Κάποιοι πιστεύουν πως το κέντημα είναι γυναικεία ασχολία. Τι απαντάς σε αυτά τα άτομα;
Δοκιμάστε το. Ποιο το κακό στο να ασχολείσαι με κάτι που στερεοτυπικά έχουν ασχοληθεί οι γυναίκες; Οι άνδρες κεντούσαν για χρόνια. Εγώ είμαι απλά ένας από αυτούς.
Λέει ο Billie, καλλιτέχνης από την Αγγλία που έχει επιλέξει το κέντημα ως μέσο έκφρασης του.
Το κέντημα είναι μια τέχνη όπου με τη χρήση βελόνας και νήματος ράβονται διακοσμητικά σχέδια πάνω σε ύφασμα. Διαφορετικό από το πλέξιμο χρονολογείται ως πρακτική από το 30.000 π.Κ.Χ. κάτι που γνωρίζουμε από απολιθώματα cro-magnion, του οποίου η ένδυση είχε κεντημένα σχέδια. Ξεκίνησε αρχικά ως ανάγκη του ανθρώπου για ένδυση αλλά έπειτα εξελίχθηκε σε μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης. Ο πτυχή αυτή της ασχολίας εμφανίζεται στην εποχή του σιδήρου. Οι Κινέζοι βέβαια, πρωτοπόροι στο είδος, έχουν ήδη ξεκινήσει από το 3.500 π.Κ.Χ να δημιουργούν έργα εξαιρετικής δυσκολίας των οποίων οι περισσότερες τεχνικές σήμερα έχουν χαθεί. Με τη σειρά τους οι Έλληνες, οι Βαβυλώνιοι και οι Σύριοι φορούσαν ευφάνταστα και περίπλοκα κεντημένα σχέδια. Στο Βυζάντιο τα υφάσματα εμπλουτίζονταν με μεταξένια κλωστή, πολύτιμους λίθους και μαργαριτάρια. Για πολλούς πολιτισμούς τα κεντητά υφάσματα αποτελούσαν δείγμα κύρους και πλούτου.
Στον Ισλαμικό κόσμο του 17ου αιώνα το κέντημα ήταν τρομερά διαδεδομένο, ιδιαίτερα στα κέντρα όπως η Δαμασκός, το Κάιρο και η Κωνσταντινούπολη. Παπούτσια, θηκάρια, σέλες, στολές, σημαίες, φέσια, φορέματα, ζώνες και πολλά άλλα καθημερινά αντικείμενα χαρακτηρίζονταν από ευφάνταστα σχέδια. Στη Δύση με την ανάπτυξη της αναγέννησης, όπου οι συντεχνίες άνθησαν, υπήρχε τόση μεγάλη ζήτηση για κεντήματα που δημιουργήθηκαν συντεχνίες αποκλειστικά για να καλύψουν την ανάγκη αυτή. Αποτελούνταν κυρίως από άνδρες, δασκάλους και μαθητευόμενους και απαιτούνταν χρόνια εκπαίδευσης και μελέτης των διαφορετικών στιλ και τεχνικών για να εργαστείς. Στη μεσαιωνική Αγγλία υπήρχαν ανάλογες σχολές που ονομαζόταν Opus Anglicanum, γνωστές σε όλη την Ευρώπη. Έπειτα στη βιομηχανική επανάσταση όταν τα χειροποίητα επαγγέλματα γνώρισαν ύφεση, η Lady Victoria Welby, το 1872, ιδρύει τη Royal School of Needlework με σκοπό την επαγγελματική αποκατάσταση των γυναικών αλλά και τη διατήρηση της τέχνης. Η σχολή στηρίχθηκε από τη βασίλισσα Βικτόρια και ακόμα στηρίζεται από τη βασίλισσα Ελισάβετ Β'. Πολλές γυναίκες μπήκαν σε ανάλογες επιχειρήσεις και στήριξαν την οικονομία με αυτό το τρόπο. Το κέντημα πέρασε στη μοντέρνα μόδα και υιοθετήθηκε από μεγάλους οίκους, έχοντας σήμερα ένα σημαντικό ρόλο στο χώρο. Πολλά όμως από τα κεντήματα τα οποία βλέπουμε και προμηθευόμαστε δε δημιουργούνται στο χέρι αλλά μηχανικά λόγω της πρακτικότητας και του κέρδους της μαζικής παραγωγής. Η εξάπλωση του ίντερνετ τον 21ο αιώνα όμως συνδυασμένη με τη επιρροή του «Do it yourself» κινήματος έχει φέρει μια νέα αναπνοή στο είδος.
