Είκοσι δύο ποιήματα του Κ. Π. Καβάφη
Δώδεκα εικόνες του Χ. Ι. Ξένου
&
ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΕΝ ΟΛΩ
Μουσείο Βυζαντινού
Πολιτισμού
Πτέρυγα
Περιοδικών Εκθέσεων “Κυριάκος Κρόκος”
31 Μαΐου – 31 Αυγούστου 2013
Όταν ο Χάρης Ξένος συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη, όταν η τέχνη
της ποίησης αντάμωσε την τέχνη της ζωγραφικής, ο «Χρόνος» σταμάτησε,
για να
μπορέσει να αναδυθεί η μαγεία της διαχρονικότητας. Σε αυτόν τον «Τόπο»,
ποιήματα και εικόνες, έμοιαζαν να αποκτούν συγγενικούς δεσμούς. Γεννήθηκε τότε
ένας κόσμος ελεύθερος, καινούριος και ξεκίνησε η συναρπαστική αναζήτηση μιας
«Ιθάκης», ενός μέρους που δεν ορίζεται, που δεν καταγράφεται, αλλά
εννοείται, όπως εξάλλου και η ίδια η Τέχνη.
Με
αφορμή την επέτειο των 150 χρόνων από τη γέννηση του μεγάλου Έλληνα ποιητή,
Κωνσταντίνου Καβάφη, και την ανακήρυξη του έτους 2013 «Έτος Κ.Π.Καβάφη» από το
Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΑΙΘΠΑ), το
Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού διοργανώνει δύο περιοδικές εκθέσεις, οι οποίες θα
διαρκέσουν έως και τις 31 Αυγούστου.
Η
πρώτη με τίτλο “ΧΡΟΝΟΣ
ΚΑΙ ΤΟΠΟΣ. Είκοσι δύο ποιήματα του Κ. Π. Καβάφη, Δώδεκα εικόνες του Χ. Ι.
Ξένου”, αφορά στην έκθεση του εικαστικού Χάρη Ξένου. Η έκθεση παρουσιάζει
ζωγραφικά έργα του καλλιτέχνη με συμβολικό ή αλληγορικό περιεχόμενο, που έχουν
ως βάση την ποίηση του Καβάφη. Η δεύτερη είναι μια έκθεση εκδόσεων, αφιερωμένη
στον Κωνσταντίνο Καβάφη, με τίτλο «Ποιήματα εν όλω». Παρουσιάζονται συνολικά 80
εκδόσεις από όλο τον κόσμο, μέσω των οποίων, αποδεικνύεται η παγκοσμιότητα του
Καβάφη.
Με αφορμή την προαναφερθείσα έκθεση,
ο Χάρης Ξένος συνομίλησε με τον «Εξώστη» στην ακόλουθη συνέντευξη:
Α.Μ.: Ο
Καβάφης είναι μια ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης. Ποιο πιστεύετε ότι είναι
εκείνο το στοιχείο που κάνει τον Καβάφη τόσο δημοφιλή σε διεθνές επίπεδο;
Χ.Ξ.: O Kαβάφης είναι δημοφιλής σε
διεθνές επίπεδο, διότι η ποίηση του έχει ως επίκεντρο την
ιστορία και τον έρωτα.
Το πόρισμα της ποίησης του είναι άμεσα δεμένο με το ανθρώπινο δράμα και
πεπρωμένο και αυτό εκφράζεται με τρόπο λακωνικό, άμεσο και
επιγραφικό.
Α.Μ.: Τα
έργα σας δεν εικονογραφούν, αλλά συνομιλούν με τα ποιήματα του Καβάφη. Ποιό
είναι το εικαστικό σχόλιο που προκύπτει;
Χ.Ξ.: Τα έργα, που συνοδεύουν τα ποιήματα του Καβάφη, είναι εικαστικές επιφάνειες,
δομημένες με σελίδες
παλαιών βιβλίων (εκδόσεις 19ου αιώνα), όπου επάνω σε αυτές διαγράφονται και
ζωγραφίζονται μορφές, αρχέτυπα και σύμβολα, αρχιτεκτονικά μοτίβα του αρχαίου
κόσμου και νομίσματα που προέρχονται από τον αρχαίο και βυζαντινό κόσμο. Αυτά
όλα λειτουργούν ως παλίμψηστα, που προσεγγίζουν τα ποιήματα του
Καβάφη.
Α.Μ.: Η
έκθεση «Τόπος και Χρόνος» μετά την παρουσίασή της στο Μουσείο Μπενάκη Ισλαμικής
Τέχνης και στο MimarSinanGüzelSanatlar ÜniversitesiYayinlari της
Κωνσταντινούπολης, φιλοξενείται στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης.
Θα μπορούσε η ίδια η πόλη να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για εσάς;
Χ.Ξ.: Η πόλη της Θεσσαλονίκης είναι μια
σπουδαία πόλη, επί της ουσίας πόλη παλίμψηστη. Δηλαδή έχει όλα τα στρώματα
της ιστορίας, από τον αρχαίο και βυζαντινό κόσμο μέχρι τη σύγχρονη ιστορία, τονίζοντάς
τα με την προσωπική της
ποίηση. Πιστεύω ότι η Θεσσαλονίκη είναι ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης και
αναμφισβήτητα θα με επηρεάσει εικαστικά στο άμεσο μέλλον.
Α.Μ.:.
Ποιος είναι ο στόχος σας σε σχέση με τον θεατή; Ο προβληματισμός, η συγκίνηση,
η αυτογνωσία;
Χ.Ξ.: Πιστεύω πως η πρώτη επαφή του θεατή
με ένα έργο καλλιτεχνικό είναι η συγκίνηση, μετά απορρέουν άλλα πράγματα.
Α.Μ.:
Μετά τον Καβάφη, ποια θα μπορούσε να είναι η συνέχεια στο εξαίρετο έργο σας;
Χ.Ξ.: Θεωρώ ότι η βιωματική προσέγγιση
μου στην ποίηση του Καβάφη είναι έργο σε εξέλιξη, δηλαδή μπορεί στο μέλλον να υπάρξει κάποια
συνέχεια. Επίσης ζωγραφίζω έργα με επιτυμβιακό και επιγραφικό χαρακτήρα που βρίσκονται στην εξέλιξη τους.
Σας ευχαριστώ για
τη συζήτηση μας.
Κλείνοντας το προτελευταίο τεύχος
του “MindTheArt”
για αυτή την σεζόν με έναν πολύ σημαντικό σύγχρονο εικαστικό, τον Χάρη Ξένο, και έναν από τους μεγαλύτερους των
Ελλήνων, τον Κωνσταντίνο Καβάφη, δεν μπορώ παρά να σας ευχηθώ το ταξίδι σας να
είναι μακρύ στον πηγαιμό για την «Ιθάκη»…
Καλό καλοκαίρι.
