Μέσω της
φωτογραφίας του, καθρεφτίζει και ανακαλύπτει τον εαυτό του. Μέσω του καινούριου
του project “I’m not malfunctioning, you are”, απελευθερώνεται από τις δυσλειτουργίες που επιβάλλει η
κοινωνία. Όμως πάνω απ’ όλα, Κωστής Φωκάς φωτογραφίζει επειδή αυτό και μόνο τον
κάνει χαρούμενο. Στην συνέντευξη που μας
παραχώρησε, σκάψαμε λίγο περισσότερο πίσω από την καλλιτεχνική του ταυτότητα
και ανακαλύψαμε την ρομαντική του ματιά απέναντι στην τέχνη.
Η νέα σου
δουλειά φέρει τον τίτλο I'm not malfunctioning, you are, ο οποίος
προετοιμάζει τον θεατή για το οπτικό κοινωνικό debate που πρόκειται να
παρακολουθήσει με τις φωτογραφίες σου. Κατά τη γνώμη σου, πού εντοπίζεις
δυσλειτουργίες στην ανθρώπινη συμπεριφορά;
H Ιδέα του project είναι να παρουσιάσω κατά κάποιο τρόπο τις δικές μου
δυσλειτουργίες ή τουλάχιστον αυτά τα οποία μου έχουν επιβάλει η κοινωνία και ο
τρόπος με τον οποίο μεγάλωσα να θεωρώ δυσλειτουργικά. Ο σκοπός είναι να τις
αποδεχθώ ή να μπορέσω να απελευθερωθώ από αυτές. Ο τίτλος, εκτός από
χιουμοριστικό χαρακτήρα, χρησιμοποιείται σαν καθρέφτης, έτσι ώστε να δω εγώ
καθαρά ποιος είμαι. Σε καμία περίπτωση δεν θέλω να γίνω ψυχαναλυτής ή αναλυτής
για το τι συμβαίνει στην κοινωνία. Άλλωστε, αυτή είναι μια τεράστια κουβέντα.
Αυτό όμως που μπορώ να κάνω είναι να βρω τρόπο να αποδεχθώ τον εαυτό μου και,
αν κάτι δεν μου αρέσει, να το αλλάξω ή να το κρατήσω και να πορευτώ με αυτό.
Η ανάγκη αλλά και η προσπάθεια για την
κατάργηση ταμπελών και την εσωτερική μας απελευθέρωση, είναι μεγαλύτερες από
ποτέ. Στην πρόσφατη έκθεση του φωτογράφου Brian Bowen Smith, τα πρόσωπα των
μοντέλων ήταν καλυμμένα με μάσκες ζώων ώστε να απαλλαχθούν από αισθήματα, όπως
ο φόβος και η ντροπή μπροστά στην κάμερα. Χαρακτηριστικό της δουλειάς σου
επίσης, είναι η απόκρυψη των προσώπων. Για ποιο λόγο πιστεύεις πως, κρύβοντας
την ταυτότητα που μας προσδίδει το πρόσωπο, νιώθουμε πιο απελευθερωμένοι;
Σε πολλές φωτογραφίες χρησιμοποίησα τον ίδιο μου τον εαυτό σαν μοντέλο και
αυτό γιατί ήταν τόσο προσωπική η ιδέα πίσω από το project, που θεώρησα ότι
έπρεπε να γίνει με αυτόν τον τρόπο. Στήθηκα μπροστά στον φακό, έκρυψα το
πρόσωπό μου, απαλλάχτηκα από τα ρούχα μου και παράλληλα ήταν μία προσπάθεια να
απαλλαχθώ και από ό,τι κουβαλούσα και με βάρυνε. Ήταν απόλυτα απελευθερωτικό,
όπως προανέφερες. Και αυτός ήταν ο σκοπός του project. Ήθελα μέσα από αυτό να
δείξω ποιος πραγματικά είμαι και πώς νιώθω. Ήταν ο τρόπος μου να είμαι όσο
περισσότερο ειλικρινής μπορούσα.
