Hans Fallada Ὁ πότης, μετάφραση Ἔφη Βαϊκούση. Ἐκδόσεις Κίχλη 2012.
Χάνς Φάλαντα εἶναι τό ψευδώνυμο τοῦ Γερμανοῦ συγγραφέα Ροῦντολφ Βίλχελμ Φρῆντριχ Ντίτσεν, ὁ ὁποῖος ἔζησε μιά πολυτάραχη ζωή κατά τό πρῶτο μισό τοῦ εἰκοστοῦ αἰώνα. Σύμφωνα μέ τό πολύ κατατοπιστικό ἐπίμετρο τῆς μεταφράστριας, εἶχε καθιερωθεῖ ὡς σπουδαῖος συγγραφέας ὅσο ἀκόμα ἦταν ἐν ζωῇ. Τό βιβλίο ὁ πότης εἶναι ἐν πολλοῖς αὐτοβιογραφικό.
Στίς περίπου 370 σελίδες τοῦ βιβλίου περιγράφεται ἡ κατάπτωση τοῦ Ἔρβιν Ζόμερ. Ὁ Ἔρβιν Ζόμερ εἶναι σαράντα ἐτῶν, παντρεμένος μέ τήν πολύ δυναμική Μάγδα καί ἔχει μία ἀνθούσα ἐπιχείρηση. Ὅταν ἡ Μάγδα ἀποφασίζει νά μήν ἀσχολεῖται μέ τήν ἐπιχείρηση, ὁ Ἔρβιν διαπιστώνει πώς ἡ καλή πορεία της ὀφειλόταν κατά κύριο λόγο στόν δυναμισμό τῆς γυναίκας του. Ἀπόγοητευμένος ἀπό τή διαπίστωση αὐτή, ἀναγνωρίζει τή δική του ἀδυναμία καί ἀφήνεται νά παρασυρθεῖ γιά πρώτη φορά στό ποτό καί νά μεθύσει.
Ἀπό τό σημεῖο αὐτό καί μετά ἀρχίζει ὁ κατήφορος τοῦ Ἔρβιν. Ὄχι μόνο καταλαβαίνει πόσο κακό τοῦ προκαλεῖ τό ποτό, ἀλλά παραδέχεται πώς δέν μπορεῖ χωρίς αὐτό. Παρότι διαπιστώνει πώς ὅλοι μποροῦν νά τόν κάνουν ὑποχείριό τους ἁπλῶς προσφέροντάς του ἕνα μπουκάλι σνάπς, ἀφήνεται νά παρασυρθεῖ. Θά περιέλθει σέ ἔνδεια, ἀρνούμενος νά ζητήσει τή βοήθεια τῆς γυναίκας του, ἀπό τήν ἰσχύ τῆς ὁποίας θέλει νά ἀπαγκιστρωθεῖ. Θά βρεθεῖ στή φυλακή κατηγορούμενος γιά ἀπόπειρα δολοφονίας τῆς συζύγου του κι ἀπό ἐκεῖ σέ ἄσυλο.
Τό πρῶτο μέρος τοῦ βιβλίου περιγράφει τήν πτώση τοῦ Ἔρβιν καί τό δεύτερο τήν ἔγκλειστη ζωή του.
Σέ ὅλο τό βιβλίο ἀφηγητής εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Ἔρβιν. Ἡ πρωτοπρόσωπη ἀφήγηση συγκλονίζει. Ἡ περιγραφή τῆς πτώσης, τῆς φθορᾶς καί τελικά τῆς διαφθορᾶς ἑνός μέχρι τότε εὐυπόληπτου πολίτη ἀπό τόν ἴδιο μεγιστοποιεῖ τήν τραγικότητά του. Ἡ εἰλικρίνεια τῶν λόγων καί τῶν σκέψεων τοῦ πρωταγωνιστῆ ἀφήνουν ἄφωνο τόν ἀναγνώστη. Ἡ ἐν πλήρει ἐπιγνώσει παράδοση τοῦ Ἔρβιν στήν πτώση καί ἡ ὠμή περιγραφή τῆς διαδρομῆς του σοκάρουν. Παρότι τό τέλος εἶναι ἀνακουφιστικό γιά τόν Ζόμερ, ἐγώ τό βρῆκα θλιβερό.
Εἶναι ἕνα συγκλονιστικό βιβλίο. Συγκλονιστικό στήν ὑπόθεση, στή γραφή, στήν ἐμβάθυνση στόν ἀνθρώπινο ψυχισμό.
Ἡ μετάφραση τῆς Ἔφης Βαϊκούση στέκεται στό ὕψος τοῦ βιβλίου: πολύ ψηλά.
Ἡ ἔκδοση εἶναι ἐξαιρετική. Τυπωμένο τό βιβλίο στό πολυτονικό, μέ χρήση τῆς βαρείας, μέ ἄψογη ἐπιμέλεια, σέ ὑψηλῆς ποιότητας χαρτί 100 γραμμαρίων καί στιβαρό δέσιμο. Ἕνα ἐκδοτικό κόσμημα, ὡς συνήθως ἀπό τίς ἐκδόσεις Κίχλη.
