Σκηνοθεσία:
Susanne Bier
Ηθοποιοί: Jennifer
Lawrence, Bradley Cooper, Rhys Ifans
Το
κινηματογραφικό ζευγάρι Τζένιφερ Λώρενς- Μπράντλει Κούπερ συναντιέται για τρίτη
φορά στην οθόνη, με τη Δανέζα Σουζάνε Μπίερ να σκηνοθετεί ένα χαμηλού προφίλ ρετρό-νουάρ
ρομάντζο, το οποίο έχει τα συστατικά του ερωτικού πάθους και της τραγικής
εμμονής της χρυσής εποχής του Χόλυγουντ. Αυτό το ενδιαφέρον αλλά αρκετά
ελαττωματικό φιλμ ολοκληρώθηκε το 2012(οι δύο ηθοποιοί χώρεσαν τα γυρίσματα
ανάμεσα στις άλλες δυο ταινίες όπου πρωταγωνιστούν, τον “Οδηγό αισιοδοξίας” και
το “Amercian Hustle”) αλλάέκανε πρεμιέρα
στο φετινό Φεστιβάλ του Λονδίνου αφού παρέμεινε για σχεδόν δύο χρόνια στα ράφια
των παραγωγών περιμένοντας διανομή. Εγκλωβισμένο κάπου ανάμεσα σε κοινωνικό ρεαλισμό
και εξωφρενική τραγωδία, αφηγείται μια ιστορία πρωτόγονου και σκοτεινού πάθους,
περήφανης απληστίας και καπιταλισμού των συνόρων.
Ο
Κούπερ υποδύεται τον Τζόρτζ Πέμπερτον, έναν αυτοδημιούργητο νεαρό βαρόνο
ξυλείας, ο οποίος συντηρεί με μεγάλο προσωπικό κόστος μια επισφαλή και ασταθή
επιχείρηση στα βουνά της Βόρειας Καρολίνας (ή αλλιώς Smoky Mountains). Σ’ αυτήν την δύσκολη περίοδο -βρισκόμαστε
στη Μεγάλη Ύφεση του 1929- γνωρίζει την εντυπωσιακή και πεισματάρα Σερένα Σω,
την οποία ερωτεύεται και παντρεύεται με συνοπτικές διαδικασίες (με την
παλιομοδίτικη, στερεοτυπική ατάκα “νομίζω ότι εμείς οι δυο πρέπει να
παντρευτούμε”). Η ίδια της, παρασυρμένη από την κοινωνική-ερωτική αναστάτωση, παραδίνεται
πρόθυμα, εκστασιασμένη από την προοπτική της καινούριας ζωής. Αφήνοντας να
δραπετεύσει μόνο σε μια μικρή σκηνή η φαμ φατάλ που κρύβεται μέσα της, αναλαμβάνει
να οδηγήσει τον άντρα της σε μεγαλειώδη επιτεύγματα -ίσως εκπληρώνοντας και
δικές της επιθυμίες- ή να σπρώξει και τους δυο στην απόλυτη καταστροφή. Άλλωστε,
οι συνέπειες της συμπεριφοράς αυτών που είναι έτοιμοι να χάσουν και τον εαυτό
τους προκειμένου να θρέφουν καθημερινά το άπιαστο όνειρο, δεν αργούν να
αποδείξουν ότι τελικά η πραγματοποίηση της ουτοπίας αποτελεί από μόνη της μια
πτώση στο κενό, ένα ταξίδι στην ψυχολογική άβυσσο.
Θα
ήταν άσπλαχνο να ισχυριστεί κάνεις ότι για τα δεινά της ταινίας ευθύνεται το
πρωταγωνιστικό δίδυμο. Οι δυο
ηθοποιοί, με εμφανή τη χημεία ανάμεσά τους, ερμηνεύουν πιο βαθιά και ουσιώδη
απ’ ότι οι χαρακτήρες τους αξίζουν. Αν και το πάθος μοιάζει εύθραυστο και
βεβιασμένο, υποδύονται αποτελεσματικά τους ρόλους τους, με την κυριαρχία της
Λώρενς (σεξουαλική, συναισθηματική) πάνω στον ανήμπορο να αντιδράσει άνδρα της,
να αποτελεί ένα από τα δυνατότερα σημεία του φιλμ. Το πρόβλημα ωστόσο προκύπτει
από την παράλογη λάμψη στα πρόσωπά τους, δεδομένης της τρομερά δυσοίωνης
κατάστασης στην οποία βρίσκονται. Αυτό μοιάζει να αντικατοπτρίζει και την
παραδοξότητα των χαρακτήρων της εν λόγω δημιουργίας. Στην πραγματικότητα, σου
είναι σχεδόν αδύνατο να πιστέψεις έστω και μια λέξη από αυτά που ξεστομίζουν, πόσο
μάλλον να συμμεριστείς τις οδύνες τους. Οι ενέργειές τους φαίνονται
αψυχολόγητες, πράξεις αποφασίζονται με απόλυτη ελαφρότητα, ενώ οι ίδιοι τους
δείχνουν ατελείωτα εγωιστές και κοντόφθαλμοι.