Η δουλειά
ενός από τους πρωτοπόρους της σύγχρονης φωτογραφίας, του Ren Hang, έχει
απαγορευτεί στην πατρίδα του, την Κίνα, καθώς θεωρείται προσβλητικό το
περιεχόμενο της ερωτικής αναζήτησης που παρουσιάζει. Τι 'όπλα' μπορεί να
διαθέσει η δημιουργικότητα ενάντια σε αυτού του είδους τη δυσλειτουργία;
Ο Ren Hang είναι ένας εξαίσιος καλλιτέχνης κατά την γνώμη μου, ο οποίος με
έχει εμπνεύσει σε πολύ μεγάλο βαθμό. Το ότι ζει σε μια χώρα με το συγκεκριμένο
καθεστώς δεν μπορώ να ξέρω πώς είναι, γιατί είναι κάτι το οποίο ευτυχώς δεν έχω
βιώσει. Θεωρώ όμως ότι σε μεγάλο βαθμό αυτό τον βοήθησε να γίνει ακόμα πιο
αποδεκτός στην Ευρώπη και την Αμερική. Όπως, επίσης, η συγκεκριμένη κατάσταση
τον απελευθέρωσε ακόμα περισσότερο – και αυτό είναι ολοφάνερο στην πορεία του.
Αυτό που έκανε ο Ren Hang -και θα έκανα και εγώ στη θέση του- είναι να μείνει
πιστός σε αυτό που κάνει και να συνεχίσει να το κάνει ακριβώς όπως το ξεκίνησε.
Για ποιόν λόγο
φωτογραφίζεις; Ποιες ήταν οι επιρροές που έπλασαν το στυλ σου και καθόρισαν την
φωτογραφική σου ταυτότητα;
Mεγάλη πηγή έμπνευσης για μένα ήταν η ανακάλυψη της μορφής τέχνης Glitch
Art και ό,τι αυτή αντιπροσωπεύει. Άλλωστε, κάπως έτσι γεννήθηκε και ο τίτλος
«Ι’m not malfunctioning, you are», ο οποίος βοήθησε στο να εξελιχθεί η ιδέα του
project. Άρχισα να φωτογραφίζω σχεδόν δύο χρόνια πριν, τον Σεπτέμβριο του 2012.
Χωρίς κάποιο συγκεκριμένο πλάνο και χωρίς να έχω εντοπίσει την βασική ιδέα πίσω
από το project που ακολούθησε. Απλά ακολουθούσα το ένστικτό μου. Ο λόγος είχε
να κάνει με μία εσωτερική ανάγκη που είχα να ξεφύγω από την πραγματικότητα που
ζούσα και να δημιουργήσω έναν άλλο, εναλλακτικό, δικό μου κόσμο. Ακούγεται πολύ
ρομαντικό, αλλά κάπως έτσι νιώθω. Για μένα η δουλειά μου είναι το πιο ασφαλές
μέρος. Είμαι άνθρωπος επιρρεπής στο να νιώθω θλίψη και ο λόγος που έχω ανάγκη
να δημιουργώ είναι γιατί μου δίνει χαρά. Έτσι απλά. Γιατί τη χρειάζομαι.
Πρωταγωνιστής
της δουλειάς σου είναι το ανθρώπινο σώμα. Σε αντίθεση με avant-garde πόζες που
υπογραμμίζουν την ευπλασία του κορμιού, εσύ το απαθανατίζεις με άξονα τον
σουρεαλισμό και την περίεργης -οπτικής- γωνίας αισθητική. Τι είναι αυτό που σε
συναρπάζει τόσο σε αυτό;
Αυτό που με συνεπήρε κατά τη διάρκεια της δημιουργίας αυτού του project
είναι ότι όλα δημιουργήθηκαν αυθόρμητα και αβίαστα. Ήταν μια εσωτερική μου
ανάγκη να δημιουργήσω κάτι που θα με βοηθούσε να πάω πιο πέρα ως καλλιτέχνης,
αλλά και ως άνθρωπος. Απέφυγα ενστικτωδώς και -όπως αποδείχτηκε αργότερα- επί
τούτου να μη χρησιμοποιήσω το πρόσωπο και τη δυναμική των εκφράσεων, γιατί
ήθελα να πω την ιστορία μου μέσα από το ανθρώπινο γυμνό σώμα, το σώμα χωρίς
ρούχα, απόλυτα εκτεθειμένο, όπως ένιωθα και εγώ να εκτίθεμαι μέσα από τις
φωτογραφίες μου. Αυτή ήταν και η μεταφορά του γυμνού σώματος. Το χιούμορ αλλά
και ο σουρεαλισμός ήταν στοιχεία που προστέθηκαν στη συνέχεια, γιατί ήθελα να
προσεγγίσω τη διαδικασία της «ψυχανάλυσής» μου μέσα από τη δουλειά μου με τρόπο
ανάλαφρο και θέλοντας να αποφύγω τη σοβαρότητα.
