Υπάρχουν κήποι διαφορετικοί από τους άλλους. Κήποι που κρύβουν μέσα τους τρομακτικά μυστικά, δηλητηριώδη φυτά και παράξενες ιστορίες για ανθρώπους που πέρασαν από μέσα τους κατά το παρελθόν. Ο Κήπος, είναι μια ιστορία τρόμου, που διαβάζεται με το φως ανοιχτό και σε αυτή τη συζήτηση με τον δημιουργό της Γιώργο Τσιρακίδη, πήραμε όλες τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε προτού βυθιστούμε στον σκοτεινό της κόσμο.
Γιώργο καλησπέρα. O Κήπος είναι μια ιστορία τρόμου, μια μάχη του σκοταδιού με το φως. Γιατί αρέσουν οι ιστορίες τέτοιου είδους; Είναι ένας τρόπος να ξορκίζουμε τον θάνατο;
Καλησπέρα Γιάννη. Δεν πιστεύω ότι ο φόβος του θανάτου μπορεί να εξορκιστεί με κάποιο τρόπο.Πιστεύω όμως, πως όλοι οι υπόλοιποι φόβοι μας μπορούν. Ο λόγος που οι ιστορίες τρόμου είναι πάντοτε επίκαιρες είναι γιατί αποτελούν ένα μέσο για να ξορκίσουμε αυτούς τους φόβους. Δεν πιστεύω πως διαβάζουμε ιστορίες τρόμου για να τρομάξουμε, αλλά γιατί έχουμε φόβους που κρατάμε κάτω από το δέρμα μας και θέλουμε να τους εκτονώσουμε. Μία ιστορία που είναι συγχρόνως τρομακτική αλλά και συναρπαστική, αστεία ή δραματική είναι ο πιο διασκεδαστικός και ανώδυνος τρόπος να εκτονώσουμε αυτούς τους φόβους. Τα βιβλία και οι ταινίες τρόμου προσφέρουν ένα αίσθημα ανακούφισης αναμειγμένο με αδρεναλίνη. Μέχρι να ολοκληρωθούν μπορεί να έχουμε καταφέρει να διώξουμε μία μικρή φοβία από τις πλάτες μας. Και αυτό είναι ανακουφιστικό.
Ποιες θα αναγνώριζες ως λογοτεχνικές επιρροές, που σε συντρόφευσαν σε αυτή την πρώτη συγγραφική σου απόπειρα;
Η ιδέα του «Κήπου» γεννήθηκε όταν μελετούσα το είδος των penny dreadfuls, για τη διπλωματική μου. Τα penny dreadfuls ήταν ένα λογοτεχνικό φαινόμενο στο Λονδίνο του 19ου αιώνα. Στην ουσία, αποτελούταν από μικρές φρικιαστικές ιστορίες που εκδίδονταν κάθε εβδομάδα και κοστίζανε μόνο μία δεκάρα (aka penny, εξού και η ονομασία). Ήταν ιστορίες τρόμου, συχνά εικονογραφημένες, με δολοφονίες, τέρατα, μάγισσες και ό,τι μπορείς να φανταστείς. Το πιο συναρπαστικό στοιχείο τους όμως ήταν ότι ήταν βαθειά επηρεασμένες από τα γεγονότα της εποχής, από το πώς άλλαζε ο κόσμος με ραγδαίους ρυθμούς τότε και την κοινωνικοπολιτική κατάσταση που επικρατούσε στο Λονδίνο. Μέσα από τις ιστορίες αυτές οι συγγραφείς εξέφραζαν τις αλλαγές που έφερνε η άνοδος της τεχνολογίας, τη νέα τάξη των πραγμάτων. Σκεφτόμουν ότι στην Ελλάδα δεν το είχαμε ποτέ αυτό και προσπαθούσα να σκεφτώ μια ιστορία τρόμου που θα μπορούσε να φέρει την αισθητική των penny dreadfuls αλλά θα διαδραματιζόταν σε μία εποχή αλλαγής για την Ελλάδα. Έτσι διάλεξα τη δεκαετία του '50. Η κεντρική ηρωίδα φέρει πάνω της τα τραύματα του εμφυλίου. Αυτό το λογοτεχνικό φαινόμενο είναι η βασική επιρροή του «Κήπου». Από εκεί και πέρα, θεωρώ ότι τα λογοτεχνικά έργα και οι συγγραφείς που θαυμάζει κάποιος που αγαπάει τη λογοτεχνία και γράφει αποτελούν με έναν τρόπο ένα μικρό κομμάτι αυτού που είναι. Δεν λειτουργούν σαν επιρροή για ένα μόνο βιβλίο, αλλά για όποια ιστορία γράψει ή φανταστεί.
