ή αλλιώς τo
αποκορύφωμα της ανοησίας και γελοιότητας
Όλοι ξέρουμε ότι η συγκεκριμένη «κινηματογραφική» απόδοση του bestseller θα κόψει πολλά εισιτήρια. Εκ' τούτου συμπεραίνουμε
ότι η διαφήμιση έχει μεγαλύτερη δύναμη από οποιαδήποτε κινηματογραφική κριτική,
βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον – όσο να βγουν, δηλαδή, τα έξοδα και τα κέρδη των
στούντιο – . Με παγκόσμια πρεμιέρα στη Berlinale (!) και διανομή στις ελληνικές αίθουσες στις
12 Φλεβάρη, θα γίνω – αν και όλοι όσοι την είδαν θα το θέλανε και ελπίζω
συναδελφικά να το κάνουν – παρατράγουδο στα «ωραία» άσματα. Αυτό σημαίνει πως
δεν θα ενδώσω στην τραγική γελοιότητα της Αρλεκινικής «αισθητικής» και θα πω,
πως αυτό που είδα, θα μείνει στην ιστορία του κινηματογράφου, ως μια από τις
πιο ανόητες, σερβιρισμένες ως αριστούργημα, απάτες, από ενάρξεως κινηματογράφου.
Γρήγορα στο στόρι: Η 21χρονη φοιτητριούλα Anastasia ερωτεύεται παράφορα το υπερζάμπλουτο
επιχειρηματία και σαδιστή (καμιά συνειρμική σχέση φυσικά με το μαέστρο της
τέχνης και δύστυχο, Μαρκήσιο Ντε Σαντ) 27χρονο Christian Kate και ξεκινάνε τα ερωτικά παιχνίδια – ή τα
αστεία (σε βαθμό νευρικού χαχανητού), παιδιάστικα σαλιαρίσματα για ένα δίωρο.
Εντάξει μωρέ ταιριάζουν τα παιδιά, και ηλικιακά και στα γούστα. Τα γούστα του
κοινού όμως, παρεμπιπτόντως, τα πήρανε και λίγο υπόψη;
Και τώρα στην κριτική με μια πρώτη παρένθεση. Αν αρχίζω να μοιάζω
σαν αναίσθητος και σκληρός νεκροθάφτης με το τιμημένο φτυάρι του, μην με
κακοκαρδίσετε. Εδώ υπάρχει μια παρεξήγηση όσον αφορά το τόσο αναγκαίο αυτό
επάγγελμα. Όπως, εννοείται από την ίδια την ετυμολογία της σύνθετης τούτης
λέξης, ο νεκροθάφτης, δεν θάβει τα ζωντανά, μα τα ήδη νεκρά. Και το “Fifty shades of Grey, βρίσκεται εκ γενετής, σε προχωρημένη, αν
όχι πλήρη, αισθητική σήψη. (αν ήμουν συντελεστής της «ταινίας», θα ντρεπόμουν
να μπω στους τίτλους, για να μην θαφτώ και εγώ μαζί της).
Ξεκινώ. Βαθύς, βαθύτατος
πουριτανισμός
. Μην πέσει κανείς στην λούπα. Η τραγελαφική τούτη ταινία, δεν
έχει ίχνος ερωτισμού. Εδώ ταιριάζει, αν μου επιτρέπεται, μια ρήση ενός μεγάλου
καλλιτέχνη, που φυσικά τη συνέταξε σε θαυμάσιες αισθητικά στιγμές ερωτικής
έγερσης (συγνώμη Οδυσσέα που σε χαραμίζω έτσι ασυλλόγιστα) για να εξηγηθώ.
«Μάντεψε, κοπίασε, νιώσε: Από την άλλη μεριά
είμαι ο ίδιος».
