Φώτο / Τάσος Θώμογλου
Η Ομάδα Τέχνης Oberon «ανεβάζει» στο Θέατρο Τ το έργο
Περλιμπλίν και Μπελίσα του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Ο Ισπανός συγγραφέας το έγραψε το 1928 και είχε την ευκαιρία να το δει να παρουσιάζεται στο θέατρο για πρώτη φορά το 1933, τρία χρόνια πριν από τη δολοφονία του. Το έργο μας μιλάει για τη γνωριμία δύο ανθρώπων του μοναχικού Περλιμπλίν και της κατά πολύ νεότερής του γειτόνισσας Μπελίσα. Τα κίνητρα αυτής της σύζευξης είναι διαφορετικά για τον καθένα: Ο Περλιμπλίν επιθυμεί να βρει μία γυναίκα που θα μπορεί να τον φροντίζει καθώς τα χρόνια περνούν ενώ η Μπελίσα βλέπει στο πρόσωπο του πρώτου τη δυνατότητα να ενισχύσει το κοινωνικό της status και, συνάμα, να γίνει πόλος έλξης για τους νεότερους άντρες. Ο πνευματώδης Περλιμπλίν ερωτεύεται την Μπελίσα και αφοσιώνεται σε αυτή ολοκληρωτικά. Ο έρωτάς του αυτός δεν βρίσκει ανταπόκριση καθώς η Μπελίσα στρέφει το βλέμμα της προς έναν μυστηριώδη νέο. Μέσω μιας εξελικτικής πορείας των ηρώων το έργο κινείται μεταξύ του τραγικού και του κωμικού στοιχείου. Η συναισθηματική ένταση διατρέχει την πλοκή και κατακλύζει τους ήρωες που βιώνουν τη ζωογόνο δύναμη του έρωτα, αναμετρώνται με τη ματαίωση και επαινούν την αγάπη. Η πνευματική αναζήτηση συναντά εδώ τη σαρκική επαφή και η ερωτική παρόρμηση την ανιδιοτέλεια.
Την Μπελίσα υποδύεται η Σοφία Σασλή και παρακάτω συζητάμε για την παράσταση.
Φώτο / Τάσος Θώμογλου
Βλέπω ελπίδα στο ελληνικό θέατρο στις μέρες μας
Πώς προσεγγίζετε τους δύο βασικούς ήρωες του έργου ως προς την προσωπικότητά τους; Μπορείτε να σκιαγραφήσετε την ψυχοσύνθεσή τους;
Είναι δύο πολύ διαφορετικοί άνθρωποι ως προς την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα τους. Η Μπελίσα είναι μια νεαρή κοπέλα που τώρα ξεκινά να γνωρίζει τη ζωή και λίγο παραπέρα. Είναι αέρινη, μοιραία, θελκτική, έχει ζωντάνια αλλά και στοιχεία ναρκισσισμού. Είναι μια φλογερή και έντονη προσωπικότητα παρά το νεαρό της ηλικίας της. Η αλήθεια είναι, βέβαια, ότι ο χαρακτήρας της και η συμπεριφορά της διακυμαίνονται σε όλο το έργο, πάντα σε συνάρτηση με το άλλο φύλο. Της αρέσει να… αρέσει. Ο Δον Περλιμπλίν από την άλλη, είναι ένας ώριμος άνδρας που δεν έχει περάσει ποτέ σχεδόν από το μυαλό του ότι υπάρχει και ο έρωτας στη ζωή των ανθρώπων. Ασχολείται με την φροντίδα του πνεύματός του, διαβάζει συνεχώς και περνά τον περισσότερο χρόνο του μέσα στο σπίτι παρέα με την υπηρέτριά του, τη Μαρκόλφα. Πολύ κλειστός, ντροπαλός, άπειρος αλλά έχει μια πολύ αγνή ψυχή.
Τόσο στην περίπτωση του Περλιμπλίν όσο και της Μπελίσα παρατηρούμε ότι είναι αρχικά διστακτικοί για να γνωριστούν.
Διστακτικοί έως αρνητικοί θα λέγαμε. Κανένας από τους δύο δεν θέλει αυτή τη γνωριμία πόσο μάλλον αυτό το γάμο, για τους δικούς του λόγους ο καθένας, αλλά και οι δύο αναγκάζονται και πείθονται εν τέλει από τα άτομα που τους επηρεάζουν πιο πολύ. Ο Περλιμπλίν δεν θέλει να γνωρίσει τη Μπελίσα γιατί δεν ξέρει πώς να φερθεί απέναντι σε μια γυναίκα και η Μπελίσα δεν θέλει, επίσης, γιατί δεν την ελκύει ένας άνδρας τόσο μεγαλύτερός της.
Ποιος είναι ο ρόλος των δαιμονίων;
Τα δαιμόνια είναι μια παρένθεση στο έργο, ένα ιντερμέδιο. Κουκουλώνουν αυτά που δεν πρέπει να φανούν με το μάτι στον κόσμο και τα αποκαλύπτουν με τρόπο πιο ομαλό. Μοιάζουν σε σημεία με το Χορό, ξεδιαλύνουν κάποια στοιχεία της πλοκής πολύ σημαντικά για την εξέλιξη του έργου. Αλλά εδώ έχουν και μια χάρη, μια γερή δόση χιούμορ και πειράγματος.
