"Ανάμεσα στο σήμερα και το χτες…"

Όποιος
πιστεύει πως το παρελθόν είναι μονάχα χρόνος κάνει σοβαρό λάθος. Εδώ, είναι
πρωτίστως τόπος, δεν είναι έννοια αφηρημένη, σκέψη άυλη, αλλά πράγμα
χειροπιαστό, μορφοποιημένο, είναι κάτι που το βλέπεις συνεχώς μπροστά σου, κι
όσο κι αν έχεις τη διάθεση να το αγνοήσεις, εκείνο δε σ’ αφήνει να το
προσπερνάς, σ’ αρπάζει αμέσως. Όποιος πιστεύει τη θεωρία περί γραμμικού χρόνου
και θεωρεί πως τα έτη διαδέχονται απλώς το ένα το άλλο, πως η κάθε δεκαετία
αποχαιρετά και δίνει τη θέση της στην επόμενη, της παραδίδεται ολοκληρωτικά και
της βάζει στο χέρι τα σκήπτρα εν είδει σκυτάλης, οφείλει σ’ αυτή τη γειτονιά ν’
ανοίξει τα μάτια του. Εδώ το παρελθόν ζει μέσα στο παρόν, δίπλα του, πλάι του.
Δεν είναι μια ενιαία, συμπαγής γειτονιά αυτή, είναι πολλές ταυτόχρονα και μ’
έναν άκρατο ανταγωνισμό των νεότερων μελών, έμψυχων και άψυχων, απέναντι στα
παλαιότερα. Κτίσματα σαν τη δική μας πολυκατοικία ή σαν τις παρατημένες
μονοκατοικίες τών γύρω τετραγώνων υποκύπτουν στη φθορά, μα αντιστέκονται στη
φορά τού χρόνου, θεματοφύλακες παλαιότερων καιρών. 

Ανάμεσα στο σήμερα
και το χτες…

…η απόσταση είναι εκατομμύρια χρόνια»,
λέει σε μια συγκλονιστική (γλυκερή ίσως για κάποια γούστα) μπαλάντα του ο
βρετανός Άλαν Πράις – ο ιδρυτής των θρυλικών “Animals” – που κυκλοφόρησε στο ομώνυμο προσωπικό του
άλμπουμ “Betweentodayandyesterday” το 1974. «Και εκατομμύρια χιλιόμετρα
μακριά», συμπληρώνει ο συγγραφέας Χρήστος Αστερίου με το «Ταξίδι του Ιάσονα Ρέμβη: Μία αληθινή
ιστορία», που επανεκδίδεται φέτος από τις εκδόσεις «Πόλις» (α’ έκδοση: «Πατάκης»,
Αθήνα 2006).

Με αυτό το πρώτο του μυθιστόρημα, ο
Αστερίου (Ίσλα Μπόα, «Πόλις» 2012)
καταπιάνεται με το ζήτημα της καλλιτεχνικής μετριότητας και τα όρια του
καλλιτεχνικού έργου, όπως ο ίδιος αναφέρει σε συνέντευξη που έδωσε στον Λάμπρο
Σκουζάκη και στο εξαιρετικό λογοτεχνικό του ιστολόγιο Πανδοχείο(www.pandoxeio.com), το Μάιο του 2011. Όμως με
μια πιο προσεκτική ανάγνωση, παρατηρεί κανείς πως πρόκειται για μια ιστορία βαθιάς
προσωπικής αναζήτησης και αυστηρής αυτοκριτικής που θα μπορούσε κάλλιστα να
αφορά τον καθένα. Η υπόθεση αφορά ένα μεσήλικα ελληνοαυστραλό ζωγράφο που μετά
από ένα σοβαρό αυτοκινητιστικό ατύχημα αποφασίζει να επισκεφτεί ξανά την Αθήνα,
από την οποία μετανάστευσε μαζί με τον πατέρα του όταν ήταν μόλις πέντε χρονών.
Αναζητά τον τάφο της μητέρας του και το παλιό πατρικό του σπίτι σ’ ένα
τετραώροφο κτήριο της οδού Μιχαήλ Βόδα που, όλως παραδόξως, βρίσκει ακόμη
ξενοίκιαστο μετά από τόσα χρόνια. Και είναι σ’ εκείνο το παλιό κτήριο της
Μιχαήλ Βόδα όπου θα συναντήσει την άλλοτε διάσημη μα ξεχασμένη πια σοπράνο της
λυρικής σκηνής Μαρίκα Ναβάρρου, ένοικο του τρίτου ορόφου. Κι όπως ακριβώς λέει
στο τραγούδι του ο Άλαν Πράις, έτσι κι ο Ιάσονας Ρέμβης δε θέλει να του διαβάσουνε τη μοίρα / από φόβο για όλα όσα πρόκειται ν’
ακούσει / και δε θέλει να ζωγραφίσει την εικόνα / με όλα όσα πρέπει να
ονειρευτεί…

Ο Αστερίου μας προϊδεάζει για όσα
πρόκειται να ακολουθήσουν στο «Ίσλα Μπόα» – το επόμενο βιβλίο του – με μια έξυπνη αφήγηση που ξεκινά από την τριτοπρόσωπη
ενός τυπικού μυθιστορήματος και σταδιακά εμπλουτίζεται αλλά και ραγίζει με την παρεμβολή παλαιών δημοσιευμάτων
ανηρτημένων στο Διαδίκτυο, προσωπικών e–mail, σημειώσεων σε ημερολόγια, ιδιόχειρων
σημειωμάτων αφημένων κάτω από την πόρτα, που αντί να αποσαφηνίζουν, τελικώς
ανατρέπουν ολοένα και περισσότερο την πορεία που παίρνει ο Ιάσονας Ρέμβης. Γιατί
από το κατάλευκο χειρουργείο στον αμπελώνα του πλούσιου φίλου του στη Νέα Νότια
Ουαλία και από τις συντροφιές των φιλότεχνων της Μελβούρνης στον ενοχλητικό
μεσίτη της Αθήνας, στο κτήριο της Μιχαήλ Βόδα, το Α’ Νεκροταφείο της Αθήνας, τον
Άγιο Παντελεήμονα, στα μαγαζάκια και τη λαϊκή αγορά της γειτονιάς, στο
διαμέρισμα της Μαρίκας Ναβάρρου μέχρι τη μονοκατοικία όπου θα δοθεί το μεγάλο
μπαλ μασκέ – το
ταξίδι του Ιάσονα Ρέμβη θ’ αποδειχθεί πως δεν είναι παρά μία ειλικρινής
πρόσκληση να δει κανείς «τον
κόσμο ανάποδα».

Κι αυτό, κατά τη γνώμη μου, καθιστά το
«Ταξίδι του Ιάσονα Ρέμβη» μια πολύ αληθινή ιστορία πράγματι.

___