Μάλλον δεν θα την χαρακτήριζες ως την κλασική camp ταινία. Παρότι τελικά είναι τόσο απαίσια, θα μπορούσε σε στιγμές να αποκτήσει έστω και κάποια κωμική επίκληση. Η φράση αυτή σε ένα άρθρο των Τάιμς της Νέας Υόρκης είναι ό,τι πιο θετικό έγραψε ποτέ κάποιος για τις ταινίες του Εντ Γουντ, του σκηνοθέτη που έθεσε νέες βάσεις στο κακό σινεμά δημιουργού.
Εντ Γουντ (1994) του Τιμ Μπάρτον
Γιατί αυτόν. Ποιός ήταν πράγματι ο λόγος που ώθησε έναν από τους πιο αντισυμβατικούς Αμερικάνους σκηνοθέτες της σύγχρονης γενιάς να αποφασίσει να γυρίσει μια ταινία για το χειρότερο κινηματογραφικό δημιουργό όλων των εποχών. Ο Τιμ Μπάρτον συνεργάζεται για ακόμη μια φορά με τον κύριο εκφραστή των αραχνιασμένων και ζοφερά τρυφερών φαντασιώσεών του Τζόνι Ντεπ, στην προσπάθειά του να αναπαραστήσει τη δημιουργική παρορμητικότητα ενός ανθρώπου που είχε το θλιβερό χάρισμα να φτιάχνει ανεξήγητα κακές ταινίες. Το 1980, η μεγαλύτερη επιτυχία του σκηνοθέτη Έντουαρντ Ντέιβις Γουντ του νεότερου με τον ευφάνταστο τίτλο Το σχέδιο 9 από το διάστημα ψηφίστηκε ως η χειρότερη ταινία όλων των εποχών, και ο ίδιος αναγνωρίστηκε (μετά θάνατον) ως ο χειρότερος σκηνοθέτης της κινηματογραφικής ιστορίας. Μέσα από την άθλια καλλιτεχνικά πορεία τουκεντρικού χαρακτήρα του, ο Μπάρτον σκιαγραφεί σε ασπρόμαυρους τόνους ένα πορτρέτο του Χόλιγουντ της δεκαετίας του πενήντα, γεμάτο ονειροπόλους αναζητητές, εμμονικά πιστούς στο αδύνατο. Σε αυτούς που επιβιώνουν μέσω της ψευδαίσθησης της επιτυχίας, της αναγνώρισης αλλά και της βαθιάς αγάπης σε αυτό που κάνουν. Έτσι λοιπόν, όπως εξάλλου και σχεδόν σε όλες οι δημιουργίες του, η φαντασίωση του αδιεκπεραίωτου γεννά τη μελαγχολία ενός εξαιρετικού φιλμ που μιλά (παραφράζοντας έναν γνωστό cine-τίτλο) για την αβάσταχτη αθωότητα της αφέλειας.
Οι περισσότερες λεπτομέρειες της ζωής του Εντ Γουντ στο φιλμ συμβαδίζουν με την πραγματικότητα. Ο ίδιος, ζώντας πάντα στο περιθώριο του Χόλιγουντ, προσπαθούσε μονίμως να κατασκευάσει ταινίες τρόμου και επιστημονικής φαντασίας, κάνοντας ακόμη και τους ορκισμένους φαν του είδους να στρέφονται με ανακούφιση στο πιο ζαχαρωμένο μελόδραμα. Η φαντασίωση του ήταν να σκηνοθετεί και να πρωταγωνιστεί στα έργα του, όπως εξάλλου το μεγάλο του είδωλο, ο Όρσον Ουέλς. Το γεγονός ότι λάτρευε να φορά γυναικεία ρούχα -και ιδιαίτερα γούνινα πουλόβερ- είναι αληθινό, όπως και ότι, μετά το πέρας του ανεκδιήγητου Glen or Glenda? στο οποίο πρωταγωνίστησε ερμηνεύοντας από καρδίας, απευθύνθηκε σε μια εκκλησιά συντηρητικών βαπτιστών προκειμένου να βρει χρήματα για το νέοτου μεγαλεπήβολο πρότζεκτ, το Grave Robbers From Outer Space. Όταν αυτοί του ζήτησαν να γυρίσει ταινίες θρησκευτικού περιεχομένου, τους έπεισε ότι θα βγάλουν τόσα πολλά χρήματα με αυτό το φιλμ ώστε στη συνέχεια θα σκηνοθετήσει όσες θρησκευτικές ταινίες θέλουν. Τελικά, αντίθετα από ό,τι η ταινία του Τιμ Μπάρτον υπαινίσσεται, το εγχείρημα μετονομάστηκε σε Plan 9 From Outer Space αφού πριν χρειαστήκαν να βαπτιστούν τόσο ο Γουντ όσο και θεόρατος πρώην παλαιστής Τορ Τζόνσον, με τον τελευταίο να αφήνεται κυριολεκτικά στα χέρια του ιερέα ο οποίος δεν μπορούσε με τίποτα να τον σηκώσει από τον πάτο της πισίνας ξενοδοχείου (!) όπου τελούνταν το μυστήριο.
