«Τρεις βδομάδες βροχής κατάφεραν να μεταμορφώσουν τη μικρή πόλη. Χωρίς να συμβεί καμιά σοβαρή καταστροφή, μας τύλιξε όλους η μυρωδιά των σάπιων φύλλων και της όξινης λάσπης. Αυτή η οσμή έσκαβε μέσα μας δυσοίωνα προαισθήματα γυρίζοντάς μας πίσω, στα παλιότερα στρώματα κατοίκησης της περιοχής, στους σκοτεινούς αιώνες της».
Φανταστείτε πως γυρνάτε αργά τον χρόνο πίσω μέχρι τα παιδικά σας χρόνια και αναπολείτε όλες τις ευχάριστες ή ατυχείς στιγμές που διαμόρφωσαν τον άνθρωπο που είστε τώρα. Ανησυχίες, δημιουργικότητα, έρωτας, απώλεια, τύψεις, οικογένεια, υποχρεώσεις. Όλα σαν ένας μοντέρνος εξπρεσιονιστικός πίνακας του Όσκαρ Κοκόσκα ή του Έντβαρτ Μουνχ να παρουσιάζεται μπροστά σας και κάθε μέρος του να έχει το δικό του ηχόχρωμα, τη δική του συναισθηματική αγωνία. Κάπου εκεί, θάλλει το καινούργιο βιβλίο του Νικόλα Σεβαστάκη που φέρει τον τίτλο Άντρας που πέφτει.
Το βιβλίο αποτελείται από δέκα διηγήματα χαμηλού φωτισμού που υπεισέρχονται με τρυφερότητα στον ψυχισμό του σύγχρονου αστικού ανθρώπου κι εμφανίζονται όχι ως κριτές, αλλά ως οντότητες που επισημαίνουν ξεχωριστά στον κάθε αναγνώστη τη ζωή της πόλης. Μέσα από γραφειοκρατικές διαδικασίες, την επαγγελματική ρουτίνα, το χάος των μεγάλων πόλεων και την καθημερινότητα στις επαρχιακές πόλεις ξεδιπλώνονται διαπροσωπικές σχέσεις και υπαρξιακές αναζητήσεις κάθε είδους που ρέουν μπροστά μας και μας αποτείνονται πριν χαθούν στο μελλοντικό γίγνεσθαι. Οι ήρωες του βιβλίου τοποθετούνται συγχρονικά μέσα σε στενά χωρικά πλαίσια, ενώ οι διάτρητες ζωές και τα ανθρώπινα πάθη τους σταχυολογούνται ευλαβικά στην πλήρη ανοιχτότητά τους.
Στο βιβλίο αυτό δεν θα βρούμε τη διάθεση απόδοσης ενός τέλους ή ενός αποκορυφώματος με δελεαστικά χαρακτηριστικά, αλλά τη φωτογραφική αποτύπωση της παρουσίας του παρελθόντος και τη δραστικότητα των αναμνήσεων. Ο συγγραφέας γίνεται παρατηρητής των πρωταγωνιστών, αφουγκράζεται με συμπάθεια τους ματαιωμένους τους στόχους. Παρόλα αυτά, κρατάει την ανάλογη απόσταση χωρίς να εκθέτει αυτοβιογραφικά στοιχεία συγκριτικά με το προηγούμενο βιβλίο του με τίτλο Γυναίκα με ποδήλατο. Οι συναισθηματικοί παροξυσμοί αποσύρονται προς στιγμήν ή εκτοπίζονται στα ενδόμυχα των ηρώων, αναδυόμενοι με τη μορφή της μελαγχολικής εξιστόρησης.
Στο διήγημα Η μέρα της Πολυξένης, αναδεικνύεται η εκρηκτική συμβίωση ερωτισμού και αναπόλησης της νεότητας, το ομώνυμο Άντρας που πέφτει λειτουργεί αποτρεπτικά για τον αναγνώστη που τείνει να αποδεχτεί αναπόδραστα τις καθημερινές «πτώσεις» του ως αναγκαίο κακό, ενώ στον Άνθρωπο της προβέντζας τα λιγοστά πρόσωπα απομακρύνονται από το κυριαρχικό πλάνο της εγκατάλειψης: «Έκανα ξανά τη διαδρομή προς τα πίσω, έχοντας κόντρα τον άνεμο και τις ριπές θαλασσινού νερού στο πρόσωπο. Περνούσα δίπλα από σπίτια που σε δυο αιώνες θα είχαν μεταμορφωθεί σε ύφαλους και ξέρες. Η υγρασία είχε σκοτώσει τα βαψίματα και τις μάταιες ανακαινίσεις χρόνων. […] Οι αλυσίδες με τις κλειδαριές στο χρώμα της σκουριάς, τα κόντρα πλακέ που τα είχανε καρφώσει στα μεγάλα παράθυρα για άμυνα από τη διάβρωση, ένα παρατημένο σκαπτικό στη μέση του δρόμου, όλα αυτά μου φαίνονταν όλο και πιο απαραίτητα, σχεδόν πολύτιμα». Από τα διηγήματά του ξεχωρίζουν Το όνειρο, όπου ο χρόνος επανέρχεται δραματικά στη σκιαγράφηση της ονειρικής συνάντησης της νεαρής Ελένης με τον νεκρό πατέρα της και το Η εκκρεμότητα είναι εκκρεμότητα που διαφαίνεται η ενεργητική δύναμη της αγάπης και η εμφώλευσή της στον ψυχισμό του ανθρώπου έναντι του αλλοτριωτικού χαρακτήρα των οικονομικών υποχρεώσεων.
Συγγραφέας: Νικόλας Σεβαστάκης
Εκδόσεις: Πόλις, 2015
Σελίδες: 166
