωρεάν ιδρύματα ακόμα
και ολόκληρα σχολεία. Το Παιδικό Μουσείο δεν επιζητά το κέδρος, η προσφορά του
είναι για όλο τον κόσμο. Τα παιδιά το επισκέπτονται, περνούν όμορφα αλλά και
ευαισθητοποιούνται. Έρχονται σε επαφή με τη διαφορετικότητα. Δεχόμαστε και ΑΜΕΑ
και χαιρόμαστε πολύ γι’ αυτό. Ξεχωρίζω ένα σχολείο πίσω από τον Αγ. Δημήτριο με
μαθητές, παιδιά των φαναριών. Η χαρά τους όταν μας επισκέφτηκαν, απερίγραπτη.
Έζησαν έστω για λίγο, την παιδικότητά τους. Η μεγαλύτερη για μας ανταμοιβή. Τα
2 ευρώ είναι για τα υλικά μας, τη συντήρηση του χώρου και δεν είναι
υποχρεωτικά.
Ποιοι είναι οι εθελοντές του Παιδικού Μουσείου;
Είναι φοιτητές από το
Μητροπολιτικό Κολέγιο Θεσσαλονίκης, νέοι άνθρωποι απόφοιτοι παιδαγωγικών
επιστημών που επιθυμούν να προσφέρουν. Καθημερινά βρίσκονται στο χώρο του
Μουσείου 4- 6 κορίτσια. Οι εθελοντές μας ακολουθούν κάποιου είδους σεμινάρια.
Φυσικά, επιθυμούμε κι άλλους! Ενδεικτικά αναφέρω μερικές εθελόντριες:
Γρηγοριάδου Χρύσα(Νηπιαγωγός), Δέλλιου Αλεξία(Δασκάλα)
Ντούρλια Μαρία(Παιδαγωγός)
Ποιος είναι ο απώτερος σκοπός του Παιδικού Μουσείου;
Η επαφή των παιδιών με διαφορετικές μορφές και εκφράσεις του
πολιτισμικού γίγνεσθαι.Η εκτίμηση της πολιτισμικής κληρονομιάς και της
σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας. Η προσωπική
και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών μέσω των τεχνών. Κάθε γλώσσα έχει τη δική της «ψυχή». Η γλώσσα του Παιδικού
Μουσείου Θεσσαλονίκης περιέχει ήχους, χρώματα, μυρωδιές, γεύσεις, αγγίγματα
μαγικά σε φιλόξενους χώρους πολιτισμικής συνύπαρξης.
ΠΑΙΔΙΚΟ
ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Γρηγορίου
Λαμπράκη-Κλεάνθους 57
Κέντρο
Πολιτισμού Δήμου Θεσσαλονίκης
54351,
Άνω Τούμπα ,Τηλ.2310913047
2310913047
paidikomouseio@gmail.com, www.paidikomouseio.gr
σFacebook: Παιδικό Μουσείο
Θεσσαλονίκης www.paidikomouseio.gr