Ο Ντεπ δίνει μια από τις πιο θαρραλέες ερμηνείες του, αναπαριστώντας με υφέρπουσα κωμικότητα τον χαρακτήρα ενός καλλιτεχνικά ανίκανου δημιουργού που διέπραττε διαρκώς φιλμικά εγκλήματα ξεσπώντας σε ένα ήταν τέλειο! μετά από κάθε του αποτυχία. Αυτό το πέταγμα στα σύννεφα, η μανιώδης προσπάθεια για φιλτράρισμα οτιδήποτε θετικού, μέσα από κάτι που στην πραγματικότητα δεν είναι, μοιάζει να εντυπωσιάζει τον Μπάρτον και τελικά τον οδηγεί να σώσει αυτήν την γραφική φυσιογνωμία από τη λήθη. Μόνο στο τέλος βέβαια το φιλμ παραδέχεται ότι ο Εντ Γουντ ήταν αθεράπευτα αλκοολικός. Ότι οι συντελεστές και οι συνάδελφοί του μάλλον δεν τον θυμούνται με αγάπη και η γυναίκα του, Ντολόρες Φούλερ τον χώρισε εξαιτίας της παθολογικής (και εν τέλη μοιραίας) σχέσης του με το ποτό. Η δε μετέπειτα σύζυγος του τον χώρισε και αυτή δηλώνοντας ότι ο γάμος τους διήρκεσε ημέρες, ίσως και λεπτά. Τελείωσε μόλις τον είδα να φορά μια δική μου βραδινή τουαλέτα.
Το θεματικό επίκεντρο ωστόσο αυτής της εξαιρετικής ταινίας, παραμένει η ιδιαίτερη σχέση του Γουντ με τον ξεχασμένο σταρ του τρόμου Μπέλα Λουγκόζι (ερμηνευμένο όσο καλύτερα θα μπορούσε να γίνει από έναν εκπληκτικό Μάρτιν Λαντάου). Παρότι εδώ η ταινία φαίνεται να διαπράττει και τα περισσότερα βιογραφικά ατοπήματα, εντούτοις η σχεδόν πατρική έλξη του ανεκδιήγητου σκηνοθέτη με τον γερασμένο και εθισμένο στη μορφίνη πρώην εμβληματικό ηθοποιό συγκεντρώνει την παράλογη ευαισθησία, τον σκοτεινό σπαραγμό και τελικά τη συγκίνηση που προσφέρει η προσπάθεια κάποιου να σώσει τη φαντασιακή ιδέα ενός μεγάλου σινεμά που φεύγει και χάνεται. Είναι σχεδόν αδιανόητο να φανταστεί κάνεις πώς είναι δυνατόν κάποιος που είναι τόσο κακός σε αυτο που κάνει, παράλληλα να το αγαπά και τόσο πολύ. Χρησιμοποιώντας πονηρά και αντιφατικά το απαίσιο αυτοσχεδιαστικό σινεμά της τυχαιότητας, ο Μπάρτον τελικά προσφέρει ένα αντίδοτο στην αποστειρωμένη μηχανική τελειότητα των συγχρόνων ταινιών χωρίς ψυχή. Χωρίς το δόσιμο και την αφοσίωση αυτού που (δανειζόμενος μια ατάκα από κάπου αλλού) έχει τη μοναδική ικανότητα να καταστρέφει αυτό που αγαπά περισσότερο από οτιδήποτε άλλο.
