1 Ιουλίου ξεκίνησε το Διεθνές Φεστιβάλ Δάσους σε μια κατάμεστη ΕΜΣ, με το έργο του Γκέρχαρτ Χάουπτμαν Ρόζα Μπερντ, από το Σλοβένικο Λαϊκό Θέατρο Τσελιέ. Ενδιαφέρουσα παράσταση επιμελήθηκε η Mateja Koležnik και η ομάδα της. Με μια κίνηση ματ, δημιούργησε ένα εντελώς διαφορετικό πρίσμα πρόσληψης του έργου.
Πριν όμως αναφερθούμε στην παράσταση, ας μιλήσουμε λίγο για την ''Ρόζα Μπερντ''. Το έργο αυτό γράφτηκε το 1903 και είναι εμπνευσμένο από την αληθινή ιστορία μιας 25χρονης βρεφοκτόνου, της Χέντβιχ Ότε. Η Ρόζα ζει στην επαρχία, σε μια συντηρητική κοινωνία, σε μια κοινωνία χωρίς διεξόδους, σε μια κοινωνία όπου όλα συμβαίνουν στον ίδιο ''χώρο'', με τους ίδιους ανθρώπους, σε ένα κλειστό σύστημα που δεν μπορείς να του ξεφύγεις και δεν μπορείς να το αλλάξεις.
Για να είσαι μέλος σε μια τέτοια κοινωνία πρέπει να θυσιάσεις τον εαυτό σου. Τα προσωπικά θέλω δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν. Η κοινωνία θέτει τις νόρμες συμπεριφοράς και κανένας δεν αποτελεί εξαίρεση. Κανένας δεν μπορεί να ''αποδράσει''. Δεν έχεις καμία επιλογή. Μόνο την συμμόρφωση με την ιδιότυπη λογική που έχει αναπτυχτεί στον τόπο όπου ζεις. Η Ρόζα Μπερντ, προσπάθησε να ακολουθήσει αυτό που της πρότασσε η καρδιά της, προσπάθησε να ζήσει σύμφωνα με τα συναισθήματα της και όχι με την ''λογική''. Εν τέλει, δεν μπόρεσε να ξεφύγει από το πλαίσιο στο οποίο μεγάλωσε και καταστράφηκε. Παντρεύτηκε κάποιον που δεν αγαπούσε, για τα χρήματα(προερχόμενη από οικογένεια με χαμηλούς οικονομικούς πόρους) και για να καλύψει μια εγκυμοσύνη. Μια εγκυμοσύνη, η οποία ήταν αποτέλεσμα ενός έρωτα που πίστεψε και δόθηκε ψυχή τε σώματι σε αυτόν. Δεν άντεξε όμως. Δεν άντεξε το κουτσομπολιό, τους ανθρώπους, τα ψέματα και την υποκρισία που χαρακτήριζε το μέρος όπου ζούσε και έδωσε ένα τέλος στο ίδιο της το παιδί. Ο καρπός ενός έρωτα, κάτι το αληθινό και όχι προσποιητό, δεν άρμοζε σε μια τόσο ''συντηρητική'' κοινωνία και εκτοπίστηκε.
Παρακολουθώντας την παράσταση, σκεφτόμουν πόσο σημαντικό είναι να έχεις μια όμορφη ιδέα, αλλά και πόσο εξίσου σημαντικό είναι να υπάρχει το κατάλληλο βλέμμα για να ερμηνεύσει και να αναπτύξει την ιδέα αυτήν. Τα εύσημα της ιδέας αυτής λοιπόν, πάνε στον σκηνογράφο της παράστασης Marko Japelj, o οποίος ''περιορίζοντας'' τον χώρο της σκηνής και αναπτύσσοντας το σκηνικό του, (σαν μέσα σε ένα κουτί κλεισμένο), δημιουργούσε μια αίσθηση κλειστοφοβίας, η οποία παρέμενε καθ' όλη την διάρκεια της παράστασης και μας μετέφερε, σε συνδυασμό και με τα άλλα στοιχεία της παράστασης, σε μια κλειστοφοβική κοινωνία.
