Liu Cixin «Σκοτεινό δάσος», μετάφραση Θωμᾶς Μαστακούρης, Ἐκδόσεις SEΛΙΝΙ 2019.
650 σελίδες σέ μέτριας ὑφῆς χαρτί, πολύ καλή ἐπιμέλεια, ἐκτύπωση, βιβλιοδεσία. Πάρα πολύ καλή μετάφραση, μέ πολλά ἐπεξηγηματικά σχόλια.
Ὀφείλω νά δηλώσω ἐξ ἀρχῆς πώς τό βιβλίο αὐτό εἶναι τό δεύτερο μέρος μιᾶς τριλογίας, καί πώς ἡ ἀνάγνωση τοῦ πρώτου, «Το πρόβλημα των τριών σωμάτων» (http://www.exostispress.gr/Article/Liu-Cixin-to-problima-tn-trin-somaton ) εἶναι ἀπαραίτητη γιά τήν κατανόηση αὐτοῦ.
Βρισκόμαστε λοιπόν στή Γῆ τό 2007. Μέσῳ ἑνός ψηφιακοῦ παιχνιδιοῦ μαθαίνουμε πώς σέ ἀπόσταση μόλις τεσσάρων ἐτῶν φωτός βρίσκεται ἕνας πλανήτης, ὁ ὁποῖος κατοικεῖται ἀπό νοήμονα ὄντα καί βασανίζεται ἀπό τήν ὕπαρξη τριῶν ἥλιων στόν οὐρανό του. Οἱ κάτοικοί του, οἱ Τρισηλιανοί, ἀποφασίζουν νά ταξιδέψουν πρός τή Γῆ, μέ σκοπό νά τήν κατακτήσουν καί νά τήν ἐποικίσουν, ἐξαφανίζοντας τό ἀνθρώπινο γένος.
Τό βιβλίο ξεκινᾷ τρία χρόνια μετά τήν ἀνακάλυψη αὐτή. Ὅλα τά κράτη τῆς Γῆς ἀποφασίζουν νά συνεργαστοῦν γιά νά ἀντιμετωπίσουν τόν θανάσιμο κίνδυνο πού τούς ἀπειλεῖ. Ἔχουν ἤδη ἐντοπίσει τόν τεράστιο ἐχθρικό στόλο πού κατευθύνεται πρός τή Γῆ. Ἐκτιμώντας τήν ταχύτητα τῶν σκαφῶν, ἀντιλαμβάνονται πώς σέ 400 χρόνια θά ἔχουν φτάσει.
Φυσικά οὔτε ὁ κίνδυνος ἀφανισμοῦ τῆς Γῆς μπορεῖ νά ἐξαφανίσει ἐντελῶς τή δυσπιστία μεταξύ τῶν κυβερνήσεων, οὔτε νά διαλύσει τή λαχτάρα γιά τήν πρωτοκαθεδρία. Ποιᾶς δύναμης τό σκάφος θά εἶναι τό πρῶτο πού θά πυροβολήσει ἐναντίον τοῦ ἐχθροῦ;
Οἱ Τρισηλιανοί δέν ὁμιλοῦν. Ἐπικοινωνοῦν διαβάζοντας τίς σκέψεις τῶν ἄλλων. Δέν γνωρίζουν τόν δόλο, τίς ὑπεκφυγές. Τό ἴδιο ἄνετα μποροῦν νά διαβάζουν καί τίς σκέψεις τῶν ἀνθρώπων. Πῶς, λοιπόν, θά ἀμυνθοῦν οἱ ἄνθρωποι;
Οἱ Τρισηλιανοί ἔχουν ἤδη στείλει στή Γῆ τά σοφόνια. Αὐτά ταξιδεύουν μέ τήν ταχύτητα τοῦ φωτός, διαβάζουν τά πάντα στή Γῆ καί τά μεταδίδουν στόν πλανήτη τους. Παράλληλα δημιούργησαν μιά ὁμάδα ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι βλέπουν τούς Τρισηλιανούς ὡς τόν Μεσσία πού θά σώσει τή Γῆ ἀπό τήν πτώση.