Θα συμφωνούσατε ότι η ανιδιοτελής αγάπη του Περλιμπλίν για την Μπελίσα τη «μεταμορφώνει» συναισθηματικά;
Εντελώς, ναι! Μόνο έτσι αλλάζει και μεταμορφώνεται και συναισθηματικά και ψυχικά αλλά και σωματικά. Όλη η ύπαρξή της συγκεντρώνεται πλέον μόνο σ' αυτόν τον έρωτα, ανήκει κορμί και ψυχή μόνο σε έναν άνθρωπο. Αυτό της συμβαίνει για πρώτη φορά. Κι αυτή είναι και μαγεία που έχει τελικά η δύναμη της πραγματικής αγάπης που δεν περιμένει αντάλλαγμα. Καταφέρνει να σου αλλάξει ό,τι ήσουν ή ό,τι πίστευες πριν, μηδενίζεις και πορεύεσαι εκ νέου. Μου έρχεται συχνά η σκέψη: « Πόσο διαφορετικός άνθρωπος είναι η Μπελίσα μετά το τέλος του έργου, ποια είναι μετά από εδώ».
Είναι τελικά η ερωτική ματαίωση το πέρασμα εκείνο προς την αυτογνωσία;
Πιστεύω πως ναι. Γιατί προσγειώνεσαι κάπως άτσαλα από εκεί που ήσουν κι έχεις να αναμετρηθείς με τον εαυτό σου. Να δεις με πιο καθαρή ματιά τι καινούργιο ήρθε, τι σε πήγε παραπέρα, τι κράτησες πίσω, τι παρέμεινε σταθερό. Γενικά να κάνεις έναν απολογισμό και να γνωρίσεις κάπως καλύτερα το 'μέσα' σου σε όλες του τις εκφάνσεις. Και είναι πολύ δημιουργικό πέρασμα νομίζω, με ό,τι το συνοδεύει.
Βασικό στοιχείο του λορκικού κειμένου είναι η εναλλαγή του τραγικού με το κωμικό στοιχείο. Πόσο απαιτητικό είναι για έναν ηθοποιό να προσαρμοστεί σε τέτοιες συνθήκες;
Ναι, ισχύει αυτό που λέτε. Σε μια πολύ έντονη και κρίσιμα τραγική στιγμή υπάρχει και μια πιο κωμική κι ανάλαφρη ενώ δεν το περιμένεις. Καλώς γίνεται γιατί αποφορτίζει λίγο την κατάσταση, είναι μια ανάσα. Υποκριτικά βέβαια, είναι πολύ εύθραυστες αυτές οι στιγμές γιατί αν δεν τις χειριστείς κατάλληλα μπορεί να σε «πετάξουν» εκτός. Θέλουν τον χώρο τους και με σοβαρότητα. Όπως αντιμετωπίζεις το τραγικό, έτσι αντιμετωπίζεις και το κωμικό. Έτσι κι αλλιώς, το ένα κομμάτι έχει πάντα μέσα του το άλλο εκ φύσεως. Σε πόσες κηδείες έχουμε δει ανθρώπους, τραγικές φιγούρες, να γελούν μέχρι δακρύων και σε πόσους γάμους το αντίθετο, αντίστοιχα. Είναι απαιτητικό υποκριτικά αλλά είναι και ανακουφιστικό ταυτόχρονα, είναι μικρές ανασούλες.
Πείτε μας λίγα λόγια για τη μουσική επένδυση της παράστασης και για τα μουσικά κομμάτια που ερμηνεύετε.
Η μουσική είναι πρωτότυπα γραμμένη από τον σπουδαίο μουσικό Μιχάλη Γούτη. Λειτουργεί σαν ένας πέμπτος ηθοποιός, είναι παρούσα καθόλο το έργο, αναπόσπαστη και απαραίτητη. Τα μουσικά κομμάτια είναι η κρυφή χαρά μου. Με βοήθησαν πολύ στην αίσθηση και την εννόηση του χαρακτήρα. Η Μπελίσα συστήνεται μέσα από το τραγούδι, τα πρώτα της λόγια έχουν μουσική, είναι τραγούδι, πρώτα τραγουδά κι έπειτα μιλά. Το κομμάτι «Πέρα στο θολό ποτάμι» με συγκινεί κάθε φορά για πολλούς λόγους. Είναι ένα τόσο γεμάτο τραγούδι τόσο σε στίχους όσο και σε μελωδία. Έχει προσμονή, έρωτα, πάθος, λαχτάρα. Είναι πολύ δυνατό και πολύ διαφορετικό από το πρώτο. Κουβαλάει όλη την αλλαγή του ψυχισμού της Μπελίσα, είναι μια άλλη γυναίκα όταν το τραγουδά. Είναι από τις αγαπημένες μου στιγμές στο έργο.
Είστε μια νέα και φέρελπις ηθοποιός. Πώς αποτιμάτε την κατάσταση στο ελληνικό θέατρο στις μέρες μας;
Βλέπω τα πράγματα με χαμόγελο και αισιοδοξία. Το θέατρο πάντα βρίσκει
τρόπους να επιβιώνει και να ανθίζει και μάλιστα σε ακόμα πιο δύσκολες εποχές και καταστάσεις όπως μας έχει αποδείξει η ιστορία. Παρατηρώ ότι τα τελευταία χρόνια δημιουργούνται όλο και περισσότερες ομάδες με ίδιους στόχους κι όρεξη και κάνουν πολύ όμορφα πράγματα. Και πάντα υπάρχει κόσμος που θέλει να πάει να δει μια παράσταση για να ξεχαστεί, να προβληματιστεί, να διασκεδάσει. Βλέπω ελπίδα στο ελληνικό θέατρο στις μέρες μας!
Φώτο / Τάσος Θώμογλου
Οι παραστάσεις θα συνεχιστούν στο Θέατρο Τ μέχρι και την Κυριακή 1 Απριλίου.
Ημέρες παραστάσεων: Παρασκευή (30/3), Σάββατο (31/3), Κυριακή (1/4) στις 21.30
