Μία ξεχωριστή παρουσίαση
βιβλίου, μία σκηνική μεταφορά μιας
ποιητικής συλλογής ενός νέου ποιητή,
του Ειρηναίου Βρούσγου, που μόλις
κυκλοφόρησε (Μάρτιος 2013) από τις Εκδόσεις
Σαιξπηρικόν, μας προσκαλεί να την
ανακαλύψουμε, μέσα από τη γνώριμη
αισθητική δουλειά της Ομάδας Θεάτρου
ars moriendi, σε
μία διαδρομή μέσα στους χώρους του
στρατοπέδου και τους τόπους της ποίησης.
Ο Ειρηναίος Βρούσγος μιλάει στον Εξώστη
για τις λέξεις, την ποίηση και όσα
περιμένουμε να δούμε στην σκηνή απο την
ομάδα ars moriendi.
Ο χώρος, ο χρόνος, ο
έρωτας, η αγάπη, η πόλη, η σκέψη, ο
θάνατος… Τι ακριβώς σε απασχολεί
θεματικά?
Ο χώρος, ο χρόνος, ο
έρωτας και η πόλη σχετίζονται άμεσα με
τα όρια του ανθρώπου, του ατόμου και
νομίζω μας αφορούν όλους. Ένας φίλος
μου λέει ότι η παραβίαση των ορίων μας
είναι η ρίζα των συγκρούσεών μας. Εκτός
από τους φυσικούς νόμους που μας
περιορίζουν (όπως η βαρύτητα, η περατότητα
του χώρου και ο πεπερασμένος μας χρόνος),
με αφορούν ακόμα, αν υπάρχουν, και οι
πνευματικοί νόμοι. Ποιες – αυθαίρετες
– εκφράσεις της ύλης, αν είμαστε μόνο
ύλη, είναι επιτρεπτές; Ποια η προέλευση
της αισθητικής μας; Τι είναι όμορφο και
τι αποκρουστικό; Τι είναι τρυφερό και
τι χυδαίο; Τι είναι φυσικό και τι αφύσικο
ή υπερφυσικό; Είναι έμφυτη η αναγνώριση
της ομορφιάς ή καλλιεργήσιμη;
Και φυσικά, θεματικά
και όχι μόνο, με απασχολεί η πανταχού
παρουσία ή η ισχυρά βιωματική απουσία
του Θεού. Το παράδοξο της συναίσθησης
του κενού, και πώς η ίδια αυτή συνείδηση
το γεμίζει. Με αφορά η υπέρβαση, η υπέροχα
αφύσικη υπέρβαση, όπου ο άνθρωπος έχει
την δυνατότητα να ομορφαίνει την
πραγματικότητα και επαναστατώντας προς
όλα να ελπίζει.
Σε κάποια ποιήματα
υπάρχουν αναφορές σε χωρία της Καινής
Διαθήκης. Επίσης σε αρκετά ποιήματα
υπάρχουν αναφορές σε πρόσωπα άλλων
εποχών: Μόντυ Πάιθον, Νίκος Καρούζος,
Μπόρχες, Αββάς Δωρόθεος, Τομ Γουεϊτς,
Μαικλ Ναιμαν. Είναι σημεία έμπνευσης
για σένα, μια αφορμή για να αναπτύξεις
τις σκέψεις σου στο χαρτί?
Δεν είναι απλά αφορμή,
αλλά μέσα από ό, τι είναι ήδη γραμμένο
αναζητώ αυτό που θέλω να εκφράσω. Αναπέμπω
ιδέες και βιώματα που προϋπάρχουν. Εξ’
άλλου θεωρώ πως μόνο κάτι που είναι ή
θα μπορούσε να είναι κοινός τόπος των
ανθρώπων με αφορά. Για μένα η ποίηση
είναι διάλογος. Πολύ ευγενικός και
διακριτικός διάλογος. Δεν είναι διακήρυξη,
αλλά αφήνει χώρο στον άλλο να
διαπραγματευτεί. Δεν το πετυχαίνω πάντα.
Όσον αφορά την Καινή Διαθήκη αλλά και
τη Παλαιά, με τους ψαλμούς του Δαβίδ και
την σοφία του Σολομώντα, για εμένα είναι,
το λιγότερο, ένας λογοτεχνικός παράδεισος!
Μια γλώσσα που ίσως να έχει διαμορφώσει
την αισθητική μας.
