Έπειτα από την ενθουσιώδη ανταπόκριση του κοινού, η παράσταση «Η Καρδιά του Σκύλου» σε σκηνοθεσία Έφης Μπίρμπα και με τον Άρη Σερβετάλη στον πρωταγωνιστικό ρόλο, παρατείνεται έως την Κυριακή 18 Μαΐου στο Αριστοτέλειον Θέατρο, συνεχίζοντας να δονεί τη Θεσσαλονίκη με τον ρυθμό της.
Η Μπίρμπα επιστρέφει με μια δυναμική, ανατρεπτική σκηνοθετική προσέγγιση στο αριστούργημα του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, προσκαλώντας το κοινό σε ένα ταξίδι πέρα από τις βεβαιότητες. Μια θεατρική εμπειρία που μας ωθεί να δούμε τον κόσμο αλλιώς, να αμφισβητήσουμε το προφανές και να αναζητήσουμε το μέλλον που θέλουμε να χτίσουμε.
Τα είπαμε μαζί της, για να καταλάβουμε βαθύτερα το πώς σκέφτεται και δουλεύει.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο ρίσκο που πήρες ανεβάζοντας την “Καρδιά του Σκύλου”; Και ποιο ήταν το μεγαλύτερο δώρο της;
Είναι ανυπολόγιστης αξίας το ρίσκο της κατάδυσης από μεγάλο ύψος, όσο πιο ψηλά τόσο πιο βαθιά. Κείμενα όπως η «Καρδιά του Σκύλου» δεν σου προσφέρουν μια οριζόντια περιδιάβαση. Εμπλέκεσαι στον πολυπρισματικό κόσμο που χτίζουν κι αφήνεσαι στην περιδίνηση. Και προσκαλείς τους ανθρώπους να μετέχουν στην χαρά. Επενδύω στην σχέση μου μ’ αυτούς και ξεκινώ τις πρόβες. Το πρώτο δώρο έρχεται όταν ευτυχούν οι σχέσεις αυτές και γίνονται εικόνες, δράσεις, φως. Το δεύτερο όταν ο φιλοξενούμενος θεατής εισέρχεται στην εικόνα, εμπλέκεται, εμπεριέχεται. Κι έπονται κι άλλα δώρα, η Καρδιά μας έδωσε πολλά…
Πόσο χώρο αφήνεις στο “τυχαίο” και την “παρέκκλιση” στη σκηνοθεσία σου; Ή όλα είναι δομημένα στην εντέλεια;
Μ’ ενδιαφέρει πολύ να εμπνέομαι απ τα πρόσωπα που συνεργάζομαι κι ας έχω σκιτσάρει τον χάρτη του έργου και την ορισμένη δομή του. Εμπνέομαι απ’ τα υλικά των συνεργατών μου και χρειάζομαι εργαστηριακό χρόνο μαζί τους. Το τυχαίο δεν υφίσταται σαν υπόθεση, μόνο ευτυχείς στιγμές μέσα στην πρόβα που τις συγκρατώ και τις αναπτύσσω. Συλλέγω ευτυχείς στιγμές και τις αναπτύσσω στον χρόνο. Και οι ισχυρές δομές του έργου εμφανίζονται στις παραστάσεις πια, όταν τα χιλιόμετρα έχουν χαράξει το δάπεδο. Η κατάσταση της εντέλειας που αναφέρετε εμφανίζεται όταν συντονιζόμαστε στον ίδιο τόπο την ίδια στιγμή κι αυτό είναι ένα απ’ τα πολλά δώρα που είπαμε παραπάνω.