Οι δυο κεντρικοί ήρωες του βιβλίου, ο Μάρκος και η Ναυσικά, ζουν στο ίδιο σπίτι, αλλά σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Θεωρείς ότι τα σπίτια που ζούμε, κουβαλούν τις μνήμες μας, σαν ζωντανοί οργανισμοί;
Πιστεύω πως για κάθε άνθρωπο τα μέρη στα οποία έζησε είναι φορτισμένα με συγκεκριμένες αναμνήσεις και συναισθήματα. Ένα σπίτιμπορεί για κάποιον που έζησε εκεί να μη σημαίνει απολύτως τίποτα και για κάποιον άλλον, που επίσης έζησε στο ίδιο σπίτι, να συμβολίζει με κάποιον τρόπο τα σημαντικότερα ή ευτυχέστερα χρόνια του. Ο Μάρκος βλέπει το συγκεκριμένο σπίτι ως ένα δρόμο απόδρασης ενώ η Ναυσικά ως φυλακή.Τα σπίτια από μόνα τους είναι ένα μάτσο τοίχοι, οι άνθρωποι και οι συμβολισμοί που τους προσδίδουν είναι αυτά που τα ζωντανεύουν.
H ηρωίδα σου, η Ναυσικά, προσπαθεί να ξεφύγει από κάποια φρικιαστικά γεγονότα που τη στιγμάτισαν, αλλά γυρνάει μετά από χρόνια στον τόπο όπου βίωσε τη φρίκη. Θα έλεγες ότι αυτό λειτουργεί και σαν αλληγορία για τους φόβους μας; Είναι ένα κλείσιμο του ματιού κι ένα κάλεσμα να αντικρίσουμε και να πάμε κόντρα σε όσα μας τρομάζουν;
Δύσκολη ερώτηση γιατί δεν μπορώ να πω πολλά. Θα αποκάλυπτα το τέλος! Η Ναυσικά όμως, επιστρέφει για την αγάπη, όχι για το φόβο. Αυτόν ξέρει πώς να τον αντιμετωπίσει. Αυτά, δεν θα πω άλλα.
Στην ιστορία σου κεντρικό ρόλο παίζει μια μικρή αυλή. Τι συμβολίζουν για εσένα τα φυτά και γιατί επέλεξες να τους δώσεις τόσο σημαντικό(και σκοτεινό) ρόλο στο βιβλίο;
Εντυπωσιάστηκα με τις αντιλήψεις των ανθρώπων της εποχής για τις ιδιότητες των φυτών. Αν μελετήσει κάποιος όλα όσα αποδίδανε οι άνθρωποι τότε στα φυτά, όλες τις ιστορίες που συνοδεύουν κάθε φυτό, θα μπορούσε να γράψει δέκα βιβλία! Επίσης, μου άρεσε η ιδέα πως με τους κατάλληλους συνδυασμούς φυτών οι ήρωες θα μπορούσαν να κάνουν και καλό και κακό. Ήθελα να έχουν γκρίζες ζώνες, όπως τα φίλτρα που κατασκευάζουν.
