HomeMind the artΕικαστικάMOEBIUS | O θρύλος του γαλλικού κομικ

MOEBIUS | O θρύλος του γαλλικού κομικ

Ο Moebius είναι μια από τις μεγαλύτερες φιγούρες που έχουν περάσει από τον κόσμο του κόμικ. Τα bandes dessinées, όπως είναι γνωστά στη Γαλλία, προσανατολίστηκαν εξαρχής σε μια κοινωνικοπολιτική παράδοση την οποία συνεχίζουν μέχρι και σήμερα. Αυτήν όμως την παράδοση κάποια στιγμή τάραξε ο Jean Geraud ή αλλιώς Moebius μαζί με μια ομάδα άλλων επαναστατικών οραματιστών. Γεννημένος στα προάστια του Παρισίου είχε από μικρός πάθος με την τέχνη και σχεδίαζε ασταμάτητα, έτσι με τη στήριξη των γονιών του εντάχθηκε στα δεκαέξι του στη Duperré School of Applied Arts,. Στα 18 ήδη σχεδίαζε το δικό του κόμικ στριπ. Το western ήταν ένα είδος που αγαπούσε ιδιαιτέρως και αφιερώθηκε σε αυτό σχεδόν ολοκληρωτικά μέχρι το 1958. Το 1961 γνώρισε τον Joseph Gillain γνωστό και ως Jijé, τον τιτάνα των γαλλικών κόμικ εκείνης της εποχή και αντέγραψε το στιλ του με τρομακτική ακρίβεια, σε σημείο που ήταν δύσκολο να τους διαχωρίσεις. Το 1962 μαζί με το συγγραφέα Jean-Michel Charlier ξεκίνησαν τη σειρά Fort Navajo στο Pilote, ένα από τα πιο γνωστά περιοδικά τότε. Πρωταγωνιστής της νέας σειράς έγινε ο Blueberry, βασισμένος στα χαρακτηριστικά του ηθοποιού Jean-Paul Belmondo.

Ο Blueberry ήταν κάτι πρωτοπόρο στο χώρο. Ρεαλιστικός, μυώδης και ερωτικός, χαρακτηριστικά που έλειπαν μέχρι τότε από τους πρωταγωνιστές των Γαλλικών κόμικ. Ο Geraud συνέχισε το Blueberry για χρόνια και η σειρά γνώρισε τεράστια επιτυχία, ανάλογη του Flash και των Avengers στην Αμερική. Πίσω όμως από τις καουμπόικες μπότες και τα showdown της άγριας δύσης, το μυαλό του Geraud επεξεργαζόταν κάτι διαφορετικό, μια μορφή υποσυνείδητης σχεδόν σουρεαλιστικής τέχνης που θα ταυτιζόταν με το ψευδώνυμο Moebius.

Καθοριστικός παράγοντας σε αυτό, όπως έλεγε και ο ίδιος, ήταν ο χωρισμός των γονιών του. Όταν ξαναπαντρεύτηκε η μητέρα του, την επισκέφτηκε στο Μεξικό. Το ολιγοήμερο αυτό ταξίδι αναψυχής εξελίχθηκε σε κάτι παραπάνω, σε μια παραμονή μηνών που του άλλαξε τη ζωή. Παράτησε τη σχολή για σχεδόν ένα χρόνο και ρούφηξε το μεξικανικό τοπίο λαίμαργα. Ο μπλε ουρανός, η αχανής και μοναχική έρημος, στην οποία το μάτι σου πλανιέται στον ορίζοντα, τον μεταμόρφωσαν οριστικά. Πλέον για να δημιουργήσει έμπαινε σε μια παγανιστική κατάσταση σαμάνου από την οποία έρεε το σουρεαλιστικό του υποσυνείδητο.

Το ψευδώνυμο Moebius χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά το 1963 σε ένα σατυρικό περιοδικό, επονομαζόμενο Hara-Kiri και το ξέθαψε πάλι το 1975, όταν με τον Jean-Pierre Dionnet το Philippe Druillet και το Bernard Farkas ίδρυσαν το Les Humanoïdes Associés η αλλιώς την οργάνωση των ανθρωποειδών. Μαζί ξεκίνησαν το επαναστατικό Metal Hurland, όπου ο Moebius δημιούργησε τις πιο συμβολικές δουλειές του, με πρώτο το Arzach. Το Arzach ήταν η ιστορία ενός ιπτάμενου καβαλάρη που ταξίδευε σε φανταστικούς κόσμους πάνω στο πτεροδάκτυλο του. Το κόμικ αυτό ήταν επαναστατικό. Ούτε διάλογοι, ούτε συννεφάκια, ούτε ηχητικά εφέ. Απλά τέχνη. Σε κάθε πάνελ ο Moebius δημιουργούσε ιστορίες έτσι όπως κανένας άλλος κομίστας δεν είχε καταφέρει πριν, δημιουργούσε πίνακες. Μέχρι τότε το Αμερικανικό κόμικ κυριαρχούσε στη σκηνή αλλά ο μυστηριώδης πτεροδακτυλοκαβαλάρης άλλαξε το τοπίο. Άλλες εξαιρετικές δουλειές στο Metal Hurlant ήταν το, The Airtight Garage και το The Long Tomorrow γραμμένο από τον Dan O'Bannon.