Ε, και ναι, παρά τις όποιες διαφημιστικές ρητορείες, οι κυρά
Κατίνες – όπως έλεγε ο Βασίλης Ραφαηλίδης – που γράψανε το βιβλίο, το σενάριο
και σκηνοθέτησαν την «ταινία», εκτελούν τον πραγματικό ερωτισμό και ηδονισμό, σε
κάθε λεπτό και καρέ της, πράγμα που αποδεικνύει πως είναι απλά από την ανάστροφη,
βαθύτατα ψυχαναγκαστικός, εκφυλιστικός, καθυποτακτικός, αλλοτριωτικός
πουριτανισμός της χειρότερης μορφής. Γιατί; Γιατί είναι καθαρά χρηματοθηρικός.
Προχωράμε; Από την αρχή η «ταινία», μας
κοροϊδεύει κατάμουτρα!
Η γκαρνταρόμπα του κυρίου Γκρέι είναι μεγαλύτερη από
κάθε σπίτι κάθε απλού ανθρώπου. (Θα πείτε που το κακό. Αυτό μπορεί και να είναι
γεγονός και ίσως έναυσμα για συλλογισμούς – μα που τέτοια τύχη!) Ωστόσο εμείς τα
φτωχά πλην τίμια ανθρωπάκια, πρέπει με αυτόν τον χαρακτήρα – τον Mr. Grey, – να συγκινηθούμε με την ζάμπλουτη ζωή του και με την δύσκολη παιδική
του ηλικία που «η μάνα μου ήταν τοξικομανής και πόρνη και πέθανε όταν ήμουν
τέσσερα χρονών» όπως, λέει συγκινημένος στην αγαθή Anastasia. Και να ταυτιστούμε που μεγαλώνοντας, μα τι
φυσικό, κατέχει μια εταιρία, όπου τα κεντρικά της γραφεία δεν συγκρίνονται ούτε
όσο το Empire State Building ολόκληρο. Έτσι δεν γίνεται ρε παιδιά; Όλοι δεν
έχουμε μια τέτοια ευκαιρία; Από χαμίνια, μεγαλοαστοί; Ή μήπως, όλα αυτά τα
βλέπουμε, για να εκτονωθούμε; Γι' αυτό δεν πάμε σινεμά; Τι μας νοιάζουν οι
ουσιώδεις προβληματισμοί τέτοιαν ώρα; Κι όμως μας νοιάζουν.
Παρακάτω. Αφού έχουμε «επιβήτορες» σε όλη μας την ζωή τις τράπεζες, τα
μονοπώλια και τα τεράστια επιχειρηματικά μεγαθήρια, δεν θα ήταν πιο συνετό να
ήταν και κυρίαρχοι «επιβήτορες» στο κρεβάτι μας; Ε, αυτή την σύνεση και αυτή
την σύμβαση, νομικά και νοητικά, πραγματοποιεί γεμάτη «αισθησιασμό» η «αθώα»,
τύπου κατηχητικού, παρθένα (μας το σερβίρανε και αυτό για μάσημα, οι πρόστυχοι)
Anastasia και εμείς
φυσικά θα έπρεπε(!) να το χειροκροτήσουμε. Μα ευτυχώς, δεν το κάναμε.
Η «ταινία», από τα πρώτα λεπτά, μας δείχνει πως ταιριάζει καλύτερα για τα
πρωινάδικα ή τα μεσημεριανά. Ωστόσο αυτά δεν κοροϊδεύουν, γνωρίζοντας μας εξ
αρχής πως αποτελούν τροφή ελαφριά και εύπεπτη. Όμως το παρόν, – να τονίσω ξανά,
ότι μου κόπηκε η ανάσα από την συσσωρευμένη και συμπυκνωμένη μικροαστική κακογουστιά
του – πλασάρεται ως έργο τέχνης και ιδού ξεκινά το μέγα πρόβλημα. Γιατί
φαίνεται σαν μύγα μες στο γάλα, φωτίζει από παντού, μπάζει από παντού,
αποδεικνύει πως με τέτοιες «φθηνές» αντιλήψεις περιεχομένου και
η φόρμα της «ταινίας» (την βάζω
συνέχεια σε εισαγωγικά και κουράζομαι) δεν θα μπορούσε να έχει ξεφύγει, όχι από
το κίτς και το μελό, όχι από το ευτελές, όχι από το χείριστο, το μικρότατο και
προφανέστατα κατάπτυστο, αλλά δεν μπορεί να πάρει ανάσα, ούτε σε ένα τεχνικό,
ούτε σε ένα καλλιτεχνικό – αχ καημένοι μου πρωταγωνιστές, κάψατε το χαρτί της
καριέρα σας – σημείο. Ίσως αγγίζει τα όρια επίπεδου μπαρούφας τηλεσειράς. Ούτε
τα προσχήματα δηλαδή, δεν κράτησαν, οι κύριοι των στούντιο. Μα τέτοια αρπαχτή; Ε, τέτοια! (Και ας μην
πούμε για την χρήση μουσικής. Ευφυέστατα «αισθητική» συνάντηση πνευμάτων της
υποκουλτούρας.)
