Θέλω να
προσπεράσω πολύ γρήγορα όσα περί
ετικετών, ενοποίησης ή χαρακτηρισμών
κυκλοφορούν για τις νέες ελληνικές
ταινίες (όχι για όλες όμως κι αυτό είναι
το πρώτο παράδοξο) και να ακουμπήσω λίγο
στο βασικό συστατικό δημιουργίας του
ελληνικού σινεμά, το παράδοξο…
Ωστόσο, το παράδοξο
έχει την απόλυτη γοητεία του όταν είναι
δυσερμήνευτο κι όχι όταν απλώς ξύνεις
για λίγο την επιφάνεια και αντικρίζεις
τις παλιές ρωγμές που κανείς δε φρόντισε
να τις σοβατίσει . Οπότε:
– Μάλλον δεν είναι
παράδοξο που αυτό το greek
weird cinema έχει
κοινή γραφή και μορφή (σχετικά κοινή,
τέλος πάντων), έχει έναν κοινό αισθητικό
μινιμαλισμό και παραπέρα κοινή ερμηνευτική
γκάμα ακόμα και συντελεστές. Αν και
πάντα το ελληνικό σινεμά (ή μήπως πρέπει
να πω το σινεμά;) είχε –παρά τις λυκοφιλίες
και τα συντροφικά «μαχαιρώματα»- μια
κάπως συνεργατική χροιά, είναι η κρίση
και τα περιορισμένα μέσα που φωτίζει
αυτού του είδους την «κοινότητα»: ο ένας
δημιουργός βοηθάει τον άλλο, ο ίδιος
παραγωγός περνάει από τον έναν σκηνοθέτη
στον άλλο, οι ίδιοι ηθοποιοί (ή εν πάση
περιπτώσει της ίδιας… σχολής) εμφανίζονται
στις ταινίες τους.
– Μάλλον δεν είναι
παράδοξο που οι περισσότερες απ’ αυτές
τις ταινίες εστιάζουν θεματικά σε
κακοφορμισμένες πληγές της ελληνικής
κοινωνίας και ιδιαίτερα σε δυσλειτουργικές
οικογένειες (έστω και με την ευρύτερη
έννοια): οι καιροί που ζούμε –κι αργήσαμε
ασφαλώς- επιβάλουν, δεν επιθυμούν απλώς,
την κατάρρευση όλων των ελληνικών
μυθολογικών στοιχείων.
L του Μπάμπη Μακρίδη
Αυτά είναι τα παράδοξα.
Δείτε τα όμως φωτισμένα κι αλλιώς: η
κοινή μορφή κι αισθητική θάλλει σε μια
εποχή όπου ακόμη και η συνεργασία δε
σημαίνει ομαδοποίηση και σε καιρούς
που τα ρεύματα συναντιούνται στα δελτία
καιρού κι όχι στα κινηματογραφικά
φεστιβάλ (όσο κι αν το καθένα προσπαθεί
να επιβάλει μια εφήμερη μόδα) και σε
καιρούς εμείς έχουμε το δικό μας… wave.
Και μοιάζει… παράδοξο σε μια εποχή όπου
η κρίση αναγκάζει τόσους και τόσους να
«ξαναδιαβάζουν» και να επιστρέφουν σε
παρεξηγημένες έννοιες όπως παράδοση
και οικογένεια, ο στόχος αυτών των
ταινιών να βρίσκεται ακριβώς εκεί.
Μήπως, λοιπόν, όλα αυτά
τα παράδοξα είναι ένα αυτεπίστροφο που
ήρθε ως χαρακτηρισμός από τότε που η
Ελλάδα έγινε μιντιακά της μόδας και
χωρίς καν να μας ακουμπήσει επιστρέφει
πίσω για να καταναλωθεί ως ιδιαίτερη
κινηματογραφική λιχουδιά; Ας μη βιαστούν
να απαντήσουν οι Έλληνες δημιουργοί κι
ας μην κοιτάζουν ούτε προς τα έξω, ούτε
προς τα δίπλα, ούτε στα βραβεία, ούτε
στα φεστιβάλ. Ας κοιτάζουν μόνο εντός
τους…
* Ο Τάσος Ρέτζιος είναι δημοσιογράφος – Κριτικός
Κινηματογράφου, Γενικός Γραμματέας
Μορφωτικού Ιδρύματος ΕΣΗΕΜ-Θ
