Την γνωρίσαμε πριν από δυο χρόνια ως «Όρσα» μέσα από την ταινία του Παντελή Βούλγαρη, «Μικρά Αγγλία». Φέτος την απολαύσαμε πάνω στη σκηνή ως «Κορντέλια» – μικρότερη κόρη του «Βασιλιά Λήρ» σε σκηνοθεσία Τομάζ Παντούρ και παραγωγή Γιώργου Κιμούλη.
Έχει σπουδάσει Νομική αλλά χωρίς να το πει σε κανέναν έδωσε εξετάσεις στο Εθνικό και ευτυχώς για το ταλέντο της και για μας, πέρασε. Η αλήθεια είναι πως είναι δύσκολο να μετριάσεις τις ερωτήσεις που γεννιούνται μετά από τόσο καλές ερμηνείες στο θέατρο, αλλά τα καταφέραμε και το αποτέλεσμα βρίσκεται παρακάτω!
«Βασιλιάς Ληρ». Μια ιστορία για την λογική και την τρέλα, το μίσος και την αλαζονεία. Την συγχώρεση. Με ποιον τρόπο πιστεύεις πως καταφέρνει ο Σαίξπηρ να φέρνει το έργο στα μέτρα της εποχής μας; Οι συμπεριφορές και οι αξίες δεν αλλάζουν ανα εποχή;
Αυτό είναι το μεγάλο με τον Σαίξπηρ, τα έργα του έχουν τόσο στενά ορισμένο πλαίσιο χρόνου, τόπου και κοινωνίας, και παρόλα αυτά προσφέρονται σε κάθε εποχή πιο επίκαιρα από άλλα, πιο σύγχονα, άχρονα και άτοπα. Είναι συναρπαστικό αυτό και σπάνιο. Γιατί τελικά, παρά το πέρασμα της ιστορίας, η ανθρωπότητα είναι μία, ο άνθρωπος πάντα θα έλκεται από την εξουσία, θα υποκύπτει ή θα αντιστέκεται, θα ζητά τη δικαίωσή του αδικώντας τους άλλους, θα φοβάται το τέλος του, θα ξεχνάει και θα αγαπάει.
Υποδύεσαι την Κορντέλια, την μικρότερη κόρη του Βασιλιά. Ο ρόλος αυτός δηλώνει θάρρος και ειλικρίνεια μπροστά στον παραλογισμό. Πόσο δύσκολο πιστεύεις πως είναι κάποιος να εμμένει στα πιστεύω του και στις πεποιθήσεις του όταν κινδυνεύει να στερηθεί;
Δεν είναι τυχαίο που η Κορντέλια είναι η μικρότερη κόρη, η νεότητα είναι αυτή που δίνει θάρρος, ορμή αλλά κι απερισκεψία. Δεν ξέρουμε τί θα απαντούσε αν δεν άκουγε πρώτα τις δύο μεγαλύτερες αδερφές της να διακηρύττουν την Αγάπη τους για τον πατέρα τους, και τον Ληρ να τις επιβραβεύει για το ψέμα. Ούτε έχει προβλέψει τις συνέπειες της απάντησής της. Η αντίδρασή της είναι στιγμιαία και παρορμητική, το ότι την στηρίζει μέχρι τέλους, αφού αποκληρώνεται και εκδιώκεται, είναι που την μεγαλώνει.
Στο έργο του Σαίξπηρ η τρέλα και η λογική φαίνεται να χωρίζονται από μια λεπτή σχεδόν ανύπαρκτη γραμμή. Οι δύο έννοιες αυτές μπορούν να συνυπάρξουν τελικά;
Έτσι όπως το λες, υπάρχει αυτή η γραμμή, κι εμείς πηγαινοερχόμαστε κάθε μέρα πέρα δώθε.
Τι συμβολίζει για σένα η Κορντέλια; Οι πράξεις είναι η δήλωση της τόλμης και τα λόγια ένα κρυφτό της δειλίας;
Η Κορντέλια είναι Νέα. Νιώθει και σκέφτεται σε απόλυτο βαθμό, αγαπάει, κατακεραυνώνει πληγώνεται φοβάται αντιστέκεται απόλυτα, λέει μόνο Σ'αγαπάω σαν πατέρα, τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο, και είναι αυτή που τα λόγια αυτά θα τα κάνει πράξη, θα επιστρέψει να δικαιώσει τον πατέρα της, ξανά χωρίς να μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμα των προσπαθειών της, και χωρίς να την ενδιαφέρει τελικά.
Τώρα, δε μπορώ να ξεχωρίσω την αξία των λόγων και των πράξεων. Ο Τρελλός λέει κάποια στιμή κάτι κορυφαίο: Όταν τα λόγια κάποτε με πράξεις θα ταιριάζουν/… τότε θα έρθει η στιγμή που η ζωή μας πια/ θα πάψει να μας τυραννά/ κι ο άνθρωπος στα πόδια του θα σηκωθεί ξανά. Η σύζευξη είναι που έχει δύναμη.
Ο Βασιλιάς Ληρ, στο τέλος της ζωής του κατάφερε να διακρίνει την καθαρή πηγή αγάπης της Κορντέλια, όταν την έχασε για πάντα. Θεωρείς πως το πεπρωμένο του ανθρώπου είναι να εκτιμά κάτι μόνο όταν το χάνει;
Όχι, ο άνθρωπος έχει όλες τις υποδομές για να εκτιμά αυτό που έχει την ώρα που το έχει, τώρα το γιατί πράγματι δεν το κάνει παρά σπάνια είναι μεγάλη συζήτηση, αλλά δε νομίζω ότι πρόκειται για πεπρωμένο, νομίζω ο άνθρωπος έχει ευθύνη για αυτήν την ανημπόρια.
