Πιθανότατα έχει πετύχει
κανείς τα έργα του στους δρόμους της Αθήνας ή ταξιδεύοντας έχει δει κάποια
περιέργως οικεία πινελιά σε κάποιο φεστιβάλ του Μεξικού, της Ιρλανδίας, της
Αυστρίας ή της Ισπανίας. Ο Φίκος είναι ένας ζωγράφος και street
artist που έχει πάρει μία
τεχνική που θεωρείται παρωχημένη και την έχει χρησιμοποιήσει για να
δημιουργήσει μία πολύ προσωπική αισθητική. Τα τελευταία χρόνια η δουλειά του
αποκτά όλο και μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα με τον ίδιο να ταξιδεύει σε διάφορες
γωνιές του κόσμου για φεστιβάλ, προσωπικές εκθέσεις και αναθέσεις έργων.
Η πιο
πρόσφατη ανάθεση που του δόθηκε ήρθε από το Πανεπιστήμιο που έβγαλε τον Einstein,
το περιβόητο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης,
όπου του ζητήθηκε να κοσμήσει πέντε ορόφους των τοιχών του “Κτηρίου του
Ινστιτούτου Υπολογιστικής Επιστήμης” με τις πρωτότυπες τοιχογραφίες του. Ο
συνδυασμός Βυζαντινής τεχνοτροπίας και επιστημονικών θεματικών αποτελεί από
μόνος του μία πρόκληση, αυτή ακριβώς ήταν όμως η βάση με την οποία κινήθηκε.
Τώρα ο Φίκος ετοιμάζει μία προσωπική έκθεση στο Τορίνο της Ιταλίας υπό τον
τίτλο “Έκπτωτοι Άγγελοι” για τις 10 Ιανουαρίου, ενώ ταυτόχρονα αναμένεται να
ολοκληρώσει ένα μεγάλο τοιχογραφικό project
στην Αθήνα
τον Φλεβάρη. Λίγο πριν την έκθεση του μιλήσαμε μαζί του για την τέχνη του!
Πες μας
λίγα λόγια για τον εαυτό σου και το έργο σου. Σε τι στυλ κινούνται οι δουλειές
σου και γιατί επέλεξες τη συγκεκριμένη ζωγραφική;
Με τη ζωγραφική ασχολούμαι από όταν με θυμάμαι. Πέρα από αυτό, οι
καλλιτεχνικές μου ανησυχίες έγιναν πιο έντονες στα τέλη του δημοτικού, όπου
γοητευμένος από τη δημιουργικότητα της χειρωνακτικής εργασίας άρχισα να φτιάχνω
κομποσκοίνια, χυτές κέρινες εικόνες, κεντήματα κτλ.
Ζωγραφικά, έχω δοκιμάσει σχεδόν όλα τα υλικά και τις τεχνοτροπίες (από
Ιμπρεσιονισμό με λάδια μέχρι τοπιογραφίες, ακουαρέλες και κόμικ) αλλά
πειραματικά. Το ύφος της δουλειάς μου είναι σύγχρονο Βυζαντινό (όροι
αντικρουόμενοι αλλά κάπως έπρεπε να το ονομάσω!) και ασχολούμαι με αυτό πάνω
από 15 χρόνια.
Η αλήθεια είναι πως δεν επέλεξα εγώ τη συγκεκριμένη ζωγραφική. Αυτή με
επέλεξε. Δε νομίζω πως ένα παιδί 10 χρονών έχει το μυαλό να κάνει συνειδητές
αποφάσεις. Κάποια πράγματα έρχονται εξ άνωθεν.
