– Η Πολιτική είναι η σκιά που ρίχνουν οι Επιχειρήσεις πάνω στην Κοινωνία
John Dewey
Στην μαύρη οθόνη εμφανίζεται ένα τεράστιο κεφάλι. Το παράξενο του βλέμμα σαρώνει την αίθουσα καθώς αφήνει μια μικρή ανάσα – αναστεναγμό και αρχίζει:Requiem for the American dream. Είναι το κεφάλι του Noam Chomsky ενός από τους σημαντικότερους φιλοσόφους – γλωσσολόγους – πολιτικούς ακτιβιστές – ακαδημαϊκούς της Αμερικής με τεράστιο έργο ενάντια στην συγκέντρωση πλούτου, τον έλεγχο των MME και της προπαγάνδας ως μέσω εξουσίας και την έκπτωση της δημοκρατίας στον σύγχρονο δυτικό κόσμο. Είναι ένας από αυτούς που οραματίζονται και παλεύουν για αυτό που κάποιοι ονομάζουν Νέα Αριστερά (New Left).
Στα συγκλονιστικά 70 λεπτά του ντοκιμαντέρ ο Noam Chomsky μας εξηγεί με 10 απλά βήματα τον τρόπο λειτουργίας της εξουσίας στην Αμερική, την ιστορική εξέλιξη του στον 20 αιώνα και το ζοφερό μέλλον. Η σημερινή κατάσταση με απλά λόγια είναι μια δικτατορία των οικονομικών ιδρυμάτων τα οποία όχι απλά έχουν συσσωρεύσει το 99% του πλούτου αλλά ασκούν τρομακτική επιρροή στα νομοθετικά σώματα. Ουσιαστικά το υπόλοιπο του πληθυσμού είναι απλά ασήμαντο στο υπάρχον σύστημα. Τα στοιχεία και τα δεδομένα που μας παρουσιάζει ο Chomsky μας θυμίζουν τραγικά το δικό μας κράτος και το Ευρωπαϊκό όνειρο. Τα ιδεώδη είναι νεκρά και βρισκόμαστε προ της πιο τραγικής πτώσης που μπορεί να φανταστεί ο σκεπτόμενος νους. Το τέλος της σκέψης. Μια πλειοψηφία του Αμερικανικού αλλά και του Ευρωπαϊκού πληθυσμού ζει παθητικά βρίσκεται απομακρυσμένο όχι μόνο από τις πολιτικές αποφάσεις αλλά και από τα πιο βασικά ένστικτα της ανθρωπότητας. Οι κυρίαρχοι αυτού του κόσμου (masters of the world) έχουν εξαπολύσει τις τελευταίες δεκαετίες έναν τρομακτικό πόλεμο ενάντια στην αλληλεγγύη και την πολιτική σκέψη αμβλύνοντας τις αντιθέσεις στα χαμηλά οικονομικά στρώματα του πληθυσμού μέσω των διαφημίσεων και τις προπαγάνδας. Μίσος και εχθρότητα εκτονώνουν τους όχλους και τους απομακρύνουν από τους πραγματικούς υπαίτιους ενώ η νέα γενιά μοιάζει αδιάφορη. Σκοπός τους ο τελικός και καθολικός απόλυτος έλεγχος. Αυτός είναι ο φαύλος κύκλος της καταστροφής.
Το κοινό αντιδρά με ανάμικτα συναισθήματα στο μηνύματα του φιλοσόφου. Σίγουρα τα πράγματα εδώ δεν έχουν φτάσει ακόμα τόσο χαμηλά όμως οι ομοιότητες είναι έντονες. Ειδικά με την Ευρώπη και το κοινωνικό της σύστημα που καταρρέει χάρις τις αποφάσεις των τελευταίων χρόνων και τις νομοθετικές διευκολύνσεις για κάποιους, γεγονότα αντίστοιχα με την δεκαετία του 70 στην Αμερική όπου χάθηκαν και οι περισσότερες ελευθερίες ως αντίδραση στα κοινωνικά κινήματα της δεκαετίας του 60. Με τις μεγάλες κινητοποιήσεις των εργατικών ενώσεων, των γυναικών και των μαύρων που απαιτούσαν δικαιώματα σε μαζικό επίπεδο, το σύστημα ένοιωσε ότι απειλείται και αντέδρασε με ένα τρόπο που αποσκοπούσε στο να εξολοθρεύσει κάθε μορφή αντίδρασης. Ένας συνδυασμός προπαγάνδας, τεχνητής οικονομικής αβεβαιότητας και νομοθετικών ρυθμίσεων οδήγησε στην Αμερική όπως την ξέρουμε σήμερα: με μόλις το 7% των εργαζομένων οργανωμένο σε συνδικάτα, χωρίς κοινωνική πρόνοια, με ψευδαίσθηση εκλογών και μια μαζική φτώχεια.
Όμως, το τέλος ή το requiem αν θέλετε δεν έχει έρθει ακόμα. Ούτε για τον Αμερικανικό λαό ούτε για εμάς. Τα τελευταία λόγια του Chomsky είναι πως οι μικρές καθημερινές πράξεις των ανθρώπων που αντιστέκονται είναι αυτές που βάζουν τα βαθιά θεμέλια για τις μεγάλες πράξεις που θα αλλάξουν την ιστορία. Αυτοί – εμείς- έχουμε ακόμα την δυνατότητα και την ικανότητα να σταματήσουμε αυτή την πτώση και υπάρχει ακόμα καιρός.
Η προβολή της ταινίας πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα Theo Aggelopoulos στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθήνας σε μια διοργάνωση του CineDoc. Στον ίδιο χώρο πραγματοποιούνται οι περισσότερες από τις προβολές του CineDoc το οποίο από 2009 προβάλει βραβευμένα ελληνικά και διεθνή ντοκιμαντέρ ενώ παράλληλα με τις προβολές πραγματοποιούνται παράλληλες δράσεις και καλλιτεχνικές συζητήσεις. Η προβολή του Requiem for the American dream θα επαναληφθεί Σάββατο και Κυριακή στις 16.00 στον κινηματογράφο Δαναός. Επίσης, από το CineDoc έχει διοργανωθεί μια ειδική προβολή στις 8 Μαρτίου, την παγκόσμια ημέρα της γυναίκας, η ταινία Με λένε Μαλάλα στο Μέγαρο Μουσικής.