Παράλληλα, βοηθούσε τους θεατές να εστιάσουν στην δράση. Το σκηνικό αυτό ανάγλυφο και ενδιαφέρον εικαστικά λόγω των υλικών, αλλά και της παλέτας των αποχρώσεων που χρησιμοποιήθηκαν, απέπνεε μια νατουραλιστική ατμόσφαιρα, αλλά εντελώς σύγχρονη. Σαν μια νέα version του νατουραλισμού του τέλους του 19ου αιώνα, να ξεπηδούσε μπροστά μας στο σήμερα.
Η σκηνοθεσία της Mateja Koležnik, ''εκμεταλλεύτηκε'' τις δυνατότητες αυτού του σκηνικού κόσμου. Ολόκληρη η παράσταση είχε το άρωμα της εποχής που γράφτηκε, αλλά είχε και μια λιτότητα και μια ''φρεσκάδα'' του σήμερα. Οι εναλλαγές μεταξύ των σκηνών του έργου και των χορικών κομματιών, είχαν πολύ έντονη δυναμική και δημιουργούσαν μια αίσθηση μυσταγωγίας. Δεν κατάλαβα το τελευταίο χορικό με τον ρυθμικό χορό γιατί συνέβη. Πιστεύω ότι δεν πρόσθεσε κάτι παραπάνω στην παράσταση. Τα κουστούμια στις αποχρώσεις του μπλε και του καφέ του Alan Hranitelj, ενίσχυαν την αίσθηση του μουντού και κλειστού περιβάλλοντος. Οι ερμηνείες των ρόλων αρμονικές μεταξύ τους, δημιουργούσαν ένα γοητευτικό σύνολο.
Το θέατρο είναι μια ομαδική τέχνη, και απίστευτα γοητευτική, επειδή ακριβώς είναι ομαδική δημιουργία. Απαιτεί συνεργασία, καλό κούρδισμα και έμπνευση. Απαιτεί πίστη στην ανάγνωση που προτείνουν όλα τα μέλη της ομάδας και απαιτεί συνδιαλλαγή και συνδημιουργία. Για να υπάρξει ένα μεστό αποτέλεσμα, μια παράσταση που μπορεί και να μας αγγίξει, όχι μόνο συναισθηματικά, αλλά και εγκεφαλικά, και μέσω των αισθήσεων, και μέσω του υποσυνείδητου μας, πρέπει να ''συναντηθούν'' με σεβασμό στο κείμενο και στις ατομικότητες, άνθρωποι με πάθος και ανάγκη για να κάνουν αυτό το ταξίδι και στην συνέχεια να το μοιραστούν με το κοινό. Αυτούς τους ανθρώπους αναζητάμε. Αυτές τις παραστάσεις έχουμε ανάγκη.
Aναμένουμε να δούμε και τις επόμενες προτάσεις του Φεστιβάλ Δάσους με την ελπίδα για μια νέα ματιά. Καλή θέαση.
Παραθέτω το πρόγραμμα των παραστάσεων
Αllegro ma non troppo | 4 & 5/7 | ΘΕΑΤΡΟ ΕΜΣ
Τρικυμία| 5 & 6/7 | ΘΕΑΤΡΟ ΔΑΣΟΥΣ
Witness/Action |10/7 | Κάτω Φουαγιέ Βασιλικού Θεάτρου | Παράλληλες δράσεις
Πλαστικοί ήρωες / Plastic Heroes | 10, 11 & 13/7 | ΦΟΥΑΓΙΕ ΕΜΣ
My eye is my country, my voice is my country: Medeas Istallation (περιήγηση στο σκηνικό της παράστασης) και Ανοιχτή συζήτηση |11/7 | Σκηνή Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών | Παράλληλες δράσεις
Medeas on getting across| 10, 11 & 13/7 | ΘΕΑΤΡΟ ΕΜΣ
Transmission/Transgression: Ανοιχτή συνάντηση με το κοινό | 12/7 | Κάτω Φουαγιέ Βασιλικού Θεάτρου | Παράλληλες δράσεις
Αρμίν, αδερφή / Armine, Sister| 12 & 13/7 | ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ
Κύκλωπας| 13/7 | ΘΕΑΤΡΟ ΔΑΣΟΥΣ
Διεθνές Φεστιβάλ Δάσους: Αποτίμηση και Προοπτικές. Ανοιχτή συζήτηση | 14/7 | Άνω Φουαγιέ Βασιλικού Θεάτρου | Παράλληλες δράσεις