Πως
προέκυψε η ιδέα της Βυζαντινής Ζωγραφικής ως Street Art; Υπήρξαν καλλιτέχνες που σε επηρέασαν
προς αυτήν την κατεύθυνση;
Η γέννηση της Βυζαντινής Street Art ήταν κάτι αναπόφευκτο καθώς ήμουν
παράλληλα γκραφιτάς και εικονογράφος για χρόνια. Παρόλα αυτά, όταν πρωτοέπιασα
σπρέυ το '99 δεν υπήρχε καν ο όρος Street Art στην Ελλάδα. Ήταν
απλά Graffiti, δηλαδή λίγο-πολύ βανδαλισμός. Είχε και τα ωραία της
αυτή η φάση, αλλά δε με γέμιζε πλήρως. Ήθελα να κάνω κάτι πιο δημιουργικό από
γραμματοσειρές και η σκέψη του να βγάλω στο δρόμο το βυζαντινό στυλ που δούλευα
στο χαρτί γυρνούσε στο μυαλό μου για χρόνια. Τελικά έγινε όταν ένιωσα ώριμος να
το βγάλω. Ήταν μια φυσική εξέλιξη, όχι αποκύημα ενός ιδεολογήματος ή κάποιας
θείας έμπνευσης.
Από κει και πέρα υπάρχουν πολλοί λόγοι που στάθηκαν αφορμή να εδραιωθεί
μέσα μου αυτή η επιλογή, εκ των οποίων ο κυριότερος, η διάδοση του μηνύματος
της Σύγχρονης Βυζαντινής Ζωγραφικής.
Υπήρξαν καλλιτέχνες-πρωτοπόροι της ελληνικής Street Art, όπως ο Krah, o
B. κι ο Dreyk the Pirate των οποίων η δουλειά μου έδινε την έμπνευση και την
απάντηση που αναζητούσα στο αν μπορεί να υπάρξει και κάτι πιο
καλλιτεχνικό στο δρόμο.
Πες μας
λίγα λόγια για την συνεργασία σου με το Ελβετικό
Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης. Πως προέκυψε η προσέγγιση;
Με βρήκε ένας καθηγητής του Πανεπιστημίου από την
Washington Times η οποία είχε κάνει ένα άρθρο για την Ελληνική Street Art. Η
συνεργασία ήταν άψογη από όλες τις απόψεις, όπως θα περίμενε κανείς άλλωστε από
ένα τόσο μεγάλο πανεπιστήμιο. Σίγουρα βοήθησε και ο αέρας της
Ζυρίχης, κάτι πέρα για πέρα διαφορετικό από αυτόν της Αθήνας!
Όπως και να
'χει, ήταν μεγάλη τιμή να δουλέψω σε ένα τόσο μεγάλο ίδρυμα όπως αυτό, αν
σκεφτείς οτι ιδρύθηκε το 1855 και στην ιστορία του, μεταξύ πολλών,
θα βρεις 21 Νόμπελ και μαθητή τον Αϊνστάιν!
Βυζαντινή
ζωγραφική πάνω σε επιστημονικά θέματα. Κάτι τέτοιο δεν έχει ξανασυμβεί, ήταν
δύσκολο το πάντρεμα;
Η επιλογή των θεμάτων ήταν αρκετά περίπλοκο ζήτημα
γιατί το υλικό που είχα στα χέρια μου ήταν άπειρο και έπρεπε να διαλέξω τι θα
ήταν πιο λειτουργικό, ταιριαστό και αντιπροσωπευτικό της δουλειάς που γίνεται
στο χώρο. Επίσης, το υλικό αυτό θα έπρεπε να προσαρμοστεί κάπως στη βυζαντινή
σύνθεση και φόρμα.
Σκέψου μέχρι χτες να ζωγραφίζεις ελληνική μυθολογία
και αγγέλους και ξαφνικά να σου δείχνουν προσομοίωση της εξέλιξης των
καρκινικών κυττάρων στον ανθρώπινο οργανισμό και 3D αναπαραστάσεις της κίνησης
του σώματος των χελιών και να πρέπει να ζωγραφίσεις κάτι εμπνεόμενος από αυτό
το πνεύμα!
