Ένα ρεαλιστικό μπρούτζινο άγαλμα 12 μέτρων με τίτλο Grounded in the Stars, έργο του Τόμας Πράις, στήθηκε στην Times Square και κατάφερε μέσα σε λίγες μέρες να διχάσει κοινό και κριτικούς. Παριστάνει μια μαύρη γυναίκα σε φυσικότητα και οικειότητα που θυμίζει καθημερινό περαστικό, κι όμως έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων στα social media. Κάποιοι το αποκαλούν «σημάδι μιας διεστραμμένης κοινωνίας», άλλοι το εκθειάζουν ως αναγκαίο αντίβαρο στην κυριαρχία των παραδοσιακών ανδρικών λευκών μορφών σε δημόσιους χώρους.
Τοποθετημένο κοντά στα παλαιότερα αγάλματα του καθολικού ιερέα Φράνσις Ντάφι και του θεατρικού συγγραφέα Τζορτζ Κόχαν (που στέκουν εκεί δεκαετίες), το Grounded in the Stars αποτελεί προσωρινή εγκατάσταση και θα παραμείνει μέχρι τις 17 Ιουνίου. Ωστόσο, προκάλεσε αρκετή αναστάτωση ώστε να σχολιαστεί ακόμη και από δημοσιογράφους όπως ο Ντέιβιντ Μάρκους στο Fox News, που το χαρακτήρισε «μια υλική απόδειξη του πόσο έχει μπερδευτεί η σύγχρονη Αριστερά από τη woke κουλτούρα».
Ο Βρετανός γλύπτης Τόμας Πράις εδώ και δέκα χρόνια δημιουργεί ρεαλιστικά γλυπτά μαύρων ανδρών και γυναικών, αποτυπώνοντας τους σε στιγμές απλής καθημερινότητας – να τσεκάρουν τα κινητά τους, να στέκονται αμήχανα, να φορούν φούτερ και αθλητικά. Η πρόθεσή του δεν είναι να «τραβήξει» τα βλέμματα, αλλά να δείξει ότι αυτοί οι άνθρωποι υπάρχουν με ή χωρίς το βλέμμα του θεατή. Ο ίδιος έχει δηλώσει πως επηρεάστηκε από τα αυστηρά και «αποστασιοποιημένα» αιγυπτιακά αγάλματα.
Η δουλειά του εντάσσεται στο ρεύμα του φωτορεαλισμού, με σαφή παραπομπή στα έργα του Ντουέιν Χάνσον – ενός γλύπτη που τη δεκαετία του ’60 παρουσίαζε με τρομακτική λεπτομέρεια καθημερινούς ανθρώπους: ψώνια, συνταξιούχους, εργάτες. Όπως και εκείνος, έτσι κι ο Πράις, αποδίδει με λεπτομέρεια τις ατέλειες – το στραβό στρίφωμα στο πουκάμισο, τα φθαρμένα αθλητικά. Ωστόσο, σε αντίθεση με την υπερπαραγωγή των ρητινένιων γλυπτών του Χάνσον, το μπρούτζινο στυλ του Πράις φαίνεται πιο λιτό και ωμό, αλλά εξίσου δυνατό ως δήλωση.
Το άγαλμα παρουσιάζεται σε μια εποχή που η πολιτική γύρω από τα δημόσια μνημεία φουντώνει. Ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει ανακοινώσει την πρόθεσή του να δημιουργήσει έναν «Εθνικό Κήπο Ηρώων», γεμάτο ρεαλιστικά αγάλματα «μεγάλων προσωπικοτήτων της αμερικανικής ιστορίας», κόβοντας ταυτόχρονα χρηματοδοτήσεις σε ιδρύματα όπως το National Endowment for the Arts. Η αντιπαράθεση είναι ξεκάθαρη: Ποιους τιμούμε και γιατί;
Το Grounded in the Stars είναι ένα άγαλμα, αλλά ταυτόχρονα και ένας καθρέφτης. Αντανακλά τις προκαταλήψεις, τις προσδοκίες, τις αντοχές μας. Όταν η τέχνη προκαλεί τόσο έντονη αντίδραση, ίσως κάτι έχει πετύχει.