Η Μπίερ, συνηθίζοντάς
μας τελευταία σε ηθικοπλαστικά δράματα όπου κατατρεγμένοι χαρακτήρες αναζητούν
επιπόλαια τη λύτρωση (A Second Chance), σκηνοθετεί φωναχτά ένα μελόδραμα παλιάς
κοπής γύρω από μια αγάπη που προσπαθεί να αψηφήσει τις αντιξοότητες. Χρησιμοποιώντας
μια ασφαλή και τυποποιημένη αφηγηματική δομή, αφήνει γρήγορα κατά μέρος
οποιοδήποτε κοινωνικό προβληματισμό και επικεντρώνεται στην τραγωδία, την οποία
μυρίζεις στην ατμόσφαιρα σχεδόν από την εισαγωγή. Η απλοϊκή σεναριακή σύλληψη
είναι δεμένη με πάμπολλα κλισέ και δύσκολα διαχειρίσιμες μεταφορές, οι οποίες
εμφανίζονται με κουρασμένη τακτικότητα. Η οποιαδήποτε ψυχογράφηση των ηρώων και
ανάλυση των συμπεριφορών τους μοιάζει επιδερμική, χωρίς τελικά να γίνεται
πλήρως κατανοητό το εύρος των κινήτρων τους, ενώ η συνεχής καταφυγή στο μοιραίο
(βαδίζοντας στα χνάρια του “Επιστροφή στο Cold Mountain” του Άντονι Μινγκέλα), δίνει
την αίσθηση ότι το φιλμ καταπιάνεται με θέματα τα οποία είτε παρατάει ημιτελή, είτε
δείχνουν να χάνουν από μόνα το ενδιαφέρον τους στην πορεία. Πάντως το σετ
αποδεικνύεται εντυπωσιακό, με τις ομιχλώδεις, νοτισμένες πλαγιές να κόβουν την
ανάσα (στην πραγματικότητα τα γυρίσματα έγιναν στην Τσεχία) και τον ήχο των
τσεκουριών που μπήγονται στα υγρά θεόρατα δέντρα να αντηχεί το λιγότερο
υποβλητικά. Μια εικόνα άγριου και εχθρικού τοπίου, σε απόλυτη αντίθεση με την
καταδικασμένη πρωταγωνίστρια, καθώς περιφέρεται ξέπνοα με το ολόλευκο, ολοκάθαρο
νυχτικό της μέσα στη λάσπη.
Με ένα φινάλε
που μοιάζει σχεδόν από την αρχή προδιαγεγραμμένο, το “Serena” δίνει την
εντύπωση μιας ταινίας στραπατσαρισμένης από τη μελοδραματική εξωφρενικότητά της.
Παρά την υπέροχη εικονογράφηση, καθηλώνεται στο έδαφος από τον βαρύ και πολλές
φορές δυσνόητο ποιητικό συμβολισμό που δυσκολεύεσαι να αντέξεις μέχρι το τέλος,
αλλά και από την μηδενιστική ενοχή που διαρκώς αισθάνονται οι πρωταγωνιστές της.
Δίνοντας την αίσθηση ότι τελικά όλα αυτά κάπου, με κάποιον τρόπο τα έχουμε
ξαναδεί, το φιλμ της Σουζάνε Μπίερ δείχνει να στερείται ορμής, προσφέροντας
έναν ξεπερασμένο ρομαντισμό, ενώ οι βίαιοι αλλά τελικώς υποτονικοί κλυδωνισμοί
το καθιστούν περισσότερο απογοητευτικό παρά καταστροφικό.
Η ταινία
προβάλλεται στη Θεσσαλονίκη, στους έξης κινηματογράφους: Κολοσσαίον, Odeon Πλατεία
και Village Mediterranean Cosmos.
