H Μαρία Βύρρα προσκαλείται από το Apodec στη σειρά εκθέσεων KATI.
Η σύνθεση του έργου “Current / Inner” της Μαρίας Βύρρα είναι ένας διάλογος μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος, ο οποίος εξετάζει τις αφηρημένες καταγραφές της μνήμης και τις ψυχικές καταστάσεις. Τα έργα της, όπως προκύπτει από την περιγραφή, αντλούν από καθημερινές συναισθηματικές και ιδεολογικές προβληματιστικές φόρμες, συνδυάζοντας την έννοια της μνήμης και της ταυτότητας με μια ενσωματωμένη φόρμα αφαιρετικής τέχνης. Με την επιμέλεια της Τένιας Μενεγάκη και τον σχεδιασμό της έκθεσης από τις Νανά Καντσά και Τένια Μένεγάκη, τα έργα αυτά αναδεικνύουν την ένωση της προσωπικής και πνευματικής αναζήτησης της καλλιτέχνιδας μέσω φορμαλιστικών στοιχείων.
Η ποίηση που συνοδεύει την παρουσίαση, σε ένα αφαιρετικό και συναισθηματικό ύφος, προσφέρει μια πιο βαθιά ερμηνεία των έργων της Βύρρα. Οι εικόνες που δημιουργούνται με λέξεις, όπως το «πατάς στο χώμα» και «η πέτρα μαύρη», ενισχύουν την αίσθηση της υλικότητας, της φύσης και της μετάβασης, ίσως συμβολίζοντας τον τρόπο με τον οποίο η καλλιτέχνις συνδέει τις συναισθηματικές και πνευματικές καταστάσεις με τα καθημερινά υλικά και τις εμπειρίες. Οι φράσεις «νερό μπλε» και «μαύρο και μολυσμένο» φέρνουν στο προσκήνιο μια αντιπαράθεση μεταξύ του καθαρού και του μολυσμένου, της ανανέωσης και της φθοράς—θέματα που είναι παρόντα στο έργο της.
Το έργο της Βύρρα φαίνεται να προσκαλεί τον θεατή να συμμετάσχει σε έναν διάλογο, όπου η τέχνη είναι ταυτόχρονα προσωπική και οικουμενική, μεταφέροντας μηνύματα που διαρκούν πέρα από τον χρόνο.
Μας μίλησε λίγες μέρες πριν τα εγκαίνια της έκθεσης της.
Βλέπουμε πως για την έκθεση αυτή έχουν επιλεχθεί έργα τα οποία έχουν δημιουργηθεί σε διαφορετικούς χρόνους, ενδεχομένως να διαφοροποιούνται ως προς το θέμα και την τεχνοτροπία. Με το βλέμμα της δημιουργού πως νιώθεις για αυτή τη νέα σύνθεση; Έχεις κάποια στάση απέναντι σε αύτη τη διαφοροποίηση;
Όταν η Τένια μου ζήτησε για την έκθεση μας τα συγκεκριμένα έργα λίγο σαν να φρέναρε το μυαλό μου, σκέφτηκα μα πώς θα συνδεθούν έργα που έφτιαξα το 2019 με πιο πρόσφατα του 2024 τα οποία θεματικά στη δική μου σκέψη παρουσίαζαν αποκλίσεις , στη δική μου σκέψη όμως- αυτή του δημιουργού που έχει μάθει να δημιουργεί ενότητες από το Α μέχρι το Ω χωρίς να μπαίνουν στη μέση αριθμοί ή γραμματικά σύμβολα. Καθώς περνούσαν οι μέρες και τα έργα όλα συγκεντρωμένα στο χώρο περίμεναν να συσκευαστούν γινόμουν αναγκαστικά θεατής, εκεί άρχισαν να ξεπηδούν συνάφειες, συνομιλίες, φόρμας και χρώματος . Προφανώς και θα υπάρχουν κοινά στοιχεία ακόμη και χρόνια δημιουργίας μετά γιατί ο δημιουργός παραμένει ένας αλλά όχι και πάντα ίδιος. Ευτυχώς εξελίσσομαι αλλά κάποια τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά είναι πηγαία όπως και η επιλογή της χρωματικής παλέτας. Εκεί μου είναι δύσκολο να δημιουργήσω αποκλίσεις άρα και διαφοροποιήσεις.
Πάντως στην περίπτωση current/inner η συνθετική αντίληψη της Τένιας δημιούργησε ένα νέο έργο θα έλεγα, μία άλλα ιστορία, μουσική στη δική μου σκέψη , μία σύνθεση με τα ίδια πλήκτρα που παίζουν όμως κάτι άλλο -καινούργιο και μου ηχεί πολύ ωραία μπορώ να πω.
Όπως ανέφερες νωρίτερα είναι σαν δημιουργήθηκε ένα νέο έργο, μία νέα ιστορία, από χρονικά διαφοροποιημένα πλήκτρα μία νέα μουσική. Ποιες είναι οι κοινές γραμμές που πιστεύεις πως είδε η Τένια και ποια είναι η δική σου εσωτερική ανάγνωση απέναντι στα δικά σου έργα;
Σαν εξωτερικός παρατηρητής θεωρώ πως η Τένια έκανε την επιλογή της με γνώμονα την χρωματική παλέτα και την υφολογία, δεν την απασχόλησε σημαντικά από ποιες περιόδους προέρχονται αυτά τα έργα αλλά στάθηκε και η ίδια απέναντι τους ως δημιουργός με μόνο σκοπό την καλύτερη δυνατή τους παρουσίαση, κάτι που πολύ το εκτιμώ γιατί ναι μεν μας απασχολεί το κάθε έργο ξεχωριστά αλλά μας απασχολεί και το τι έχουν να πουν όλα μαζί.