Να μη μιλάς για θλιβερά πράγματα ποτέ. Όσο μιλάς γι' αυτά τους δίνεις ζωή. Αυτή η φράση που μεταφέρει τα λόγια της ηρωίδας σου, μοιάζει να αντιπροσωπεύει την εποχή μας. Θεωρείς ότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής, μας προτρέπει να βάζουμε τις θλιβερές καταστάσεις κάτω από το χαλί;
Πιστεύω πως ο σύγχρονος τρόπος ζωής μας προτρέπει να θάβουμε σχεδόν τα πάντα κάτω από το χαλί με έναν περίεργο τρόπο. Τα social media, για παράδειγμα, προσφέρουν τη δυνατότητα να εκφραστεί κάποιος ανά πάσα στιγμή για ό,τι θέλει και να εκτονωθεί στιγμιαία, με αποτέλεσμα να μην ασχοληθεί ξανά με το θέμα. Να ικανοποιήσει την ανάγκη να βγάλει, για παράδειγμα, μια αγανάκτηση από μέσα του και πλανημένος να πιστέψει ότι ξεμπέρδεψε με αυτό το συναίσθημα. Μετά, όμως, τι γίνεται; Μπαίνουν όλα κάτω από το χαλί και ο κόσμος προχωρεί. Ή μάλλον, δεν προχωρεί. Στο βιβλίο αυτή η φράση εκφράζει μια άρνηση της ηρωίδας να πονέσει. Στη σύγχρονη εποχή νομίζω ότι αρνούμαστε να σκεφτούμε και να δράσουμε.
Ο Μάρκος, είναι ένας νέος ο οποίος αντιμετωπίζει κρίσεις πανικού. Πιστεύεις ότι η συχνότερη αναφορά στην ελληνική λογοτεχνία, τέτοιων επεισοδίων που βιώνουν ολοένα και περισσότεροι νέοι άνθρωποι, συμβάλλει στο να πάψει ο κόσμος να ντρέπεται να μιλήσει γι' αυτά;
Πιθανόν. Και όχι μόνο στη λογοτεχνία, αλλά παντού. Το άγχος και οι κρίσεις πανικού είναι η ασθένεια της γενιάς μας. Δεν θα έπρεπε να ντρεπόμαστε να μιλάμε για αυτά. Νομίζω πως πολλοί θεωρούν ότι οι κρίσεις πανικού είναι απόδειξη κάποιας αδυναμίας, αλλά πιστεύω ακριβώς το αντίθετο.
Ναυσικά, Αλεξάνδρα, Πελαγία, Ευριδίκη. Σε μια περίοδο που οι γυναίκες σε όλα τα μέρη του κόσμου παλεύουν ακόμα για τα αυτονόητα, ήταν μια συνειδητή επιλογή, η ισχυρή παρουσία του θηλυκού στοιχείου;
Μου αρέσει εξίσου να γράφω γυναικείους και αντρικούς χαρακτήρες. Στο μυαλό μου δεν διαχωρίζω ποτέ τους ήρωες που φαντάζομαι για μια ιστορία ανάλογα με το φύλο. Το ίδιο, ελπίζω να κάνω και στη ζωή μου με τους ανθρώπους που γνωρίζω. Είναι τρομερό να γίνεται ακόμα συζήτηση για τα αυτονόητα. Τρομερό και δυστυχώς αναγκαίο. Γεγονός που το κάνει ακόμα πιο τρομακτικό.
Ο Κήπος πέρα από ένα σκοτεινό παραμύθι γεμάτο με σκηνές που κάνουν τον αναγνώστη να κρατάει ανοιχτό το φως, όπως προτρέπεις στο οπισθόφυλλο, εμπεριέχει και την ιστορία μιας φιλίας, που δημιουργείται κάτω από αντίξοες συνθήκες. Τελικά η απάντηση στις δυσκολίες της ζωής, είναι οι άνθρωποι που έχουμε δίπλα μας;
Μου αρέσει που ξεκίνησες με το θάνατο και καταλήγεις στη συντροφικότητα. Αλίμονο αν δεν αγαπιόμαστε. Ευχαριστώ πολύ.
*Την Τρίτη 16 Ιουνίου στις 18.00 θα γίνει η παρουσίαση του βιβλίου Ο Κήπος,μια ιστορία τρόμου (Εκδόσεις Momentum), στον θερινό κινηματογράφο Απόλλων (Σαρανταπόρου 4,Θεσσαλονίκη). Περισσότερες πληροφορίες: https://www.facebook.com/events/271185530599707/