Το 1975 ξανασυνεργάστηκε με τον Dan O'Bannon στο προτζεκτ του Alejandro Jodorowsky, Dune, όπου μαζί με τον H. R. Giger και τον Chris Foss έδωσαν πνοή στο κόσμο του Frank Herbert. Το Dune τελικά δεν προβλήθηκε ποτέ λόγω οικονομικών δυσχεριών και ο O'Bannon ταράχτηκε τόσο πολύ που εισήχθη σε ψυχιατρική κλινική. Εκεί έγραψε 13 σενάρια εκ των οποίων ένα έμελλε να γίνει το Alien. Στο Alien ο Geraud σε συνεργασία με τον H. R. Giger σχεδίασε το σετ και τα σκηνικά της θρυλικής ταινίας. Συγκεκριμένα μόνος του ανέλαβε το σχεδιασμό των χαρακτήρων και τα κοστούμια των αστροναυτών που μοιάζουν με στολές κατάδυσης. Παράλληλα με το Dune δούλευε και το 'The long tomorrow' το οποίο έπειτα ενέπνευσε τον Riddley Scott να γυρίσει το Blade Runner, στο οποίο η αρχιτεκτονική της πόλης είναι ακριβής αποτύπωση των πάνελ του Geraud.

To 1988-1989 o Geraud καλέστηκε από το Χόλιγουντ και όπως έχει πει, ένιωσε σαν να έλαβε πρόσκληση από τον Όλυμπο. Συνεργάστηκε με το Stan Lee στο Silver Surfer: Parable και δούλεψε πρώτη φορά με τον αμερικανικό τρόπο συγγραφής. Ενώ στο ευρωπαϊκό κόμικ το σενάριο είχε τη μορφή screenplay με προκαθορισμένα πάνελ και πόζες, το αμερικάνικο έμοιαζε πιο πολύ σα σκελετός τον οποίο ο καλλιτέχνης ακολουθούσε με μεγαλύτερη ελευθερία. Αυτή η ελευθερία έδωσε στον Geraud την άνεση να δημιουργήσει κάτι πραγματικά μοναδικό. Η σεναριογραφία του Stan Lee συνδυάστηκε με τη φιλοσοφική και νοσταλγική αισθητική του Geraud για να δώσει πνοή σε μια πτυχή του ήρωα που δεν είχε αναδυθεί προηγουμένως. Επιπρόσθετα για πρώτη φορά ένα αμερικανικό τεύχος ξεκινούσε με το πορτρέτο του πρωταγωνιστή. Ο Geraud συνέχισε για λίγο τη συνεργασία με τη Marvel σε κάποια art prints τα οποία περιείχαν εικονικούς χαρακτήρες, όπως Wolverine, Spiderman και The Thing.

Άλλη μια από τις επιτυχημένες συνεργασίες του Moebius, και μια που λίγοι γνωρίζουν, είναι η συμμετοχή του στη παραγωγή στην ταινία του Luc Besson, The Fifth element. Το 1993 ο Jean Giraud και ο Jean-Claude Mezieres προσλήφθηκαν στο σχεδιασμό της ταινίας The Fifth element, μαζί με άλλους πέντε καλλιτέχνες, συμπεριλαμβανομένου του Jean Paul Gaultier ο οποίος σχεδίασε τα κοστούμια.

Ένας χρόνος χρειάστηκε στην εκλεκτή αυτή ομάδα για να παράγει την εκπληκτική ποσότητα των οκτώ χιλιάδων σχεδίων. Τα σχέδια του Mezieres αξιοποιήθηκαν στο διάσημο ιπτάμενο ταξί και ο Geraud, ανάμεσα σε πολλά άλλα, σχεδίασε το ιπτάμενο κρουαζιερόπλοιο, στο οποίο έδωσε παράσταση η περίφημη, μπλε, εξωγήινη σοπράνο. Η ομάδα εντυπωσίασε τις εταιρίες αλλά δυσκολεύτηκε να βρει χορήγηση, η οποία έφτανε τα εκατό εκατομμύρια και έτσι διαλύθηκε το 1992. Με την προβολή όμως της ταινίας, Leon: The professional δυο χρόνια μετά, ο Besson χρησιμοποίησε τη φήμη του για να πείσει τη Columbia Pictures να χορηγήσει τη ταινία η οποία γνώρισε τρομερή επιτυχία και θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα του Besson.

O Geraud από τότε δεν σταμάτησε να σχεδιάζει και από το 2000 μέχρι το 2010 εξέδωσε το Inside Mœbius, μια εικονογραφημένη αυτοβιογραφία έξι τόμων και 700 σελίδων συνολικά. Πέθανε το Μάρτιο του 2012 μετά από μια μεγάλη μάχη με το καρκίνο. Στο τελευταίο του αυτό έργο συναντάει τους πιο περίφημους χαρακτήρες τους, τον Arzach τον Blueberry και τον Major Grubert. Έτσι λοιπόν θα τον θυμόμαστε, συνοδευόμενο από τους διαχρονικούς αλλά και προσωπικούς χαρακτήρες των σουρεαλιστικών του παραισθήσεων.

Related stories