φωτογραφία Στέλλα Τζιτζιλή
H Αθηνά Χατζή λίγο πριν την παρουσίαση του βιβλίου της Η θάλασσα έφυγε μας μιλά για το νέο της μυθιστόρημα.
Έχετε γράψει και άλλα βιβλία στο παρελθόν- λένε πως ο συγγραφέας με τη συγγραφή ενός νέου έργου, καλύπτει κάθε φορά μια ανάγκη του για να εκφράσει σκέψεις και συναισθήματα. Εσείς τι νιώθατε και σκεφτόσασταν αυτή τη φορά;
Το παρόν τρίτο μου μυθιστόρημα είναι μια ελεγεία για το αθηναϊκό άστυ και ταυτόχρονα μια διερεύνηση του ρόλου του έρωτα σε καιρούς χαλεπούς. Την τριετία 2010-2013, οπότε και γράφτηκε το βιβλίο, ένιωσα όπως όλοι οι Έλληνες, υποθέτω, συναισθήματα ανασφάλειας, φόβου, οργής, θλίψης, αλλά αναδύθηκε παράληλα και ένα πελώριο πείσμα ότι θα αντέξω και ότι θα περάσει. Σκέφτηκα δε και εξακολουθώ να το σκέφτομαι ότι απότοκο ελλείμματος αγάπης πρωτίστως είναι παντός είδους καταστροφές, συμπεριλαμβανομένων των αισθηματικού τύπου.
Στο βιβλίο βλέπουμε τις ζωές, τους μικρόκοσμους των ανθρώπων την στιγμή που η Αθήνα καίγεται.
Ναι, ακριβώς ετσι. Ιδιαίτερα υπό συνθήκες ακραίες – το να φλέγεται το κέντρο μιας πόλης του δυτικού λεγόμενου κόσμου σε καιρό θεωρητικά ειρήνης είναι μια κατεξοχήν τέτοια συνθήκη – είναι ενστικτώδης η στροφή στη μικρή επαπειλούμενη πολύτιμη ζωή του καθενός. Υπαγορεύεται δε από το ένστικτο της επιβίωσης, το ισχυρότερο όλων, ως γνωστόν. Η ζωή πρέπει να διαφυλαχθεί με κάθε τίμημα και η συνέχεια της ζωής πρέπει να υπερνικήσει τη βαρβαρότητα και την αγριότητα, απ’ όπου κι αν προέρχονται και όσο ορμητικά κι αν επιτίθενται.
Ποιον ήρωα αγαπήσατε περισσότερο;
Τους αγαπώ όλους, δεν τους ξεχωρίζω. Πάντοτε υπάρχει μια αδυναμία προς τους κάπως πιο ανυπεράσπιστους εξ αυτών – εννοώ σε όλα τα βιβλία μου και καιρό μετά την ολοκλήρωση ενός βιβλίο μου αρέσει καμιά φορά να φαντάζομαι τι να απόγινε ο δείνα ή ο τάδε. Έτσι κι εδώ, στη “Θάλασσα” ακόμη και τον εξ ορισμού αντιπαθή Τάκη τον κατανοώ και τον έχω έγνοια, έτσι όπως, μοιραία, δε θα τον συμπαθήσουν πολύ. Εξάλλου, όλοι περιέχουν κομμάτια μου, όλοι προέρχονται από αφορμές δικές μου, όλοι είναι καθρέφτες μου και κανείς εγώ: αυτή είναι μία μαγική πλευρά της λογοτεχνίας.
Μια απλή ιστορία για μια πόλη, μια χώρα και ένα ερωτικό τρίγωνο που, όπως όλα τα ερωτικά τρίγωνα, υπήρξε κατ’ ουσίαν πολύγωνο. Θα θέλατε να μας το εξηγήσετε αυτό;
Επέλεξα η ιστορία να είναι απλή, δηλαδή η ιστορία ενός ερωτικού τριγώνου που ο καθένας συμμετέχει στο αναγκαστικά σκαληνό σχήμα, ως φορέας παλαιών τραυμάτων και απωθημένων αλλά και μελλοντικών προσδοκιών από άλλους άσχετους με το τρίγωνο ανθρώπους. Κάπως έτσι όλες οι διαδικασίες του έρωτα αφορούν πολύγωνα τελικά. Η πόλη όπου διαδραματίζεται αυτή η απλή ιστορία είναι η Αθήνα, μια πόλη καθόλου απλή εξαρχής στη μακραίωνη ιστορία της, ενώ η χώρα σαφώς η Ελλάδα που “νόμιζε ότι θα γίνει μεγάλη”. Απλές ζωές κατοίκων μιας χώρας σε μόνιμο παραλήρημα μεγαλείου.