Ἐκτός ἀπό αὐτούς, τούς ὀπαδούς τῆς Ἐξιλέωσης, σχηματίστηκε κι ἄλλη μία ὁμάδα, οἱ ὀπαδοί τῆς Ἀπόδρασης. Αὐτοί σκόπευαν νά στείλουν στό διάστημα, μακρυά ἀπό τή γῆ, ὅσο περισσότερους ἀνθρώπους μποροῦσαν, ὥστε νά μήν χαθεῖ τό ἀνθρώπινο γένος. Γιά προφανεῖς λόγους ὁ ΟΗΕ κήρυξε παράνομο τό κίνημα τῆς Ἀπόδρασης.
Τό χειρότερο πού πέτυχαν τά σοφόνια εἶναι νά βάλουν φρένο στήν ἀνάπτυξη τῶν ἐπιστημῶν καί τῆς τεχνολογίας, καί εἰδικά ὅσον ἀφορᾶ τή φυσική καί τήν τεχνολογία τῶν κινητήρων. Μία τεχνολογία πού ἐπιτρέπουν εἶναι ἡ θέση τῶν ἀνθρώπων σέ κατάσταση χειμερίας νάρκης, μέ δυνατότητα ἀφύπνισης μετά ἀπό αἰῶνες. Στό ἐνδιάμεσο, καί ἐάν οἱ ναρκωμένοι πάσχουν ἀπό κάποια ἀνίατη άσθένεια, θά μποροῦν νά θεραπεύονται, ἐφόσον ἔχει βρεθεῖ ἡ κατάλληλη θεραπεία.
Μετά ἀπό πολλές συσκέψεις τοῦ ΟΗΕ, ἀποκαλυπτικές τοῦ διαφορετικοῦ τρόπου σκέψης τῶν ἀνθρώπων, θά προκύψει τό πρόγραμμα Τοιχοπρόσωποι: τέσσερις ἄνθρωποι ἐπιλέχθηκαν γιά νά ὀργανώσουν κρυφές ἄμυνες ἀπέναντι στούς Τρισηλιανούς. Ἔχοντας ἀπεριόριστους οἰκονομικούς πόρους θά δούλευαν μέ τρόπο πού θά μπέρδευε τά σοφόνια καί θά κρατοῦσε μυστικές τίς ἐργασίες τους.
Παρακολουθοῦμε μέ ἐνδιαφέρον τίς προσπάθειες ὅλων τους, καθώς καί τῶν Τρισηλιανῶν, οἱ ὁποῖοι ἔχουν ὁρίσει γιά τόν καθένα τους καί τόν δολοφόνο του.
Ἀπό νωρίς λοιπόν ὁ συγγραφέας ἔστησε ἕνα πολύ ἀρνητικό σκηνικό γιά τό μέλλον τῆς Γῆς. Καί εἶναι ἀκριβῶς αὐτό τό σκηνικό πού τοῦ δίνει τή δυνατότητα νά ἁπλώσει ὅλη τήν πολυπλοκότητα τῆς ἀνθρώπινης ψυχοσύνθεσης.
Παρακολουθοῦμε ἀνθρώπους βυθισμένους στήν ἀπαισιοδοξία, πού ἁπλῶς περιμένουν τό τέλος τῆς Γῆς ὅταν αὐτοί θά ἔχουν πεθάνει. Παρακολουθοῦμε ἄλλους, πού, ἐνῷ ἀντιλαμβάνονται τή μειονεκτική θέση τῆς ἀνθρωπότητας, παλεύουν μέ ὅλες τους τίς δυνάμεις γιά τή σωτηρία της. Βλέπουμε ἀξιωματούχους κολλημένους στό παρελθόν καί ἄλλους πού διαγράφουν ἀξιώματα γιά τό κοινό καλό. Μέσα στίς πολλές σελίδες ὁ συγγραφέας χτίζει χαρακτῆρες μέ βάθος, μέ πλήρη ὑπόσταση, ἀναπτύσσοντας τίς ἰδιοσυγκρασίες τους, τήν παιδεία καί τήν κουλτούρα τους, καί τό πῶς αὐτά καθορίζουν τήν πορεία τους, τίς σκέψεις τους, τίς πράξεις τους.