Έτσι γνώρισα και τον
Billy Swindles, που δημιουργεί έργα με τη τεχνική canvas stitching, όπου πλαγιαστές βελονιές τοποθετούνται σε ένα γραμμικό κάνναβο, φτιαγμένο συνήθως από πλαστικό η βινύλιο. Είναι μια ασχολία για αυτόν, μια εσωτερική ανάγκη για έκφραση. Τα έργα του, αντίθετα με τα παραδοσιακά σχέδια, έχουν μια πολύ γραμμική και μινιμαλιστική προσέγγιση και θυμίζουν αρκετά πίξελ αρτ. Προσανατολισμένος σε μια αρκετά ποπ αισθητική προσφέρει μια φρέσκια ματιά στο κέντημα θέλοντας να απεικονίσει την ομοφυλοφιλική κουλτούρα και νοοτροπία.
Από που είσαι; Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι στο Ηνωμένο Βασίλειο, στο Isle of Wight, ένα νησί νότια της χώρας, με πληθυσμό 140.000. Σου δίνει την εντύπωση πως είναι μεγάλος αριθμός αλλά το νησί πολλές φορές γίνεται ασφυκτικό.
Πόσο καιρό κεντάς; Κεντάω περίπου τέσσερις μήνες, οπότε λίγο καιρό.
Όταν είδα για πρώτη φορά τη δουλειά σου μου έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση. Γιατί διάλεξες το κέντημα; Τι το ιδιαίτερο σε αυτό; Έχω δουλέψει πάρα πολλά μέσα ανά τα χρόνια ψηφιακά, πηλό, χρώμα, υφάσματα. Ήταν το επόμενο βήμα για να προσπαθήσω να βρω τη θέση μου στο καλλιτεχνικό χώρο. Η όλη διαδικασία μου προκαλεί μια χαρά διότι είναι ρυθμική. Τα χέρια μου πετάνε, αρκετά άχαρα, δεξιά και αριστερά και αυτό μου φαίνεται πολύ εκφραστικό, όπως όταν ένας ζωγράφος τινάζει πινελιές.
Πόσο δύσκολο ήταν να μάθεις τη τεχνική; Τα κατάφερα πολύ γρήγορα. Έχω ράψει έργα μου στο παρελθόν και έμαθα και στον εαυτό μου ραπτομηχανή μεγαλώνοντας. Πάντα είχα ως σκοπό να είμαι εύπλαστος με τα μέσα ώστε να μπορώ να εκμεταλλευτώ όλα όσα είχαν να μου προσφέρουν.
Καλλιτεχνικές επιρροές; Κυρίως από τη σεξουαλικότητα μου. Το να είσαι ομοφυλόφιλος σε ένα τόσο μικρό νησί σε απομονώνει κάπως από την υπόλοιπη Αγγλία. Η gay σκηνή εδώ είναι σχεδόν ανύπαρκτη και το μόνο που υπάρχει είναι κάποιες εφαρμογές τύπου grindr. Μόλις προσφάτως είχαμε το πρώτο μας Pride και ήταν υπέροχο να το βιώνει κανείς εδώ. Χαίρομαι που το μέρος που ονομάζω σπίτι μου είναι τόσο προοδευτικό.
Αγαπημένοι καλλιτέχνες; Ο Antony Gormley με έχει εμπνεύσει απίστευτα όσο μεγάλωνα και ασχολούμουν με τη γλυπτική. Αυτό το ενδιαφέρον έχει παραμείνει. Μου αρέσει ο τρόπος που χρησιμοποιεί το ίδιο του το σώμα παράλληλα με άλλα μέσα. Αυτό με προέτρεψε να πειραματιστώ στις απεικονίσεις του ανθρώπινου σώματος. Άλλος ένας είναι ο Grayson Perry. Μ'αρέσει γενικά η δουλειά του και το πως παρουσιάσει τον εαυτό του όπως και ο τρόπος που συνάρπασε τη καλλιτεχνική σκηνή ως άνδρας, με εναλλακτική θηλυκή περσόνα.
