Το θέατρο έξω από τα Τείχη μας προσκαλεί σε ένα βαθύτατα ερωτικό μα συνάμα αντισυμβατικό έργο, στην «Αρρώστια Θανάτου», και ο Γιώργος Νεράντζης, σκηνοθέτης της παράστασης, μας αφήνει μια υπαινικτική, αμιγώς σουρεαλιστική πινελιά κάνοντάς μας να αναρωτηθούμε τι θα συμβεί στη θεατρική αίθουσα.
Πείτε μας λίγα λόγια για το περιεχόμενο του έργου.
Πρόκειται για ένα έργο που αφορά την 'μεταφυσική' της αγάπης.
Η Μαργκερίτ Ντυράς θεωρείται μια σπουδαία μορφή της γαλλικής λογοτεχνίας που έχει προκαλέσει αμφιθυμικά αισθήματα και έχει γίνει αποδέκτης καλών και κακών κριτικών. Στην Ελλάδα, ωστόσο, σπανίως ακούγεται το όνομά της.
Ναι, αποτελούσε και ίσως αποτελεί την αγαπημένη πολύ 'ψαγμένων', ευαίσθητων, όπως και κάθε είδους 'αποδιοπομπαίων' ανθρώπων. Αυτό από μόνο του λέει πολλά. Η ίδια η Ντυράς ήταν ένα τέτοιο άτομο. Δεν το έβαζε κάτω, έψαχνε, ζούσε, έχανε και άρα 'κέρδιζε'. Εμένα μου αρέσει γιατί είναι αμείλικτη και αδυσώπητη. Ένα μεγάλο 'κακοποιημένο' παιδί, που λέει τα πράγματα με το όνομά τους, όσο σκοτεινά κι αν μοιάζουν αυτά. Τολμά..
Έχετε εκφράσει σε παλαιότερη συνέντευξή σας τη δυσανασχέτησή σας για την επιμονή Ελλήνων σκηνοθετών και παραγωγών να αναπαράγουν το ρεαλισμό και να προσκολλώνται σε κείμενα του 19ου αιώνα αγνοώντας την εξέλιξη της δραματουργικής τέχνης από τότε και στο εξής. Με ποιον τρόπο θεωρείτε ότι εσείς με το Η Αρρώστια του Θανάτου πάτε ένα βήμα παραπέρα;
Είναι ένα από τα έργα που με αφορούν. Καθαρά μέσα στα πλαίσια της μυστικιστικής (εσωτερικής) επιστημολογίας (μια μορφή τέχνης, που από 'μετάφραση' σε 'μετάφραση', και από ψυχή σε ψυχή, και μέσα από τα μάτια των αποδεκτών της γίνεται 'αρχέτυπο', αιώνιο, 'μεταφέρεται' στον χρόνο από μόνη της) όπως θα λεγε και ο Νταλί (Χα,χα). 'Πάει' τον ψυχοδιανοητικό άνθρωπο του 'μυαλού', λίγο παρακάτω. Το έργο είναι γεμάτο συμβολισμούς. Συμβολισμούς για τον άνθρωπο, την αγάπη, την μοναξιά, την 'διαφορετικότητα', τα καθημερινά μικρά και μεγάλα μας 'εγκλήματα', την βία, τον έρωτα, την 'μειονεξία', την εσωτερική περιπέτεια – την εξουσία, την εξερεύνηση, όλων εκείνων στους οποίους η 'κοινωνία' μέσα στην υποκρισία και την πνευματική οκνηρία της, δεν επιτρέπει ούτε καν να υπάρξουν, πόσο μάλλον να 'εκφραστούν'.