Ευτυχώς είχα πλήρη καλλιτεχνική ελευθερία από την
αρχή μέχρι το τέλος και αρκετή βοήθεια από τον καθηγητή και υπεύθυνο του
κτηρίου με τον οποίο και δουλέψαμε τη θεματολογία μέσω πολλών συζητήσεων από
skype. Αν και δύσκολη, ήταν σίγουρα μια άκρως ενδιαφέρουσα διαδικασία η οποία
πέρασε μάλιστα από πολλά στάδια.
Ξεκινήσαμε από πρωτόλειες ιδέες όπως:
Ελβετία – Νερό – Φυσική – Ελληνική
Ιστορία, οι οποίες εξελίχθηκαν σε Γουλιέλμος Τέλλος – Θαλής ο Μιλήσιος –
Αϊνστάιν – Ίκαρος και κατέληξαν σε Λέοναρντ Όυλερ – Προσωποποίηση της Θάλασσας η
οποία κρατάει το άτομο του νερού – Ο Αριστοτέλης συνεργάζεται με το
Νεύτωνα.
Τι
προσπάθησες καλλιτεχνικά να πετύχεις με τα συγκεκριμένα έργα στο ινστιτούτο και
ποιοι ήταν οι περιορισμοί που συνάντησες;
Αυτό που πάντα προσπαθώ να πετύχω με τα έργα μου
είναι η Λειτουργικότητα, δηλαδή η αρμονία μεταξύ του τρίπτυχου Θέμα –
Σχέση περιεχομένου με το χώρο – Επικοινωνία εικονιζομένων με το θεατή.
Αν εξαιρέσεις τη δυσκολία στη θεματολογία, για την
οποία μιλήσαμε, δε μπορώ να πω πως είχα κάποιους περιορισμούς όσον αφορά το όλο
εγχείρημα. Αυτή την ερώτηση να μου την κάνεις για Projects που έχω κάνει στην
Ελλάδα!
Ακούγεται
συχνά, ειδικά από ανθρώπους του χώρου, ότι η Ελλάδα δεν έχει ουσιαστικά
εικαστική οντότητα. Ποιες είναι οι απόψεις σου πάνω στο θέμα;
Είναι κοινή παραδοχή, πιστεύω, πως οι Έλληνες ήταν
ανέκαθεν ένας καλλιτεχνικός λαός. Και το έχουμε ακόμα. Αρκεί να δεις πόσοι
θέλουν να γίνουν ζωγράφοι ή τραγουδιστές συγκριτικά με άλλες χώρες. Ίσως είναι
το ανήσυχο ελληνικό πνεύμα που μας ωθεί στην αναζήτηση της αλήθειας
μεσω μιας εσωτερικής διαδικασίας όπως είναι η τέχνη. Δεν ξέρω.
Αυτό που όμως λείπει πια, είναι η πραγματική
καλλιτεχνική παιδεία και η συνείδηση της μοναδικότητάς μας. Θλιβερότερο ακόμα
είναι να βλέπεις το πως όλο αυτό υποστηρίζεται από τις επίσημες σχολές
εικαστικών τεχνών. Όσο πιο απρόσωπο κάτι, τόσο πιο πολύ επενείται και
προωθείται. Έτσι, ενώ έχουμε υπέρμετρη καλλιτεχνική παραγωγή λείπει από αυτήν
χαρακτήρας, προσωπικότητα, ζωή.
Παρόλαυτά, όσον αφορά το μέλλον, είμαι αισιόδοξος.
Πιστεύω πως είναι θέμα χρόνου η παγκόσμια καλλιτεχνική σκηνή να δώσει το
σύνθημα Επιστροφή στις Ρίζες (εμείς ακολουθούμε τυφλά οποιαδήποτε
εντολή έρχεται από το εξωτερικό) δίνοντάς μας την ευκαιρία να μάθουμε
περισσότερα για τον εαυτό μας σαν έθνος.
***