Από που εμπνέεσαι; Τι σε κινητοποιεί να δημιουργήσεις; Όταν πήγα στο πανεπιστήμιο ένιωσα σα να μην υπάρχει τίποτα να με κρατάει πίσω. Μπορούσα να εξερευνήσω οτιδήποτε μου φαινόταν ενδιαφέρον. Εκείνη τη περίοδο στη προσωπική μου ζωή πειραματιζόμουν με ό,τι είχε να μου προσφέρει ο gay κόσμος και ήθελα να το εκφράσω στη δουλειά μου αυτό. Ήμουν νέος και θα μπορούσε να πει κανείς αρκετά ενεργός σεξουαλικά οπότε αυτή μου η πλευρά με επηρέασε. Θυμάμαι ήθελα να ζωγραφίζω γυμνούς άνδρες διαρκώς. Οι καθηγητές μου ήταν πολύ υποστηρικτικοί και ποτέ δεν ένιωσα κάποια αρνητικότητα σε αυτό. Δεν είχα όρια και ζωγράφιζα όλες τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Κάποια στιγμή η gay κοινότητα στράφηκε στα social media όπως το grindr, κάτι που αποδείχθηκε πολύ ωφέλιμο στη δουλειά μου. Ο τρόπος με τον οποίο ο κόσμος προωθεί τον εαυτό του έτσι ώστε να τραβήξει το ενδιαφέρον σου με προφίλ του τύπου « Μόνο με φωτογραφίες προσώπου παρακαλώ» ή «έχω το δικό μου sex dungeon». Αυτά μου δημιουργούσαν εικόνες αστείες, περίεργες ακόμα και ερωτικές. Έβρισκα κόσμο που ήθελε να ποζάρει για μένα και μου έστελναν πολύ εύκολα φωτογραφίες του πέους τους αν τις χρειαζόμουν. Τα προφίλ εκεί μέσα πραγματικά με ενέπνευσαν. Είναι αρκετά αντιπροσωπευτικά της ποικιλομορφίας της gay κοινότητας και το πως συναναστρεφόμαστε μεταξύ μας. Με ένα συνδυασμό αγάπης και μίσους.
Πως θα χαρακτήριζες το στιλ σου; Φωτεινό, εξωστρεφές και απαγορευτικό για τη μητέρα μου. Πάντα θέλω να κρατάω απαλά τα πράγματα, σε θέμα και χρώμα. Τίποτα δραματικό που δεν μπορεί να αντιπροσωπευτεί με παιχνιδιάρικη αισθητική. Και σίγουρα επηρεασμένο από τη ποπ κουλτούρα.
Ποιος είναι ο κύριος στόχος σου; Θέλω να τραβήξω τη προσοχή σε θέματα που νιώθω πως πρέπει να εξερευνηθούν. Να δείξω στη δική μας κοινότητα, αλλά και στη κοινωνία το πως οι ομοφυλόφιλοι άνδρες επιλέγουν να παρουσιάσουν τον εαυτό τους στα κοινωνικά μέσα. Σε κάποια πρόσφατα έργα μου απεικόνισα κάποια ομοφυλοφιλικά κοινωνικά σκάνδαλα, ίσως και να κατευθύνομαι προς τα εκεί τελικά. Θα ήθελα να δείξω και το πόσο έχουμε προχωρήσει ως κοινωνία σε θέμα αποδοχής.
Κάποιοι πιστεύουν πως το κέντημα είναι γυναικεία ασχολία. Τι απαντάς σε αυτά τα άτομα; Δοκιμάστε το. Που είναι το κακό στον να ασχοληθείς με κάτι που στερεοτυπικά έχουν ασχοληθεί οι γυναίκες. Οι άνδρες κεντούσαν για χρόνια. Εγώ είμαι απλά ένας από αυτούς. Έτσι και αλλιώς τα στερεότυπα φύλου και σεξουαλικότητας γίνονται όλο και πιο ποικίλα.
Τι έχεις να συμβουλεύσεις νέους καλλιτέχνες που ψάχνουν τη ταυτότητα τους; Πειραματιστείτε, δοκιμάστε τα πάντα και παίξτε με τα μέσα. Υπάρχουν τόσες πολλές επιλογές εκεί έξω και οι πιθανότητες είναι πολλές για τους θαρραλέους. Μετά το πανεπιστήμιο προσπάθησα σκληρά να βρω τη καλλιτεχνική μου ταυτότητα. Δε είναι ότι απλά μου εμφανίστηκε, δεν είναι έτσι τα πράγματα. Το κέντημα ήταν απλά ένα βήμα μετά από χρόνια πειραματισμών και από ότι φαίνεται μου κόλλησε για τα καλά.
Ακολουθούν οι σύνδεσμοι του Billie στα social media ώστε να μπορέσετε να ακολουθήσετε ή και να τον στηρίξετε στο e-shop του στο Etsy.
INSTAGRAM:
http://instagram.com/homosexualstitching
FACEBOOK:
https://www.facebook.com/StitchedFag/
ETSY:
https://www.etsy.com/uk/people/billyjamesswindells
