Ἡ συγγραφέας Ντέλια Ὄουενς ἔχει πολύ ἐνδιαφέρον βιογραφικό. Εἶναι Ἀμερικανίδα ζωολόγος καί ἐπί 23 χρόνια ἔζησε σέ ὁρισμένες ἀπό τίς πιό ἀπομακρυσμένες περιοχές τῆς Ἀφρικῆς, μελετῶντας λιοντάρια, ἐλέφαντες καί ἄλλα ζῶα. Μετά τή συγγραφή ἐπιστημονικῶν ἔργων ἀποφάσισε στά 70 της νά γράψει λογοτεχνία.
Ἡ ὑπόθεση διαδραματίζεται στό διάστημα 1952-1970. Κύριο σκηνικό εἶναι ὁ βάλτος ἑνός μικροῦ ψαροχωριοῦ στή Βόρεια Καρολίνα. Ἐκεῖ ζεῖ ἡ ἑξάχρονη Κάϊα, μέ τήν τρυφερή Μαμά, τόν βίαιο μπαμπᾶ καί τά τέσσερα μεγαλύτερα ἀδέρφια της. Ἡ μικρή Κάϊα, ἀφού βίωσε τήν ἐγκατάλειψη καί τήν ἐνδοοικογενειακή βία, θά καταφύγει στόν βάλτο. Θά τόν κάνει σπίτι της, προστάτη της καί δάσκαλό της. Αὐτό θά ἔχει τό ὀδυνηρό τίμημα στίς σχέσεις της μέ τούς συγχωριανούς της. Θά τήν ἀποκαλέσουν ἡ πιτσιρίκα τοῦ βάλτου, θά τήν κοροϊδεύουν καί στό τέλος θά τήν παρατήσουν.
Παρακολουθοῦμε τήν πιτσιρίκα νά μεγαλώνει, νά γίνεται κορίτσι, κοπέλα, νά γνωρίζει τόν ἔρωτα, τήν ἀπόρριψη, τήν κοροϊδία, τόν πόνο. Ὅλα αὐτά θά φτιάξουν ἕνα ἀγρίμι, πού θά ἐνστερνιστεῖ τήν πεποίθηση πώς ὅλοι τήν ἐγκαταλείπουν. Καί τότε θά ἀφοσιωθεῖ στά πλάσματα τοῦ βάλτου. Θά τά προσέξει, θά τά μελετήσει, θά τά κατατάξει, θά γίνει ἐκ τοῦ μή ὄντος μία βιολόγος τοῦ βάλτου. Ἡ ἐξέλιξη τῆς Κάϊας εἶναι ἀπρόσμενη. Θά γίνει συγγραφέας. Τά βιβλία της, ὅλα σχετικά μέ τά πλάσματα τοῦ βάλτου, θά γίνουν μέσο ἄνετου βιοπορισμοῦ. Ἡ ἀγάπη θά γυρίσει στή ζωή της. Μέχρι πού ἕνας φόνος θά στρέψει τό ἐνδιαφέρον ὅλων πάνω της.
Τό διαφορετικό στήν ἐξιστόρηση εἶναι πώς ἡ περιγραφή τοῦ φόνου ξεκινᾷ ἀπό τήν ἀρχή τοῦ βιβλίου, ὁπότε παρακολουθοῦμε τά τεκταινόμενα σέ δύο παράλληλες ἀλλά διαφορετικές χρονικά περιόδους, οἱ ὁποῖες συγκλίνουν πρός τό τέλος. Μία δίκη θά προσπαθήσει νά ρίξει φῶς στήν ὑπόθεση. Ἡ κατάληξη ξαφνιάζει, τό τέλος εἶναι ἀνατραπετικό ἀπό πολλές ἀπόψεις.