Στα ενδιάμεσα, παραμυθία.
Μικρές ανάσες ζωής μέσα σε μεγάλα
διαστήματα αναζήτησης χαμένου χρόνου?
Ποιητικά το έθεσες! Κι
αν λειτούργησε έτσι για σένα η συλλογή
χαίρομαι ιδιαιτέρως. Ίσως για αυτό να
κάνουμε τέχνη, για να ελπίζουμε. Όπως
λέει κι ο Ταρκόφσκι «ο καλλιτέχνης
υπάρχει επειδή ο κόσμος δεν είναι
τέλειος». Χρειαζόμαστε την παραμυθία,
την παρηγοριά.
Πότε άρχισες να γράφεις?
Πως προέκυψε η ποιητική συλλογή και η
συνεργασία με το Σαιξπηρικόν?
Γράφω από το δημοτικό,
κρυφά βέβαια. Όμως η ανάγκη για επικοινωνία
με διαφορετικούς όρους, πιο προσωπικούς,
με ώθησε να μοιραστώ τα ποιήματα. Πάντα
υπάρχει ρίσκο όταν εκτίθεσαι, όμως
ταυτόχρονα νιώθω ότι μόνο όταν εκτίθεσαι
ορίζεσαι. Υπάρχουμε μονάχα σε σχέση, σε
σχέσεις. Οι σχέσεις μας μας ορίζουν. Κι
αν δεν εκτεθείς δεν μπορείς να συσχετιστείς.
Ίσως να είμαστε ό,τι φαινόμαστε. Ή να
πρέπει να φανούμε για να είμαστε. Ίσως
και όχι βέβαια. Πάντως μέχρι στιγμής η
εμπειρία μου από την εκδοτική απόπειρα
είναι ικανοποιητική και γόνιμη. Σίγουρα
αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο εκδότης
μου, Γιώργος Αλισάνογλου από το
Σαιξπηρικόν, είναι πρώτα ποιητής και
ύστερα εκδότης. Την πρώτη φορά που
μιλήσαμε τηλεφωνικά, αφού του ταχυδρόμησα
τα γραπτά μου, είχαμε έναν απρόσμενο κι
ευχάριστο διάλογο περί ανέμων και
ποιημάτων, ίσως για μισή ώρα! Με κέρδισε
κατευθείαν ως άνθρωπος, και μάλιστα δεν
αναφέραμε καθόλου τα τυπικά και δύσκολα
που έχει μια έκδοση, απλά χαιρόμασταν
την ποίηση.
Πως ακριβώς είναι μια
βιβλιοπαρουσίαση ως performance? Έχεις μια
εικόνα του τι θα δούμε στο Κόδρα?
Θα μου είναι έκπληξη!
Ο σκηνοθέτης Θάνος Νίκας της ars
moriendi μου ετοιμάζει μια
έκπληξη αποκρύβοντάς μου καλά αυτό που
έχει στο νου του. Προσωπικά, μου αρέσουν
πολύ οι εκπλήξεις και θεωρώ πως μόνο
όταν ο Άλλος είναι εκπληκτικός είναι
ουσιαστικά ο Άλλος. Ακόμη, από την στιγμή
που πάρει κάποιος το βιβλίο, του ανήκει.
Τα ποιήματα του ανήκουν, η ανάγνωσή τους
του ανήκει, κι αν με βρει κι εμένα πουθενά
εκεί μέσα, του ανήκω. Δεν μου πέφτει πια
λόγος. Μάλιστα νιώθω πως πλέον είναι η
σειρά μου να ακούσω… Δεν φοβάμαι και
την παρεξήγηση, συνήθως είναι αναπόφευκτη.
Όμως ελπίζω στην δυνατότητα του κοινού
Πνεύματος κι όταν το πνεύμα είναι
συλλογικό, τα αποτελέσματα είναι πάντα
βέλτιστα.
Info
Οι Εκδόσεις Σαιξπηρικόν
και η Ομάδα Θεάτρου ars
moriendi παρουσιάζουν σε
μορφή performance την ποιητική
συλλογή του Ειρηναίου Βρούσγου «Στα
ενδιάμεσα, παραμυθία», την Πέμπτη 20
Ιουνίου στις 21:30, στους Κοιτώνες του
Στρατοπέδου Κόδρα στην Καλαμαριά.