Μέ τήν τεχνική τῆς χειμερίας νάρκης ὁ συγγραφέας μᾶς μεταφέρει 200 χρόνια ἀργότερα, στό μέσον τοῦ διαθέσιμου χρόνου γιά ἄμυνα. Οἱ ἄνθρωποι ἔχουν προοδεύσει. Μπορεῖ τό πρόγραμμα ἄμυνας πού εἶχε ἀποφασίσει ὁ ΟΗΕ νά εἶχε καταρρεύσει, ὅμως εἶχε ἀναπτυχθεῖ τεχνολογία ἀξιόπιστων καί δυνατῶν κινητήρων καί εἶχε ὀργανωθεῖ ἕνας μεγάλος ἀστρικός στόλος. Ὅταν τά ἰσχυρά γήινα τηλεσκόπια ἀνιχνεύουν ἕνα περίεργο ἀντικείμενο νά φεύγει ἀπό τόν τρισηλιανό στόλο καί νά πλησιάζει ταχύτατα τή Γῆ, ἀναπτύσσουν πλήρως άπέναντί του τόν γήινο στόλο. Ἡ σύγκρουση καί ὅ,τι ἀκολούθησε μποροῦν νά χαρακτηριστοῦν μεγαλειώδη. Μιά ἰδέα ἑνός Τοιχοπρόσωπου δείχνει ἱκανή νά σώσει τή Γῆ. Μία ἰδέα βασισμένη στή θεωρία τοῦ σκοτεινοῦ δάσους: Στό Σύμπαν ὑπάρχουν πολλοί πολιτισμοί. Ὅμως οἱ πόροι εἶναι περιορισμένοι. Ἔτσι ἀπό τούς πιό ἰσχυρούς ἐφαρμόζεται ἡ πρακτική τῆς προληπτικῆς ἐξαφάνισης τῶν πιό ἀδύναμων καί τῆς ἐκμετάλλευσης τῶν πόρων τους. Μόνη σωτηρία εἶναι νά κρατήσεις τή θέση σου κρυφή. Ἡ καλύτερη ἀπειλή εἶναι νά ἀποκαλύψεις τή θέση τοῦ ἄλλου.
Τό βιβλίο τελειώνει μετά τό τέλος αὐτῆς τῆς συνάντησης. Καί παρότι τό κλίμα παραμένει ζοφερό καί οἱ ἄνθρωποι παραμένουν διχασμένοι καί ἐχθροί περισσότερο τῶν ἀνθρώπων παρά τῶν Τρισηλιανῶν, ὁ ἀριστοτεχνικός τρόπος πού δόμησε τούς χαρακτῆρες του ὁ Τσισίν καί ἡ ἔντονη ἀνθρώπινη ὑπόσταση πού ἔδωσε σέ κάποιους ἐξ αὐτῶν, μᾶς ἐπιτρέπουν νά διατηροῦμε ἀνάσες αἰσιοδοξίας γιά τό τέλος τῆς ἱστορίας, τό ὁποῖο ἔρχεται στό τρίτο βιβλίο, μέ τόν προκλητικό τίτλο «τό τέλος τοῦ θανάτου».
Συνοψίζοντας, πρόκειται γιά ἕνα ἐξαιρετικό βιβλίο ἐπιστημονικῆς φαντασίας, τό ὁποῖο σέ πολλά μέρη του γίνεται ἔντονα κοινωνικό, φιλοσοφικό, πολιτικό. Διαβάζεται ἀπνευστί καί ἀφήνει πλήρη ἱκανοποίηση ἀλλά καί ἀγωνία γιά τήν ἐξέλιξη.
Συστήνεται ἀνεπιφύλακτα!