Τό βιβλίο ἔχει πολλά ἐπίπεδα ἀνάγνωσης. Εἶναι μιά ἐνδιαφέρουσα ἀστυνομική ἱστορία. Ταὐτόχρονα εἶναι μία ἐναργής εἰκόνα τῆς ἐπαρχίας τῶν ΗΠΑ μετά τόν πόλεμο, ἀλλά μακρυά ἀπό τό πολυδιαφημισμένο ἀμερικανικό ὄνειρο. Ὁ ρατσισμός, ἡ ἐνδοοικογενειακή βία, ἡ ὑποβάθμιση τῆς γυναίκας, ὅλα ἀκόμα θεωροῦνται ἀποδεκτά ἀπό τήν κοινωνία. Παράλληλα εἶναι ὁ ἀγώνας ἐνηλικίωσης ἑνός κοριτσιοῦ στίς δύσκολες συνθῆκες τῆς ἐποχῆς της, ἀλλά καί χωρίς τά χρειώδη. Ἴσως τελικά ἡ Κάϊα μέ τήν πορεία της νά μοιάζει μέ ἕναν σύγχρονο Μόγλη. Πάνω ἀπό ὅλα ὅμως εἶναι ἕνα βιβλίο ὕμνος στή φύση, στήν ὀμορφιά της, τόν πλοῦτο της, τή δύναμή της. Προφανῶς οἱ σπουδές καί τό ἐπάγγελμα τῆς Ὄουενς ἀντικατοπτρίζονται στό πνεῦμα τοῦ βιβλίου. Ὅμως καί ἡ συγγραφή ἐπιστημονικῶν ἐργασιῶν ἔδωσαν στή συγγραφέα τήν ἐμπειρία ὥστε νά δώσει στό βιβλίο τόν ἀπαραίτητο ρυθμό καί τίς ἐναλλαγές τόνου.
Εἶναι ἀξιοθαύμαστος ὁ λυρισμός τῆς γραφῆς! Εἰκόνες, συναισθήματα, χαρακτῆρες, περιγράφονται πολύ λυρικά, δίχως νά ξεπέφτει σέ γλυκερή γραφή. Συχνά μοῦ θύμισε τό Γύρνα σπίτι ἄγγελέ μου τοῦ Τόμας Γούλφ. Ἴσως τελικά ἡ λυρική γραφή νά περιγράφει καλύτερα τόν ἀνθρώπινο πόνο.
Ἔκαιγαν τά πόδια της μέ τήν παγωνιά τους.
Θέλω νά σταθῶ ἰδιαιτέρως στήν ἔκδοση. Τό βιβλίο εἶναι τυπωμένο σέ ὑψηλῆς ποιότητας ὑποκίτρινο χαρτί, πιθανότατα 100 γραμμαρίων. Ἔχει ἐξαιρετικά στιβαρό δέσιμο γιά τόσο βαρύ βιβλίο, ἄψογη ἐκτύπωση, ἄψογη ἐπιμέλεια. Μόνον ἕνα σημεῖο ξέφυγε ἀπό τόν ἐπιμελητή, κι αὐτό εἶναι στόν κολοφώνα. Ἐκεῖ ἡ δεύτερη λέξη εἶναι ΒΙΒΙΟ.
Ξεχωριστή ἀναφορά ἀξίζει νά γίνει στή μετάφραση. Μέ μία λέξη: ἐξαιρετική! Πράγματι, ἡ κυρία Ζαχαριάδου ἔκανε τρομερή δουλειά, ἡ ὁποία προσθέτει βαθμούς στό ἤδη πολύ καλό βιβλίο. Εἰδικά ἄν λάβουμε ὑπόψη μας τούς ἄφθονους ἐπιστημονικούς ὅρους πού εἶχε νά χειριστεῖ. Μπράβο της!
Συνοψίζοντας: ἕνα ἐξαιρετικό βιβλίο, σέ ἐξαιρετική ἀπό κάθε ἄποψη ἔκδοση. Ἀπαραίτητο γιά κάθε βιβλιοθήκη.