Στοιχείο της σκηνοθεσίας είναι το γυμνό σώμα όταν κάποιος εκφέρει την αλήθεια και εκτίθεται ως εαυτός. Γυμνός μόνο κάποιος είναι αληθινός; Η αλήθεια δεν ανήκει και δεν της ανήκει κανείς;
Γυμνός είναι κάποιος γυμνός, απογυμνωμένος από τα πέπλα που τον καλύπτουν και τον κρύβουν. Στη σκηνοθεσία του Παντούρ το γυμνό χρησιμοποιήθηκε όχι μόνο για την αποκάλυψη της αλήθειας, αλλά και του ψέματος, όπως πχ στην περίπτωση του Έντμοντ.
Συμμετέχεις σε μια παραγωγή που σκηνοθετικά απαιτεί μεγάλη αφοσίωση λόγω του μεγέθους της. Πόσο πολύ επηρεάζει έναν ηθοποιό η απόσταση από το κοινό καθώς και τα πολύπλοκα σκηνικά στοιχεία;
Είναι για μας μεγάλη πρόκληση να αποτελούμε μέρος μιας σύνθεσης μεγάλου μεγέθους, απαιτεί από μας δύναμη, πύκνωση και εκτόπισμα, απαιτεί να φέρουμε διαρκώς την ιστορία που δεν ειπώνεται, κι αυτό έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον ως προς τις δράσεις που γίνονται σε δεύτερο πλάνο.
Μίλησε μου για την εμπειρία σου να συνεργάζεσαι με ταλαντούχους ηθοποιούς αλλά και με έναν ευρηματικό ξενόγλωσσο σκηνοθέτη. Ήταν δύσκολη η επικοινωνία και η κατανόηση του ρόλου εν μέσω μιας άλλης γλώσσας πέρα από τα ελληνικά;
Ο Βασιλιάς Ληρ μας έβαλε όλους, έμπειρους και λιγότερο έμπειρους ηθοποιούς, σε μια μεγάλη περιπέτεια. Προσωπικά το θεωρώ τύχη που ανήκω στους λιγότερο έμπειρους και που έτσι μπορώ να παρατηρώ τη διαχείριση των άλλων και να μαθαίνω απ' αυτούς. Κερδίζουμε όλοι μαζί την παράσταση μέρα με τη μέρα, κι είναι από τα πιο ωραία αισθήματα.
Ο Τομάζ είναι σκηνοθέτης σπάνιος, τολμηρός, προσβλέπει στα μεγάλα και απόλυτα, και η διαδικασία του εκκινείται από πεδίο συναισθηματικό, όχι διανοητικό. Kαι σ'αυτό μας ένωσε όλους, και σ'αυτό η διαφορά της γλώσσας δεν εμποδίζει, γιατί κατακτήθηκε μερικές φορές επικοινωνία βαθύτερη.
Στο πίσω μέρος της σκηνής καθ' όλη τη διάρκεια της παράστασης προβάλλονται λέξεις και φράσεις. Κεφάλαια ίσως της ιστορίας. Ποια σε συγκινεί περισσότερο και γιατί.
Με συγκινεί όταν στο δεύτερο μέρος γυρνάω και βλέπω πίσω ένα τεράστιο ΠΑΤΕΡΑ. Ο Πεντζίκης γράφει Ο νέος σκεφτόταν για το ίδιο τ' άτομό του. Ποιός ήταν; Από πού βαστούσε; Πώς βρίσκονταν εδώ σ'αυτόν τον τόπο;-περισσότερο με συγκινεί το ίδιο το γεγονός, ότι ένας άνθρωπος στο προσκήνιο ψάχνει τη ρίζα του.
Τέλος, ο Σαίξπηρ μιλάει ακόμη και για μια άλλη έννοια, την παραίτηση. Από τι δεν θα ήθελες να παραιτηθείς, μεγαλώνοντας στον χώρο του θεάτρου;
Από την πρώτη ορμή.
***
ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
ΠΕΙΡΑΙΩΣ 260, Αθήνα – ΧΩΡΟΣ Δ, από 16 Απριλίου έως 3 Μαΐου
Μετάφραση: Γιώργος Κιμούλης
Σκηνοθεσία: Tomaž Pandur
Δραματουργική επεξεργασία: Livija Pandur
Σκηνικά: Sven Jonke
Κοστούμια: Felype de Lima
Μουσική: Silence
Σχεδιασμός ήχου: Mariano Garcia
Φωτισμοί: Juan Gomez Cornejo
Ερμηνεύουν: Γιώργος Κιμούλης, Στεφανία Γουλιώτη, Γιώργος Γάλλος, Κόρα Καρβούνη, Προμηθέας Αλειφερόπουλος, Πηνελόπη Τσιλίκα, Αργύρης Πανταζάρας, Χάρης Τζωρτζάκης
Διάρκεια: 130' (μαζί με διάλειμμα)
Εισιτήρια: 20 ευρώ, 15 ευρώ(φοιτητικό), 12 ευρώ (εκπτωτικό)
