Με τα μάτια ανοιχτά / As I open my eyes
Γαλλία / Τυνησία / Βέλγιο / ΗΑΕ 2015, της Λεϊλά Μπουζίντ, με τους Baya Medhaffar, Ghalia Benali, Montassar Ayari, Aymen Omrani, Lassaad Jamoussi
Η δεκαοκτάχρονη Φάραχ το καλοκαίρι του 2010 στη Τύνιδα, έχει γίνει δεκτή στην ιατρική σχολή. Ωστόσο η ίδια είναι τραγουδίστρια σε ένα συγκρότημα επαναστατικού ροκ και παρά τις αντιδράσεις της μητέρας της επιθυμεί να αφοσιωθεί στη ριψοκίνδυνη αυτή ασχολία που τη βοηθά να εκφράσει την ελεύθερη φύση της και τη δίψα της για ζωή.
Η ταινία αποτελεί το εντυπωσιακό σκηνοθετικό ντεμπούτο της
Λεϊλά Μπουζίντ που την έφερε από το φεστιβάλ του Τορόντο μέχρι τις υποψηφιότητες για το βραβείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου LUX. Η δράση της τοποθετείται στην Τυνησία του Μπεν Άλι, μόλις λίγους μήνες πριν την τυνησιακή επανάσταση, η οποία σήμανε την απαρχή της αραβικής άνοιξης. Κατά την εξέλιξη του προσωπικού αγώνα της Φάραχ, έχουμε την ευκαιρία να εντοπίσουμε τα αίτια αυτής της επανάστασης, τα στοιχεία που μαρτυρούσαν τη σαθρή βάση του καθεστώτος. Η διαφθορά στον κρατικό μηχανισμό, ο φόβος, η καταπίεση των γυναικών και των νέων, η λογοκρισία οι συντηρητικές ιδέες, η συνεχή αστυνόμευση και παρακολούθηση από τις αρχές καθώς οι βίαιες πρακτικές τους, παρόλο που συχνά υπάρχουν σε δεύτερο επίπεδο της αφήγησης, συσσωρευμένα θυμίζουν καζάνι που βράζει. Παράλληλα η νεολαία της ιστορίας μας αποτελείται από άτομα με μόρφωση, κοινωνική επιφάνεια και οικονομική άνεση, ελεύθερο πνεύμα και δημιουργικότητα. Άτομα δηλαδή που ακόμη και όταν λυγίζουν, δεν υποτάσσονται για πολύ.
Η σκηνοθέτης κινηματογραφεί με ρεαλισμό αρκετούς τυνησιακούς χώρους όπως διαφορά μπαρ σταθμούς τραίνων ορυχεία, ενώ η εικόνα αποκτά μεγαλύτερη ένταση και λυρισμό στις σκηνές με τα τραγούδια του συγκροτήματος. Αυτές οι σκηνές είναι ίσως και το ομορφότερο κομμάτι της ταινίας, το πιο δυναμικό, ίσως και το ποιο ουσιαστικό αφού οι ήρωες τότε μόνο έστω και παροδικά φαίνεται να ξεχνούν τις έγνοιες και τους δισταγμούς τους να εκφράζονται ελευθέρα.
Ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει και η σχέση μητέρας και κόρης, με τη μητέρα σε φανερή εσωτερική σύγκρουση, να επιβάλλει συμπεριφορές που δεν πιστεύει για να προστατεύσει την κόρη της από μια κατάληξη που φαίνεται προδιαγεγραμμένη. Αργά μόνο μαθαίνει η Φάραχ, άρα και εμείς ότι η μητέρα της βρισκόταν κάποτε στην ίδια θέση με εκείνη, καταλαβαίνει και με το παραπάνω τις ανάγκες και τα προβλήματα της ενώ μέσα της ξυπνάει κάτι από τη νεότητα του παρελθόντος καθώς βλέπει στη κόρη της να συμβαίνει ακριβώς ό,τι συνέβη και στην ίδια. Η ιστορία κάνει κύκλους λοιπόν σε αυτή την ενδιαφέρουσα ταινία που και η ίδια εξάλλου ξεκινά και τελειώνει με τον ίδιο μουσικό σκοπό. Μόνο που κατά τη διάρκεια της, το τραγούδι μετατρέπεται σε ψίθυρο.
Η ταινία προβάλλεται στη Θεσσαλονίκη στην αίθουσα: Σταύρος Τορνές
