γράφει ο Τάσος Γέροντας
Guy Gavriel Kay «Το Σαραντινό ψηφιδωτό». Βιβλιο Ι «Προς το Σαράντιον», βιβλίο ΙΙ «Ο Κύριος των αυτοκρατόρων». Εκδόσεις Anubis. Τώρα πια εξαντλημένα.
Όπως μας πληροφορεί στον πολύ κατατοπιστικό πρόλογό του ο μεταφραστής Αυγουστίνος Τσιριμώκος, πρόκειται για μια απεικόνιση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, με τη δομή, τους τίτλους, την κοινωνία της εποχής του Ιουστινιανού. Όπως πάντα, οι ιστορίες του Κέυ διαδραματίζονται κάπου αλλού. Κάπου όπου ο νυχτερινός ουρανός έχει δύο φεγγάρια.
Το Σαράντιον/Κωνσταντινούπολη είναι στην κορυφή της δόξας, έχοντας μόλις ανακάμψει από τη Στάση της Νίκης. Η δυτική αυτοκρατορία της Ροδίας/Ρώμης έχει κατακτηθεί από βαρβάρους. Υπάρχουν θεολογικές διαφορές μεταξύ των δύο αυτοκρατοριών, αλλά και με τους κατακτητές και κατακτημένους βαρβάρους. Ο αυτοκράτορας της ανατολικής αυτοκρατορίας θέλει να χτίσει έναν μεγαλόπρεπο ναό και κάλεσε τον καλύτερο ψηφοθέτη της Ροδίας για να στολίσει με ψηφιδωτό τον τεράστιο τρούλο.
Ο πρώτος τόμος είναι η προετοιμασία για την κορύφωση του δεύτερου. Εδώ θα γνωρίσουμε την ιστορία των δύο αυτοκρατοριών, καθώς και των γειτόνων τους. Θα μάθουμε ιστορίες, προλήψεις και προκαταλήψεις όλων των φυλών. Θα γνωρίσουμε και τους αλλόθρησκους στις ερήμους της Ανατολής. Θα ακολουθήσουμε τον ψηφοθέτη στον δρόμο του προς το Σαράντιον. Αλλά δεν μπορούμε να φανταστούμε αυτό που μας περιμένει στον δεύτερο τόμο.
Οι εκπληκτικές περιγραφές των τόπων, των ανθρώπων, των δολοπλοκιών, των συμμαχιών, των προδοσιών, που θα δούμε στον πρώτο τόμο εδώ συμπληρώνονται από μια απίστευτη πλοκή. Μηχανορραφίες, πονηρά σχέδια πίσω από τις βαριές κουρτίνες των ανακτόρων, πολιτικές παγίδες, οι περίφημες ιπποδρομίες και η επιρροή των κορυφαίων ιππέων παρουσιάζονται με εναργέστατες περιγραφές. Με φοβερή μαεστρία ο συγγραφέας προσθέτει πρόσωπα και στιγμιότυπα φαινομενικά άσχετα, τα οποία αργότερα θα παίξουν δραματικό ρόλο. Προκαλεί τη συμπάθεια ή την αντιπάθεια του αναγνώστη για κάποια πρόσωπα, και μετά τον μπερδεύει. Προσθέτει λεπτομέρειες που μοιάζουν άχρηστες, αλλά δεν είναι. Και δεν διστάζει να φιλοσοφεί. Με συνεπήρε! Τις 580 σελίδες του πρώτου τόμου τις διάβασα σε κάτι περισσότερο από τρεις μέρες. Τις αντίστοιχες του δεύτερου σε κάτι λιγότερο από δύο.
Ο Κέυ είναι εξαιρετικός στις περιγραφές. Λυρικός, σκληρός, ωμός, τρυφερός, φιλοσοφημένος, κάθε φορά χωρίς υπερβολές, κάθε φορά εύστοχος. Ακόμα και η μαγεία που χρησιμοποιεί μοιάζει τόσο ταιριαστή!
Εξαιρετικό έργο! Θα σας ταξιδέψει σε τόπους μαγικούς και θα σας μαγέψει!
«Κάποια στιγμή ήρθε το πρωί. Πάντα έρχεται το πρωί. Και πάντα υπάρχουν απώλειες από τη νύχτα. Είναι το αντίτιμο για το φως.»
«Ο κόσμος ήταν ένα μέρος πέρα από την ικανότητα του ανθρώπου να τον κατανοήσει εντελώς. Έτσι είχε πλαστεί.»