Στις 14/11
εγκαινιάστηκε η πρώτη σου ατομική έκθεση στο Λονδίνο. Πώς είναι αυτή η εμπειρία
για έναν καλλιτέχνη; Τι συναίσθημα σου προκαλεί ένας χώρος γεμάτος με δικά σου
έργα;
Η αλήθεια είναι ότι ένιωσα αρκετά έτοιμος να παρουσιάσω αυτή τη δουλειά, γι’
αυτό και δέχτηκα την πρόταση του curator μου Κωνσταντίνου Μενελάου. Μετά από
δύο χρόνια που ασχολήθηκα και δόθηκα ολοκληρωτικά σε αυτό το project, το
συναίσθημα ότι κατάφερα να το ολοκληρώσω μαζί με την παρουσίαση στην πόλη του
Λονδίνου, ξεπέρασε και τις μεγαλύτερές μου προσδοκίες.
Για αυτή την
έκθεση, συνεργάστηκες με την πλατφόρμα visual content The Queer
Archive και τoν conceptual χώρο/μπαρ Dalston Superstore. Μίλησέ μας για
αυτή τη συνεργασία.
Νιώθω πολύ περήφανος που επιλέχτηκα από την ομάδα «The Queer Archive» για
αυτή τη συνεργασία. Τόσο η πλατφόρμα «The Queer Archive» όσο και το Dalston
Superstore απευθύνονται σε ένα κοινό με το οποίο νιώθω άμεσα συνδεδεμένος και
άνετος να παρουσιαστώ ως καλλιτέχνης, αφού κατά κάποιο τρόπο είναι το κοινό στο
οποίο ήθελα να απευθυνθώ. Σε ένα γενικότερο πλαίσιο, νομίζω ότι το συγκεκριμένο
κοινό μπορεί να ταυτιστεί και να αποδεχθεί πολύ πιο εύκολα τη δουλειά μου, λόγω
του περιεχομένου, αλλά και της γενικότερης ιδέας πίσω από αυτό το project. Δεν
θα μπορούσε κατά τη γνώμη μου να γίνει κάποια καλύτερη αρχή.
Μέχρι τις
8/2/15 μπορούμε να απολαύσουμε τη δουλειά σου στην έκθεσή σου στο Λονδίνο. Μετά
από αυτό τι νέο να περιμένουμε από εσένα;
Με αφορμή την έκθεση που εγκαινιάζεται στο Λονδίνο στις 14 Νοεμβρίου
αποφάσισα να κλείσω αυτή την ενότητα και να τη χρησιμοποιήσω σαν αφορμή για να
ξεκινήσω μια καινούργια. Άλλωστε, αυτή τη στιγμή νιώθω έτοιμος να κάνω μια νέα
αρχή. Αισθάνομαι ότι ολοκληρώθηκε το συγκεκριμένο κεφάλαιο και ότι κάλυψα
δημιουργικά ό,τι είχα να πω μέσα από το «I’m not malfunctioning, you are». Μέσω
αυτού του project αποδέχτηκα τον εαυτό μου κατά κάποιο τρόπο σε αρκετά επίπεδα.
Είμαι και εγώ περίεργος να δω πόσο με βοήθησε ως καλλιτέχνη η ολοκλήρωση αυτής
της δουλειάς, καθώς και τι μου «άφησε», ώστε να το χρησιμοποιήσω ως εφόδιο για
το μέλλον.
INFO
A photography exhibition by
KOSTIS FOKAS
Presented by THE QUEER ARCHIVE and DALSTON SUPERSTORE
PRIVATE VIEW / PARTY– Friday 14th November 2014 – 7PM – 3AM
with A man to Pet, Jacqui Potato, Kostakis & Miss Lexi Shu, Nic Fischer, 2Dad’s Boy
EXHIBITION RUNS – 15.11.14 – 08.02.15
CURATORS – Saskia Wickins & Konstantinos Menelaou ASSISTANT CURATOR – Emily Bryson
DALSTON SUPERSTORE 117 KINGSLAND HIGH STREET, LONDON, E8 2PB
****
Εγκαίνια Τετάρτη 28 Ιανουαρίου. Διάρκεια έκθεσης μέχρι και τις 25 Φεβρουαρίου 2015.
ATOPOS // Σαλαμίνος 72 // Μεταξουργείο // Αθήνα (πλησίον σταθμών Κεραμεικού και Μεταξουργείου)
Είσοδος ελεύθερη