Το διδακτικό, ερευνητικό σας έργο αφορά τα αντικείμενα της Αρχαιολογίας, της Ανθρωπολογίας και της Ιστορίας της Τέχνης. Τι πιστεύετε πως ο άνθρωπος δεν μπορεί να αλλάξει μέσα στα χρόνια, ποιες αξίες, ποια λάθη, ποιες συνήθειες ποια συναισθήματα μένουν αναλλοίωτα ακόμη κι αν αλλάζουν οι εποχές;
Οι βασικές δομές μας, αυτές παραμένουν αναλλοίωτες και αδιαπραγμάτευτες στις δεκάδες χιλιάδες ετών που μετρά στον πλανήτη το είδος Homo Sapiens Sapiens. Η ανάγκη μας για αγάπη, η εφευρετικότητα, η προσαρμοστικότητα, η τερατώδης αντοχή, η ροπή προς το σφάλλειν, η γοητεία του αμαρτάνειν – προσαρμοσμένη στα ηθικά μέτρα κάθε εποχής βεβαίως – το δέος μπροστά στη γέννηση, στον έρωτα και στο θάνατο, η περιέργεια και η ανησυχία, η αναζήτηση του υπερφυσικού με διάφορα μέσα, τέχνες και τεχνικές, αλλά και η διόλου κολακευτική επιδίωξη, χρήση και κατάχρηση ισχύος του ενός εις βάρους του άλλου.
Έχετε ένα site καλοδουλεμένο! Τι άλλο μπορεί να βρει κανείς εκεί εκτός από τα βιβλία σας;
Ευχαριστώ, δημιουργήθηκε σε συνθήκες ιδιαίτερα περίπλοκες σε πείσμα αυτών και χαίρομαι που το αποτέλεσμα δικαιώνει τους κόπους εμού και του κυρίου Αριστοτέλη Κρέτση, που υλοποίησε τις ιδέες μου. Είναι ένας τόπος που αφορά διάφορες πτυχές του βίου (μου) που θεωρώ ότι ενδέχεται να αφορούν κι άλλους ανθρώπους. Γράφω και φωτογραφίζω στο athenadivina.com τις ελαφρότερες πλευρές της ζωής συνειδητά ως αντίσταση στο ρεύμα απαισιοδοξίας και ζόφου που μας τυλίγει εδώ και δυστυχώς αρκετό καιρό. Αφού πέρασα από το ενοχικό στάδιο “δε δικαιούσαι να πασχίζεις να είσαι ευτυχής μέσα στη δυστυχία του κόσμου”, αντελήφθην ότι οι μικρές χαρές είναι στο χέρι μου/ μας κι αυτές παρουσιάζω: αγαπημένους προορισμούς, αγαπημένους περιπάτους, αγαπημένα μέρη για τρέξιμο, αγαπημένους Έλληνες δημιουργούς που αποφάσισαν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους και να προτείνουν λύσεις αντί να κλαίνε αιωνίως για το πρόβλημα, αγαπημένες συνταγές, αγαπημένα γιατροσόφια, αλλά και κάθε εβδομάδα τραγούδι, παράθεμα και φωτογραφία που αντικατοπτρίζουν διαθέσεις στιγμής. Φιλοδοξώ να γίνει άλλος ένας τρόπος επικοινωνίας με το κοινό μου, άλλος ένας τόπος συνάντησης ανθρώπων που μοιραζόμαστε όμοιες διαθέσεις, θέσεις και προθέσεις.
Την Παρασκευή 27.2 στις 20.00 το βράδυ η Αθηνά Χατζή θα παρουσιάσει το νέο της μυθιστόρημα στο πολυχώρο Οξυγόνο.