Πώς είναι η συνεργασία με τον Άρη Σερβετάλη όλα αυτά τα χρόνια; Υπάρχει κάποιος κοινός “κώδικας” που έχετε αναπτύξει;
Άλλο ένα δώρο! Δώρο ζωής… Να δουλεύω μ’ έναν σπουδαίο περφόρμερ που τυγχάνει να είναι η ευλογημένη συνάντηση της ζωής μου. Συχνά μιλώ για την συνέπειά του, την καθημερινή του υπέρβαση απ την πρώτη μέρα πρόβας ως την τελευταία μέρα παράστασης, την ευγένειά του, ελκύομαι απ’ τον ωραίο τρόπο. Ο κώδικας για να δημιουργηθεί χρειάζεται εμπιστοσύνη και καλή πρόθεση, η εμπιστοσύνη χτίζεται. Ο κώδικας είναι γλώσσα και μαθαίνει κανείς κοπιάζοντας. Κι όσο εκπαιδεύεται κανείς τόσο εξελίσσεται η γλώσσα. Και γίνεται σιωπή.
Ο Μπουλγκάκοφ δημιούργησε έναν κόσμο όπου η επιστήμη και η κοινωνική αλλοτρίωση συγκρούονται. Πιστεύεις ότι η σημερινή μας κοινωνία προοδεύει ή καταλήγει σε γκρεμό;
Ταυτίζει την σκοτεινή περίοδο της επιστήμης με το σκοτάδι της φιλοδοξίας. Ένας σπουδαίος επιστήμονας γίνεται Ίκαρος και πέφτει από μεγάλο ύψος. Αυτή είναι η πτώση της φιλοδοξίας, της φιλαυτίας, της αλαζονείας, σίγουρος θάνατος από μεγάλο ύψος. Δεν καταφέρνει να οδηγήσει την ανθρωπότητα στην εξέλιξή της γιατί δεν είναι ο Θεός – πώς θα μπορούσε άλλωστε ένας ανθρωπίσκος οδηγούμενος από τις μικρές βεβαιότητες του. Αν αλλάξουμε κλίμακα και εφαρμόσουμε το πείραμα σε μια κοινωνία με αγελαίους ανθρώπους και τους προσθέσουμε χαρακτηριστικά εγκληματία, αναρωτιέται ο Μπουλγκάκοφ, τι δημιουργούμε; Δεν είμαστε μακριά, το πείραμα δεν έχει σταματήσει. Ας δούμε πέρα από τα σχήματα που χρησιμοποιεί ο δραματουργός, βρισκόμαστε στο ίδιο σκοτάδι, κάθε μέρα ο Χριστός σταυρώνεται και ανασταίνεται. Η χρονικότητα εμπεριέχει ίδιες ιδιότητες, δεν απέχουμε παρά όσο το γύρισμα μιας σελίδας από όλα αυτά.
Σκηνοθετείς πάντα με πολύ έντονη εικαστική ταυτότητα. Από πού αντλείς τη ματιά σας; Από τον κινηματογράφο, τη ζωγραφική, τη λογοτεχνία;
Βλέπω την εικόνα της παράστασης από την πρώτη σύνδεση με το κείμενο. Με κατατρέχει μια εικόνα κι αυτό είναι δείκτης για την δύναμη που μου ασκεί το κείμενο. Αν η εικόνα είναι το ανάλογο της δύναμης γνωρίζω καλά ότι έχω παράσταση. Κινηματογράφος και ζωγραφική, ποίηση και Άγιοι. Η προίκα μου είναι οι δάσκαλοί μου. Ο αείμνηστος Κομίνης.
Εκείνος μου έμαθε να σκάβω τα κείμενα, στο γυμνάσιο ακόμα, κι ας είναι αυτό ένα ελάχιστο μνημόσυνο για κείνον. Η Ντόλι, ο Χρηστάκης, ο Χαρβαλιάς, ο Αποστόλου, ο Ρεντζής. Έχουν μερίδιο στον τρόπο που σκέφτομαι καλλιτεχνικά και τους ευγνωμονώ για την επιρροή που άσκησαν πάνω μου στον χρόνο που βρέθηκα κοντά τους.
Εκείνοι που δεν γνώρισα είναι ίσως η μεγαλύτερη έμπνευση, ο Τσαρούχης, ο Κουνέλης, ο Κόντογλου για τον στοχασμό. Ο νους έλκεται απ το μεγαλείο της αποκάλυψης των μεγάλων κειμένων γιατί εκεί συλλαμβάνονται οι μεγάλες ιδέες.
Προπώληση:
https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/kardia-tou-skylou-sto-aristoteleion/
