Δραματική 2017 | Έγχρ. | Διάρκεια: 121'
Αγγλο-ιρλανδική ταινία, σκηνοθεσία Γιώργος Λάνθιμος με τους: Κόλιν Φάρελ, Νικόλ Κίντμαν, Μπάρι Κέγκαν, Ράφι Κάσιντι
«Μίσησα την ταινία», σχολιάζει μια δημοσιογράφος από την Σερβία στην συζήτησή μας την επόμενη μέρα της προβολής του The Killing of a Sacred Deer στο Διαγωνιστικό τμήμα των Καννών. «Αλλά αυτές οι εικόνες, δεν μπορώ να τις ξεχάσω, θα τις θυμάμαι για καιρό».
Και αυτά τα λόγια συνοψίζουν το γενικό κλίμα των αντιδράσεων στην ταινία του Γιώργου Λάνθιμου. Μια ταινία που χαράχτηκε στο μυαλό των θεατών της, προκλητική, έξυπνη αλλά που τελικά δεν πήγε όσο καλά θα ήθελε. Και αυτό φάνηκε και στα βραβεία – η κριτική επιτροπή και ο Pedro Almodovar δεν μπόρεσαν να την ξεχάσουν αλλά από την άλλη της έδωσαν το βραβείο σεναρίου, το «χαμηλότερο» βραβείο που απονέμουν οι Κάννες.
Είναι κοινό μυστικό πως τα βραβεία των Καννών δεν ανταποκρίνονται ακριβώς στο αντικείμενο που υποστηρίζουν. Η μεγάλη μάχη γίνεται για τον Χρυσό Φοίνικα και έπειτα οι υπόλοιπες ταινίες που άρεσαν μοιράζονται τα υπόλοιπα. Αυτό δηλαδή σημαίνει πως η ταινία του Λάνθιμου δεν είχε απαραίτητα το «καλύτερο» σενάριο. Και για την ακρίβεια, μόνο βραβείο για το σενάριό της δεν έπρεπε να πάρει.
Ο Λάνθιμος επιβεβαιώνει δύο πράγματα: πως μένει πιστός στον δικό του κινηματογραφικό κόσμο που ξέρει πολύ καλά να δημιουργεί και πως τεχνικά και σκηνοθετικά είναι «μαιτρ», ισάξιος πολλών. Οι ομοιότητες του πρώτου μισού της ταινίας με τον τρόπο σκηνοθεσίας του Τhe Shining του Κιούμπρικ παραδείγματος χάρη, είναι περισσότερο ελεύθερα εμπνευσμένες από αυτήν παρά αντιγραφή. Κάθε καρέ της ταινίας είναι άψογο, με την ιδιαίτερη χρήση της κάμερας, της μουσικής υπόκρουσης και του ιδιαίτερου, «ψυχρού» τρόπου ομιλίας των ηθοποιών που γνωρίζουμε πως χρησιμοποιεί. Όπως έγραψαν πολλοί, είναι μια «διεστραμμένη» ταινία και αυτό χρειάζεται θάρρος που ο Γιώργος Λάνθιμος το έχει.
Αλλά το βασικό πρόβλημα της ταινίας είναι ακριβώς εκεί που κέρδισε: στο σενάριο. Η ταινία εμπνέεται ελεύθερα από τον μύθο της Ιφιγένειας και γενικότερα της θυσίας -που είναι καίρια στην ελληνική μυθολογία- και δημιουργεί ένα σύγχρονο θρίλερ. Όμως το κοινό –το άκρως εκπαιδευμένο στο να κόβει ταινίες στην ουσία τους, το κοινό των Καννών – απεγνωσμένα έψαχνε να βρει «για πιο πράγμα μιλούσε» αυτή η ταινία.
Στη συνέντευξη τύπου μια Αμερικανίδα δημοσιογράφος ρωτάει τον Λάνθιμο ακριβώς αυτό. «Τι σημαίνει για εσάς η θυσία. Γιατί την χρησιμοποιείτε;» και η απάντηση του σκηνοθέτη ήταν ελαφρώς αόριστη, λέγοντας πως η θυσία είναι ένα αρχέτυπο που υπάρχει γενικά στην Ελλάδα από τους μύθους της. Όμως, ο κινηματογράφος του Λάνθιμου και του Φεστιβάλ των Καννών, απαιτεί κάτι παραπάνω από μια «έξυπνη» ιδέα, αφηρημένη χωρίς προσωπικές ή κοινωνικές προεκτάσεις. Ένα σενάριο, βασισμένο σε ένα «πιασάρικο» πυροτέχνημα και μικρές ευφυείς αλλά μη συνδεδεμένες μεταξύ τους όμως ιδέες, πολύ απλά δεν είναι αρκετό για το υψηλότερο επίπεδο στο οποίο στοχεύει η τέχνη του. Πρέπει να κόψει πιο βαθιά. Και αυτό γιατί βλέποντας την ταινία, νιώθουμε κουρασμένοι από μια καταβάθος αναίμακτη (όσο αιματηρή και αν μοιάζει) υπόθεση που προσπαθεί να κερδίσει χάρη στις «τολμηρές» ιδέες του- το κοινό στις Κάννες, όμως, δεν μπορεί να ξεγελασθεί με αυτές.
Χαρακτηριστικό είναι πως το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της ταινίας βρίσκεται κάπου στο δεύτερο μισό, όταν η ταινία επικεντρώνεται στις σχέσεις μέσα στην οικογένεια. Εκεί, για λίγα λεπτά νιώθουμε μια βαθιά ψυχή – την ίδια ψυχή που νιώσαμε στον Κυνόδοντα. Συνεπώς και εδώ ολοκληρώνω, ο Γιώργος Λάνθιμος άξιζε το βραβείο Σκηνοθεσίας επειδή εκεί ακριβώς η ταινία εντυπωσιάζει. Από την άλλη, το σενάριο της φαίνεται ένα έξυπνο παιχνίδισμα αλλά επιφανειακό, δίχως προεκτάσεις πολιτικές, ψυχολογικές, κοινωνικές ή κυρίως προσωπικές που δεν θα καταφέρει ποτέ να μας ανατριχιάσει. Θαυμάζουμε το μυαλό, την τεχνική και την εγκεφαλικότητα και μένουμε να αναζητούμε το βάθος της ψυχής.