«Ποτέ δεν έχει μπει καμία στο ελικόπτερο μου. Μονάχα εσύ!», λέει ο κύριος
Grey και η Anastasia «χύνεται» στα πόδια του. Σαρκαστικό και
χιουμοριστικό ίσως; Καθόλου, αφού η
σοβαροφάνεια
έχει πάρει τα σκήπτρα της και το στόρι πασάρεται πως αγγίζει τον ρομαντισμό. (μάλλον
την κενότητα τη κεφαλή). Αλλά αν στο κενό, εισβάλλει λίγο σκέψη, αν
συλλογιστούμε
«μα σε ποιους απευθύνεται
τούτο;»,
αν σκεφτούμε πως είναι αδύνατο να αυτοαλλοτριωθούμε, αδύνατο να ενθουσιαζόμαστε
στις, κατά συρροή δολοφονικές, αντιαισθητικές, ατάκες, σαν άβγαλτα, κομπλεξικά,
ανασφαλή, ασεξουαλικά κατινάκια (γέννημα θρέμμα των ομοιοπαθών δημιουργών
τούτης της «ταινίας»), θα έπρεπε να κραυγάσουμε: «Σκηνοθέτες ενωθείτε και πάρτε
την άδεια μερικών να αγγίζουν κάμερα». Κι όμως τι θλιβερό! Αυτό το
συμπλεγματικό, βαρετό, αφελέστατο, ανοσιούργημα χαμηλονοημόνων ατόμων, θα κόψει
εισιτήρια. Ας έχει. Η οικονομία πρέπει να ανέρθει.
Θα σταματήσω κάπου εδώ να βγάζω την χολή(!), παραθέτοντας, – σε όποιον
νιώσει μια κάποια βιωματική ή άλλου τύπου ψυχική συγκίνηση, ή κάποια αισθητική
απόλαυση ή εν τέλει, ελάχιστο σεξουαλικό ενδιαφέρον, για το “Fifty shades of Grey, – λίγα λόγια του φιλόσοφου, αισθητικού και
ψυχολόγου, Richard Müller-Freienfels, που αναφέρονται στο βιβλίο «Στοιχειώδης
αισθητική» του πασίγνωστου και σημαντικότατου κριτικού κινηματογράφου, Βασίλη
Ραφαηλίδη:
«Όποιος συγκινείται υπέρ το
δέον και κλαίει και χτυπιέται βλέποντας τους ήρωες να πάσχουν επί της σκηνής, σημαίνει
πως κάτι δεν πάει καλά με τον ψυχισμό του.[…] ο ευσυγκίνητος δεν είναι
ευαίσθητος, όπως του αρέσει να λέει, αλλά υστερικός και μάλιστα στην πιο τυπική
μορφή.»
Αν τη βαθμολογούσα, θα της έβαζα 0, για λόγους αξιοπρέπειας. Και αν
θεωρηθεί, όπως είθισται, πως η δυσφήμιση είναι πιότερα καλύτερη από την όποια
διαφήμιση, αυτός που θα τη δει (και πιστεύει πως είναι ανάξιος για τα χαμηλά αισθητικά
μέτρα της «ταινίας»), σίγουρα θα επιβεβαιωθεί για τα προλεγόμενα, ακόμη και αν
θεωρεί ως τώρα ότι είμαι κακεντρεχής.
