Γιάννης Μακριδάκης «Τά ἀπόνερα τῆς Σοφίας». Ἐκδόσεις Ἑστία 2022.
264 σελίδες σέ ἐξαιρετικῆς ποιότητας ὑποκίτρινο χαρτί, πολύ καλή ἐπιμέλεια, ἐκτύπωση καί βιβλιοδεσία, μέ ἕνα ὄμορφο ἐξώφυλλο, τό ὁποῖο ἀποτυπώνει τήν οὐσία τοῦ βιβλίου.
Ὁ Γιάννης Μακριδάκης ἐμφανίστηκε στή λογοτεχνία τό 2008. Ἀπό τότε κάθε χρόνο μᾶς ἔδινε ἕνα τοὐλάχιστον βιβλίο, μέ ἐξαίρεση τό 2014 καί τό 2018. Κι ἐνῶ φάνηκε πώς τό 2020 θά σταματοῦσε νά γράφει, ἐπανῆλθε φέτος.
Ἡ ἱστορία μας ξεκινᾷ τό 2003. Παρακολουθοῦμε τήν οἰκογένεια τοῦ δεκαπεντάχρονου τότε Ζαχαρία Μελιτάκη, νεότερου ἀπό τά τρία τέκνα τοῦ καπετάνιου Μελιτάκη. Τόν Αὔγουστο ἐκείνης τῆς χρονιᾶς ὁ πατήρ Μελιτάκης, λάτρης τοῦ διαβάσματος, συγκάλεσε οἰκογενειακό συμβούλιο, στό ὁποῖο ἐπαίνεσε τίς συγγραφικές ἱκανότητες τοῦ βενιαμίν τῆς οἰκογενείας καί τεχνηέντως ἐκμαίευσε τό ἀποτέλεσμα ψηφοφορίας γιά τήν ἀποδοχή τῆς πρότασής του, νά ἀσχοληθεῖ ὁ μικρός μελλοντικά μέ τή συγγραφή βιβλίων. Τά ἐνθαρρυντικά λόγια τοῦ πατέρα ἦρθαν ἀκριβῶς τήν κατάλληλη ὥρα. Ὁ ἔφηβος Ζαχαρίας εἶχε μόλις βιώσει τήν πρώτη του ἐρωτική ἀπογοήτευση ἀπό τή συνομήλική του Σοφία τοῦ τίτλου. Ἔτσι ὑπέκυψε προσώρας στήν προτροπή καί τήν οἰκογενειακή ἀπόφαση.
Ἡ πορεία τοῦ Ζαχαρία εἶναι ἀπρόσμενη. Θά σπουδάσει γεωπονική. Ὅμως τό δολίως συνταχθέν σχέδιο τοῦ πατέρα του δέν θά ἀργήσει νά μπεῖ σέ ἐφαρμογή.
Δέν θέλω νά ἀποκαλύψω τήν ἐξέλιξη τῆς ζωῆς καί τῆς καριέρας τοῦ Ζαχαρία Μελιτάκη, ἀφήνω τόν ἀναγνώστη νά τήν ἀνακαλύψει διαβάζοντας αὐτό τό πολύ ὡραῖο βιβλίο. Θά ἀσχοληθῶ πλέον μέ τή γραφή τοῦ Μακριδάκη.
Ὅλη ἡ ἀφήγηση γίνεται ἀπό τόν Ζαχαρία. Κι ἐνῷ στήν ἀρχή μᾶς περιγράφει τά γεγονότα μέ σοβαρό (ἤ σοβαροφανές) ὕφος, διανθισμένο μέ ἐλαφρό χιοῦμορ καί λυρισμό, βαθμιαῖα διαποτίζεται μέ μελαγχολία. Ὁ τρόπος πού περιγράφει τή μοναξιά του καί τή μοναχική, στή συνέχεια, ζωή του εἶναι μελαγχολικός, ὅπως καί ἡ περιγραφή τῆς διάλυσης τῆς οἰκογενείας του. Μερικές φορές ἡ γραφή εἶναι ἐπιμελῶς καί τεχνηέντως ἐπιτηδευμένη, γιά νά τεκμηριώσει ἴσως τό μέλλον τοῦ Ζαχαρία ὡς συγγραφέα.
Παρότι διαφορετικός ὡς πρός τό ὕφος ὁ λόγος τοῦ Μακριδάκη στό βιβλίο αὐτό, παραμένει λυρικός, λατρευτικός πρός τή φύση. Ὁ μακροπερίοδος λόγος καί ἡ ντοπιολαλιά τῶν προηγούμενων βιβλίων του ἀπουσιάζουν, ἀλλά ὄχι παντελῶς. Τώρα ἕνας καλλιεργημένος ἀστός περιγράφει τή δόλια χειραγώγησή του ἀπό τόν δυνάστη πατέρα, ἀλλά καί τήν ἐρωτική καθοδήγησή του ἀπό τήν ἥσυχη μητέρα. Ἐπιλέγοντας ὡς ἀντικείμενο σπουδῶν καί ἀκολούθως γιά ἐπάγγελμα τοῦ Ζαχαρία τήν γεωπονική, ὁ συγγραφέας ἀποκτᾷ ἕνα ἔρεισμα γιά νά ἀποκαλύψει τή δική του μεγάλη ἀγάπη γιά τή φύση, τή γῆ καί τούς καρπούς της.
Τό τέλος τοῦ βιβλίου εἶναι ἀπροσδόκητο καί τρόπον τινα λυτρωτικό. Θυμίζει κάπως τόν ἴδιο τόν Μακριδάκη, ὁ ὁποῖος «δολοφόνησε τόν συγγραφέα μέσα του καί ζεῖ ὡς ἀγρότης μέ τή σύντροφό του». Εἶναι ὅμως ἔτσι; Αὐτό μόνον ὁ ἴδιος μπορεῖ νά μᾶς τό πεῖ, ἴσως στό ἑπόμενο βιβλίο του. Μέχρι τότε ἄς ἀπολαύσουμε τά «ἀπόνερα τῆς Σοφίας» μέ τή διαφορετική ἀλλά πάντοτε γοητευτική γραφή του.
