Στη Θεσσαλονίκη του 2011, την εποχή που οι περισσότεροι προσπαθούσαν να “κουτσοβολέψουν” τη ζωή, δύο άνθρωποι αποφάσισαν να της δώσουν… κούκλες.
Η Δέσποινα Καλπενίδου και ο Γιάννης Μόμτσιος ίδρυσαν τότε το Θέατρο Κούκλας Redicolo, μια ομάδα που έκτοτε έχει μετρήσει πάνω από χίλιες παραστάσεις σε όλη την Ελλάδα. Κι αν νομίζετε ότι το κουκλοθέατρο είναι κάτι απλό, παιδικό ή «παρωχημένο», οι Redicolo είναι εδώ για να σας διαψεύσουν ευγενικά, αλλά και με ένα σαρδόνιο χαμόγελο.
Στις παραστάσεις τους είναι χαρακτηριστικές οι κούκλες ανθρώπινου μεγέθους, που δεν κρύβουν ποτέ τους χειριστές τους. Αντίθετα, ο άνθρωπος και η κούκλα συνυπάρχουν επί σκηνής, δημιουργώντας μια μαγική -και συνάμα ορατή- ψευδαίσθηση. Το ζωντάνεμα της κούκλας δεν κρύβεται πίσω από το παραβάν, αλλά εκτίθεται περήφανα μπροστά στο κοινό, γιατί εκεί βρίσκεται το πραγματικό θαύμα: στο πώς κάτι άψυχο μπορεί να αποκτήσει ζωή, φωνή και άποψη.
Τα θέματα των Redicolo αγγίζουν πάντα κάτι βαθύτερο – τη διαφορετικότητα, τη δικαιοσύνη, την ομαδικότητα, την παιδική ματιά στον κόσμο. Και το κάνουν με χιούμορ και τρυφερότητα, χωρίς ίχνος διδακτισμού. Αντιθέτως, οι παραστάσεις τους μοιάζουν να ψιθυρίζουν: «Σκέψου μόνος σου, μικρέ θεατή – εμείς απλώς σου ανοίγουμε την πόρτα».
Ο σκηνικός τους σχεδιασμός είναι ένα κεφάλαιο από μόνος του. Κάθε κούκλα είναι χειροποίητη, μοναδική, με το σώμα του ηθοποιού να λειτουργεί ως ζωντανός μηχανισμός εμψύχωσης. Δεν υπάρχουν έτοιμες λύσεις, ούτε “έξυπνα” σκηνικά από το εμπόριο· κάθε παράσταση είναι δραματουργικά σχεδιασμένη, από την πρώτη βίδα ως το τελευταίο βλέμμα.
Και μετά έρχεται η μουσική. Όχι σαν υπόκρουση, αλλά σαν ένας τρίτος αφηγητής, εξίσου σημαντικός με τις κούκλες και τους ανθρώπους. Από ζωντανές ερμηνείες μέχρι παρτιτούρες που χορογραφούν τη δράση, ο ήχος γίνεται η φωνή των συναισθημάτων που δεν χωράνε σε λόγια.
Η διαδραστικότητα είναι για τους Redicolo αναπόσπαστο στοιχείο της παράστασης. Τα παιδιά δεν παρακολουθούν απλώς, παρεμβαίνουν, απαντούν, συνδιαμορφώνουν την ιστορία. Στις Κυριακές του Θεάτρου Αμαλία αλλά και μέσα στις σχολικές αίθουσες, η τέχνη γίνεται παιχνίδι, επικοινωνία, μικρή επανάσταση.
Η ομάδα δεν σταματά στη σκηνή: με το νέο εργαστήριο «Ο Πινόκιο & η Δύναμη της Διαφορετικότητας», που πραγματοποιείται με τη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, οι Redicolo βοηθούν τα παιδιά να κατασκευάσουν τις δικές τους κούκλες στο σχολείο. Πρόκειται για μία βιωματική δράση που συνδέεται άμεσα με τις θεματικές των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων και σχεδιάστηκε με τη βοήθεια ειδικών παιδαγωγών ώστε να εξασφαλίζει τη συμπερίληψη όλων των παιδιών.
Η φετινή τους παρουσία στο Θέατρο Αμαλία αποτελεί μία ολοκληρωμένη παρουσίαση της δουλειάς τους: τέσσερις παραστάσεις σε δύο θεατρικούς κύκλους, μια ουσιαστική συμβολή στην πολιτιστική ζωή της Θεσσαλονίκης – γιατί, όπως φαίνεται, η πόλη χρειάζεται τις κούκλες της όσο ποτέ.
Για τους Redicolo, το κουκλοθέατρο είναι τέχνη για όλους. Παιδιά που γελούν, γονείς που συγκινούνται, άνθρωποι που -έστω για λίγο- θυμούνται πώς είναι να βλέπεις τον κόσμο με αθώα μάτια. Και ίσως αυτό να είναι το πραγματικό τους όραμα: να κρατήσουν ζωντανή την τέχνη της εμψύχωσης, όχι μόνο των κουκλών, αλλά και των ανθρώπων.