Έχουμε φτάσει πια στο τέλμα της λεκτικής έκφρασης; Ποιοι άλλοι τρόποι επικοινωνίας υπάρχουν και πώς το θέατρο οφείλει να διαχειριστεί αυτή την κρίση του λόγου, αν μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε έτσι;
Ναι, το τέλμα είναι 'καλό', σε κάνει επιτέλους να 'αρχίζεις'. Στην αρρώστια θανάτου, 'μεταφράζουμε' το 'έγκλημα' που διαπράττουμε πάνω στην κάθε στιγμή μας – εκλογικεύοντάς την σε θάνατο από λέξεις-, πάνω στην αγάπη, την μοναξιά.' Όπως 'μεταφράζουμε' την απίστευτη αυτή ανάγκη μας να εξουσιάζουμε και να κατέχουμε τα πράγματα, σε κινήσεις μαριονέτας. 'Μεταφράζουμε' και ευελπιστούμε να μας ανοιχτεί κάποια στιγμή ο 'κόσμος' της καρδιάς ώστε να πάρουμε ένα 'ψίχουλο' βαθιάς κατανόησης για τον 'άλλον', τον κόσμο, εμάς τους ίδιους.
Η Τέχνη είναι μια 'μετάφραση', μέσα από διαφορετικά ιδιώματα, διαφορετικών ανθρώπων. Όλη η παραδοσιακή τέχνη μετέφερε μέσα στους αιώνες την γνώση της, έτσι, και μέσω τέτοιων 'μεταφράσεων'. Θα δει κανείς, μέσα σ' ένα Περσικό χαλί, ακόμη και μουσικές παρτιτούρες, συνταγές φαγητού, όπως θα δει μέσα στους χορούς των λαών, κινήσεις πλανητών και διάφορα είδη προσευχής. Τραγουδιών, νανουρισμάτων κλπ. Πιστεύω σε μια τέτοιου είδους Γνώση-Τέχνη, που προσπαθεί μα μιλήσει, και συμβάλει στο βάθος της αντίληψης, και όχι μόνο στην ευχαρίστηση των ματιών (αν και δεν είναι ούτε αυτό, λίγο).
Κατά την άποψή σας αποτελεί το θέατρο παιδευτικό μέσο; Θα θέλατε να κλείσετε τη συζήτηση με μία φράση της Μάργκεριτ Ντυράς προσκαλώντας τους θεατές σε μία βαθύτερη εξερεύνηση επί σκηνής;
Το θέατρο που οδηγεί βαθιά στον εαυτό ναι, είναι και παιδευτικό, με την έννοια της 'παίδευσης' και της 'δουλειάς' πάνω στους ίδιους μας τους εαυτούς, πριν απ' όλα. Περισσότερο το βλέπω όμως ως ένα ρίσκο, και ένα διακύβευμα ενάντια στις κάθε είδους βεβαιότητές μου. Εκτίθεσαι ανεπανόρθωτα στο Θέατρο.
Η αγαπημένη μου στιγμή στο 'αρρώστια Θανάτου' είναι το σημείο που αναφέρεται στην ουσία των σχέσεών μας: Στην ανάγκη μας να εξουσιάζουμε από ματαιοδοξία και από απόγνωση. «Την ρωτάται γιατί η αρρώστια του θανάτου είναι θανατηφόρα, σας απαντά, γιατί αυτός που έχει προσβληθεί δεν ξέρει πως κουβαλάει μέσα του τον θάνατο,…. Αναγγέλετε την βασιλεία του θανάτου. Δεν μπορεί κανείς να αγαπά τον θάνατο όταν του τον επιβάλλουν. Νομίζετε πως κλαίτε επειδή δεν αγαπάτε. Κλαίτε όμως γιατί δεν μπορείτε να επιβάλλετε τον θάνατο. Θα πεθάνετε από θάνατο».
***
«Αρρώστια Θανάτου», της Marguerite Duras.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Γιώργος Νεράντζης
Σκηνικά-κοστούμια: Αγγελική Ρελάκη
Φωτισμοί: Ελένη Χούμου
Παίζουν: Ελευθερία Τσάκουρη, Γιάννης Περδίκης
Info: Κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή, στο «Θέατρο Έξω από τα Τείχη», Πανεπιστημίου 2 – Ευαγγελίστρια.
ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ: 21:10
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ: Κανονικό 10€, Φοιτητικό και ανέργων 7€
ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΘΕΣΕΩΝ: 2310-210308 και 6937234894
ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 60 λεπτά (χωρίς διάλειμμα).