Ως θεατής μπορεί κάποιος να διαβάσει την ζωγραφική σου σε τρεις τουλάχιστον διαστρωματώσεις, την υλικότητα της πάστας μέσω της ρευστής πινελιάς, , τις εκφραστικές φόρμες αλλά και τα πλακάτα χρώματα με γραμμικά στοιχεία. Είναι αυτός ένας δικός σου τρόπος να δημιουργείς ή έρχεται τυχαία σε κάθε έργο ξεχωριστά και απλώς επιλέγεις την τεχνοτροπία κάθε φορά αναλόγως το θέμα;
Αυτό είναι όντως ένα χαρακτηριστικό του χεριού μου , το οποίο προφανώς και έχει επινοηθεί για να εξυπηρετεί τον σκοπό μου ο οποίος είναι να δίνω στον θεατή-αναγνώστη τον χρόνο και τον ρυθμό που χρειάζεται για να κυλάει το βλέμμα του μέσα στο έργο . Βαριέμαι αφόρητα εικόνες που στις πινελιές τους είναι τόσο μονότονες ακόμη και αν περιέχουν 300 χρώματα, αυτό δεν έχει να μου πει τίποτα , ούτε καν η τελειότητα στο σχέδιο. Με εξιτάρει και με συναρπάζει όμως η υφή , η ύλη , η σωματικότητα που μπορεί να δώσει το πινέλο με το χρώμα επάνω σε ένα σχέδιο που έχει όμως λόγο ύπαρξης από κάτω και δεν είναι κάτι για να είναι απλώς εκεί.. Οι φόρμες και τα γραμμικά στοιχεία συνήθως εξυπηρετούν το σκοπό της σύνθεσης και του σχεδίου ενώ οι παστώζες πινελιές εξυπηρετούν την εκφραστικότητα του χρώματος και την δομή της ύλης. Είναι και άλλα πολλά που συμβαίνουν κάθε φορά μέσα σε κάθε έργο ξεχωριστά, όμως η αφετηρία πάντα είναι η σύνθεση, το χρώμα είναι το μέσο και το συναίσθημα ο τερματισμός.
Είναι τελικά χρήσιμο για τον καλλιτέχνη να βγαίνει έξω από το έργο του και να γίνεται παρατηρητής σε αυτό;
Ενίοτε.. Δεν ξέρω αν οι καλλιτέχνες το βλέπουν αυτό σαν μία δυνατότητα να επαναπροσδιορίσουν ένα έργο τους ή να εκτιμήσουν συνολικά την δουλειά τους. Θα πω όμως για τον εαυτό μου πως επειδή δουλεύω πολύ και έργα στα οποία έχω ρίξει πολύ κόπο, όταν κάποια τα ξανά αντίκρυσα μετά από χρόνια , σαν θεατής είπα στον εαυτό μου’’ αυτό είναι ένα πολύ καλό έργο ’’ ενώ σε άλλα που τα αντιμετώπισα με κάποια ελαφρότητα απλώς λέω “κρίμα το τελάρο’” και το ξαναπιάνω από την αρχή, . Αυτό σαν πρακτική είναι ωφέλιμη γιατί με βοηθά να κρατώ τα ‘’σημαντικά’’ που έχω δημιουργήσει και να αφήνω άλλα παραπίσω. Πάντως η ζωγραφική δεν είναι κάτι που πρέπει να διαβάζεται επιφανειακά, απαιτεί πολύ δουλειά, αφοσίωση και επαναπροσδιορισμούς.
Η Μαρία Βύρρα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1984. Το 2013 αποφοίτησε από την Ανώτατή Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με πτυχίο στη Ζωγραφική (καθηγητές εργαστηρίου – Πάνος Χαραλάμπους και Μιχάλης Μανουσάκης), ενώ παρακολούθησε Γλυπτική με τους καθηγητές Νίκο Τρανό – Θεόδωρο Παπαγιάννη και Σκηνογραφία με την Λίλυ Πεζάνου, νωρίτερα σπούδασε στο τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Δομικών έργων του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Έργα της βρίσκονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
www.mariavyrra.com
Πατάς στο χώμα,
εκεί που η υγρασία βγαίνει
σαν σφιγμένο θρόισμα.
Πράσινη, κίτρινη, μισοθαμμένη.
Γκρίζα εικόνα,
αέρας στεγνός,
σύννεφο χιονισμένο παγώνει την αναπνοή.
Η πέτρα μαύρη,
Πέφτει και μένει εκεί,
Στο υγρό χώμα.
Νερό μπλε,
Παραμέσα σκοτεινό ,
Μαύρο και μολυσμένο
Ποτίζει, ξεβράζει και επιστρέφει.
Apodec
KATI 18
‘current / inner”
Maria Vyrra
Επιμέλεια: Τένια Μενεγάκη
Σχεδιασμός: Τένια Μενεγάκη, Νανά Καντσά
Εγκαίνια, παρουσία της καλλιτέχνιδος:
Παρασκευή 31|1|2025, 7:30μμ
Διάρκεια: 31|1-15|02| 2025
Ωράριο: ΤΕΤΑΡΤΗ & ΣΑΒΒΑΤΟ 12:00-15:00 ΠΕΜΠΤΗ & ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17:00-20:00